Chủ tịch Hội Phụ nữ người dân tộc Hà Nhì truyền cảm hứng tại lễ trao giải Diên Hồng lần thứ 2

Chị Chu Gì Xú là nhân vật tiêu biểu trong tác phẩm Những đại biểu Hội đồng nhân dân "cởi trói" cho phụ nữ Hà Nhì (loạt bài 4 kỳ) của nhóm tác giả Tô Dung - Tuấn Ngọc (Báo Lào Cai). Tác phẩm đã đoạt giải B, giải Diên Hồng lần thứ 2 - năm 2024.

Sinh năm 1988, chị Chu Gì Xú cũng như nhiều phụ nữ Hà Nhì khác, lớn lên cùng những luật tục của dân tộc mình như: Con dâu không được phép ngồi ăn cùng mâm với người đàn ông có vai vế cao hơn trong gia đình chồng, phải ngồi xổm hoặc đứng ăn... Phụ nữ Hà Nhì phải cáng đáng hầu hết các công việc trong gia đình từ việc nhỏ đến việc nặng nhọc, trẻ em nữ không được đi học chữ, những cô gái mang thai không có chồng bị phạt nặng nề theo luật tục…

Vượt qua định kiến, chị Chu Gì Xú là một trong số ít phụ nữ Hà Nhì quyết tâm đi học trung học phổ thông, học trung cấp và học đại học ngành Công tác xã hội. Được học tập, mở mang kiến thức, chị Xú hiểu những quan niệm xưa về thân phận người phụ nữ chính là hủ tục cần được xóa bỏ. Chị đã đứng lên tự "cởi trói" cho mình. 

Chị Xú mạnh dạn chia sẻ quan điểm về mối quan hệ giữa chồng và vợ, giữa con dâu với gia đình nhà chồng, mong muốn được chồng chia sẻ công việc hằng ngày, xóa bỏ luật tục "Con dâu phải ăn cơm đứng"… Chị đã thuyết phục được nhà chồng không nặng nề theo những luật tục xưa nữa và là người phụ nữ Hà Nhì đầu tiên của xã A Lù được ngồi ăn cơm cùng mâm với những người đàn ông lớn tuổi bên nhà chồng.

Với vai trò là Chủ tịch Hội LHPN xã A Lù, đại biểu HĐND xã A Lù, đại biểu HĐND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026, chị Chù Gì Xú cho biết: "Thấu hiểu khó khăn vất vả của chị em phụ nữ dân tộc Hà Nhì, tôi đã tích cực tuyên truyền xóa bỏ hủ tục lạc hậu, nỗ lực xóa bỏ tuyên truyền định kiến giới và những thủ tục lạc hậu từ xa xưa đến nay".

Trong suốt quá trình công tác, chị Xú đã đề xuất với huyện, tỉnh các giải pháp đem lại sự đổi thay cuộc sống của phụ nữ Hà Nhì. Chị cũng tích cực tuyên truyền đến hội viên phụ nữ và người dân về vấn đề giới và bình đẳng giới, xóa bỏ các rào cản, hủ tục, đem lại công bằng cho người phụ nữ.

Từ đề xuất của chị, nhiều cơ chế, chính sách đặc thù cho người Hà Nhì đã được HĐND các cấp bàn tính trong các kỳ họp và chủ trương bài trừ hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới, kinh tế mới trong cộng đồng người Hà Nhì được thực hiện.

Tham gia chương trình giao lưu tại lễ trao giải Diên Hồng năm 2024, chị Chu Gì Xú phấn khởi chia sẻ: Đến thời điểm hiện tại, các thôn bản trên địa bàn xã A Lù đã xóa bỏ hoàn toàn việc phụ nữ dân tộc Hà Nhì mang thai không có chồng bị phạt theo luật tục. Tất cả các thôn, bản Hà Nhì đều xây dựng các câu lạc bộ vì sự tiến bộ phụ nữ, như: Câu lạc bộ gia đình hạnh phúc; câu lạc bộ tổ phụ nữ không có con tảo hôn; mở các lớp học xóa mù chữ cho người dân, đặc biệt là phụ nữ; thực hiện các dự án nâng cao quyền năng kinh tế, xã hội cho người phụ nữ. Sợi dây vô hình "trói" phụ nữ Hà Nhì với hủ tục dần dần bị phá bỏ.

Những người phụ nữ Hà Nhì đang từng bước vượt qua định kiến và họ có mong muốn được tiếp cận với khoa học công nghệ, với tri thức nhiều hơn để có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Câu chuyện của chị Chu Gì Xú giúp phụ nữ vùng cao vươn lên thoát khỏi định kiến đã truyền cảm hứng trong cộng đồng và trở thành nhân vật trong tác phẩm báo chí được nhận giải thưởng Diên Hồng cho thấy báo chí đang phát huy vai trò cầu nối giữa những quyết sách của Quốc hội, HĐND đến với cử tri ở mọi miền đất nước.