Lượng người nhập cư từ Trung Mỹ gia tăng
Cục quản lý Gia đình và Trẻ em Mỹ hiện đang chăm sóc 15.000 trẻ em di cư và ước tính sẽ mất khoảng 2 năm để giúp các trẻ này tìm người thân hoặc gia đình tại Mỹ.
Các biện pháp chống nhập cư của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây nên tình trạng quá tải ở biên giới và làm trầm trọng thêm vấn đề. Một cuộc khủng hoảng mới đang leo thang ở khu vực biên giới Mỹ - Mexico khi các quan chức nhập cư đã giữ hàng trăm gia đình vượt biên trong các cơ sở tạm bợ, bao gồm cả bãi đỗ xe.
Ủy viên Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) Kevin McAleenan cho hay sự gia tăng số lượng người nhập cư từ Trung Mỹ đã đẩy hệ thống nhập cư Mỹ tới "giới hạn" và họ phải huy động mọi nguồn lực sẵn có để đối phó.
Khoảng 70% số người bị bắt giữ khi xâm nhập bất hợp pháp vào Mỹ đến từ các quốc gia như Guatemala, El Salvador và Honduras. Với số lượng người bị bắt ở biên giới đã đạt mức cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây, các nguồn lực của CBP đang dần cạn kiệt. Bên cạnh đó, sự thay đổi thành phần những người vượt biên, là các gia đình Trung Mỹ chứ không phải nam giới Mexico như trước cũng làm phát sinh vấn đề.
CBP ước tính trong tháng 3, số gia đình vượt biên vào Mỹ vượt quá con số 55.000, mức cao nhất từ năm 2012 đến nay. Theo dự báo, những tháng mùa xuân và mùa hè ấm áp sắp tới có thể đẩy lượng người lên cao hơn nữa.
Số lượng người nhập cư đến Mỹ quá lớn đã gây ra tình trạng quá tải tại các trung tâm giam giữ, nhiều người phải ngủ ngoài trời vì lều trại dựng bên trong trung tâm giam giữ đều đã không còn chỗ trống.
Cũng theo CBP, số người di cư không giấy tờ bị chặn lại tại biên giới Mỹ giáp với Mexico đã lên hơn 76.000 người trong tháng 2. Thực tế này đã khiến giới chức Mỹ thừa nhận Washington đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân đạo và an ninh quốc gia dọc khu vực biên giới Tây Nam.
Dòng di cư hiện nay cũng khác trước, bắt nguồn từ tỷ lệ đơn xin tị nạn tại biên giới ngày càng gia tăng. Các gia đình Trung Mỹ tới biên giới thường hướng tới quy chế tị nạn, đặt họ vào một quy trình nhập cư có thể mất nhiều năm để giải quyết.
Bài toán nan giải với trẻ em không gia đình
Tòa án liên bang Mỹ những năm gần đây giới hạn thời gian trẻ em nhập cư bị giam giữ là 20 ngày, đồng nghĩa cơ quan chức năng phải thả những đứa trẻ cùng gia đình chúng trong khung thời gian trên. Điều này đẩy nhanh tốc độ xử lý nhưng lại gây quá tải cho các nhân viên biên giới và khuyến khích người nhập cư tiếp tục tràn vào Mỹ.
Một lựa chọn khác, chia tách trẻ em và gia đình ở biên giới, đã tạo nên làn sóng phản đối gay gắt hồi mùa hè năm ngoái và tiếp tục là chủ đề tranh cãi. Với quan điểm "không khoan nhượng", chính quyền Tổng thống Trump đã tìm cách truy tố tất cả những người bị nghi vượt biên bất hợp pháp.
Trẻ em không thể đi cùng cha mẹ chúng tới các cơ sở giam giữ tội phạm; vì thế, chúng được xếp vào danh sách "không có người giám hộ" và chuyển tới cơ sở chăm sóc của Bộ Y tế và Dịch vụ Xã hội. Số lượng trẻ em nhập cư từ Trung Mỹ gia tăng buộc các cơ quan nhập cư Mỹ phải huy động tăng cường nhà tâm lý học, nhà dinh dưỡng, nhà giáo dục cùng hàng loạt chuyên gia khác để chăm sóc.
Trung tá Jamie Davis - Người phát ngôn Lầu Năm Góc - cho biết, Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh (HHS) đã yêu cầu Bộ Quốc phòng (DoD) giúp xác định vị trí xây nhà ở cho những trẻ di cư nói trên tại các cơ sở của DoD từ nay đến 30/9 tới. Theo đó, DoD sẽ làm việc với các đơn vị quân đội để xác định vị trí tiềm năng và sẽ phối hợp với HHS để đánh giá các cơ sở hoặc khu đất thuộc DoD có thể được dùng để xây nhà ở tạm.
Trẻ em không có người thân đi kèm vượt biên trái phép vào Mỹ từ phía Mexico tăng vọt. Trong đó, chủ yếu là những người di cư tìm cách tị nạn tại Mỹ để thoát khỏi nghèo đói và bạo lực tại Trung Mỹ.
Theo Cơ quan Hải quan và Bảo vệ biên giới (CBP), số trẻ không có người thân đi kèm bị bắt giữ hồi tháng 2 vừa qua sau khi vượt biên trái phép đã lên tới 6.825 trẻ, tăng so với con số 5.119 trẻ hồi tháng 1/2019 và 4.968 trẻ hồi tháng 10/2018. Cục quản lý Gia đình và trẻ em thuộc HHS, cơ quan giúp trẻ di cư tìm người thân hoặc gia đình tại Mỹ, cho biết đang quản lý khoảng 11.500 trẻ và ước tính sẽ mất khoảng 2 năm để giúp các trẻ này tìm người thân hoặc gia đình tại Mỹ.
Một vấn đề báo động khác là có gần 5.000 khiếu nại về việc trẻ em di cư tới Mỹ bị lạm dụng và quấy rối tình dục đã được đệ trình trong vòng 4 năm qua. Ông Ted Deutch - thành viên của đảng Dân chủ cho rằng, nguyên nhân của nhiều vụ lạm dụng tình dục là do các chính sách không khoan nhượng đối với vấn đề nhập cư, dẫn đến gần 3.000 trẻ em di cư bị buộc phải tách khỏi gia đình.
Tổng số vụ khiếu nại lạm dụng tình dục trong năm 2018 là 1.261, nhiều hơn 192 vụ so với năm 2017. Trong đó, 178 đơn khiếu nại là các cáo buộc nhân viên giám hộ lạm dụng tình dục trẻ em di cư - những trẻ nhỏ không có gia đình đi cùng.
Tuy nhiên, tấn công và lạm dụng tình dục ở trẻ vị thành niên không phải là thảm kịch duy nhất đến từ các cơ sở giám hộ của Mỹ. Mới đây, nhiều trẻ em đến từ Guatemala đã tử vong tại nhà một tạm trú Mỹ, phơi bày sự thiếu trách nhiệm của những cơ sở này trong việc chăm sóc trẻ di cư.