Chung cư mini, nhà trọ ở Hà Nội sau các vụ cháy: Người dân sống trong sợ hãi, chuyên gia nói khó tìm giải pháp hiệu quả

Người dân ở các khu chung cư mini, khu nhà trọ: Tiếp tục sống trong sợ hãi

Chị Mai Phương - cư dân sống trong một căn hộ chung cư mini tại ngõ An Trạch 1 (phường Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết: "Đêm qua, cư dân cả khu chung cư mini chỗ tôi ở chia sẻ với nhau các tin tức về đám cháy xảy ra tại khu nhà trọ nằm trên phố Trung Kính với hậu quả thương tâm. Chúng tôi mất ngủ cả đêm, lại rất lo sợ, việc sống trong sợ hãi có lẽ đã thành quen thuộc với chúng tôi rồi. 

Thời gian trước, sau khi xảy ra cháy ở chung cư mini Khương Hạ các khu chung cư mini được yêu cầu rà soát, tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC). Chủ đầu tư có trang bị hệ thống PCCC, cũng chưa rõ nó có hoạt động hiệu quả hay không. Theo tôi được biết, các khu nhà ở cao tầng sẽ buộc phải có thang thoát hiểm nhưng ở chỗ tôi, thang thoát hiểm còn không có, đến giờ vẫn chưa trang bị". 

Chị Mai Phương đã mua căn hộ chung cư mini này cách đây khoảng 2 năm, căn hộ có diện tích 45 m2, giá bán 700 triệu đồng. Hình thức mua bán là ký hợp đồng trực tiếp với chủ đầu tư. Căn hộ không có sổ hồng. 

Một cư dân (xin giấu tên) tại khu căn hộ chung cư đã xảy ra sự cố nứt cột tại Khương Đình (quận Thanh Xuân) thì cho biết vẫn chưa thể chuyển về. Chủ đầu tư có đưa ra cam kết và hiện vẫn đang tiến hành sửa chữa. Trong khoảng hơn 3 tháng qua, các cư dân sống tại chung cư mini này phải tạm di dời, nhiều người thuê nhà tạm trong các khu nhà trọ, khu căn hộ cho thuê trọ gần khu vực này. Cư dân này chia sẻ: "Nhà cũ của chúng tôi còn chưa biết sẽ ra sao sau khi sửa chữa, có đảm bảo an toàn không. Hiện tại nhiều người sống trong các khu nhà trọ, an ninh hàng ngày, an toàn cháy nổ là điều chúng tôi rất lo lắng". 

Nhiều cư dân tại các khu chung cư mini, khu nhà trọ cho biết khu nhà có trang bị các vật dụng phòng cháy chữa cháy, có làm thang thoát hiểm nhưng người dân cảm nhận rằng chỉ là để đối phó, mức độ hoạt động hiệu quả đến đâu cũng khó có thể biết rõ được. 

Việc mua bán chung cư mini chủ yếu là qua các hợp đồng trực tiếp với chủ đầu tư, sau đó thì người dân mua đi bán lại nên không có con số thống kê chính thức cụ thể. Trên thị trường, qua khảo sát nhanh một số môi giới thì việc mua bán các căn hộ chung cư mini vẫn diễn ra, thị trường nhà cho thuê trọ hoạt động sôi động. Một môi giới cho biết: "Sau liên tiếp các sự cố cháy nổ tại các khu chung cư mini, nguồn cung căn hộ dạng này ra thị trường gần như dừng lại, các chủ đầu tư trước đây vẫn mua đất, xây nhà kiểu này bán thì giờ đã dừng. Người dân vẫn mua đi bán lại, do đặc điểm lớn nhất của dạng nhà này là rất nhiều nguy cơ, thiếu sự an toàn, pháp lý kém nhưng giá lại rẻ". 

Nhà chung cư mini với các căn hộ để bán ít còn xây mới nhưng dạng nhà với nhiều căn hộ để cho thuê lại tăng mạnh trong thời gian qua, do có dòng tiền tốt. Các khu nhà dạng khu nhà trọ, xóm trọ, dãy trọ vẫn sôi động do là nhu cầu của rất đông những người có tài chính thấp, có nhu cầu có 1 chỗ ở giá rẻ. Nhiều khu trọ rẻ tiền không hề có một trang thiết bị PCCC nào.

Khó tìm giải pháp hiệu quả từ tổng thể đến cụ thể cho từng khu nhà trọ

Nhiều vụ hỏa hoạn, cháy nổ, sự cố đã xảy ra trong thời gian qua tại các khu chung cư mini, khu nhà trọ. Nhiều vấn đề được đặt ra, nhiều giải pháp đã được tính đến, tuy nhiên để thực sự có một giải pháp hiệu quả, hạn chế được những nguy cơ mất an toàn là điều rất khó. 

Luật sư, chuyên gia pháp lý bất động sản Nguyễn Văn Đỉnh cho biết: "Việc tăng dân số cơ học quá nhanh tại các đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội trong khi chưa có một quy hoạch tốt và pháp lý hiệu quả là nguyên nhân dẫn đến rất nhiều vấn đề của bất động sản, nhà đất. Giá nhà đất đã tăng quá cao ở nhiều phân khúc, chung cư chủ yếu ở phân khúc cao nhưng giá lại quá đắt đỏ. Hình thức các khu chung cư mini, khu căn hộ cho thuê, các khu nhà trọ được sinh ra để đáp ứng nhu cầu phân khúc khách hàng bình dân, thu nhập thấp. Do giá rẻ nên nằm trong các ngõ ngách, chất lượng xây dựng kém, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ. Giải pháp ở tổng thể theo tôi là thực hiện giãn dân khỏi trung tâm, quy hoạch xây dựng hệ thống giao thông, cơ sở hạ tầng đi kèm, đẩy nhanh tốc độ xây dựng nhà ở xã hội. Tuy nhiên, tốc độ xây dựng nhà ở xã hội của chúng ta hiện lại đang rất chậm". 

Kỹ sư xây dựng Nguyễn Duy Kiên chia sẻ: "Tôi cũng từng thực hiện một vài công trình khu chung cư mini hoặc khu nhà với nhiều căn hộ cho thuê. Đất chật người đông, các khu chung cư mini, khu trọ bình dân đều nằm sâu trong các ngõ ngách. Với kiểu nhà này, ngoài lối đi chính ra mặt tiền nhà, mặt thoáng duy nhất, thì lối thoát hiểm phụ, một cửa ngách khác là không thể có, bởi 3 mặt còn lại tiếp giáp, bị quây kín bởi các căn nhà của các hộ dân cư khác. Tôi quan sát thấy nhiều nhà chung cư mini, nhà trọ làm thang thoát hiểm dạng làm cho có, để ứng phó, thang ở mặt trước nhà, làm thẳng từ trên cao xuống, thì khó mà đánh giá có đảm bảo hay không. Hệ thống điện nguồn lại nằm ngay tầng 1, sát cạnh khu để xe cộ, nếu xảy ra chập cháy là vô cùng nguy hiểm. Với nhà chung cư mini, khu căn hộ đông người, có làm kiểu gì cũng vẫn tiềm ẩn nguy cơ, thực sự rất khó để nâng cao tính an toàn. Tôi có quan sát hiện trường khu nhà trọ vừa xảy ra vụ cháy ở Trung Kính thì thấy khu nhà này đã khá cũ, việc có cửa hàng sửa chữa xe đạp điện bên dưới lại càng nguy hiểm". 

Giá nhà đất, chung cư tại Hà Nội vẫn liên tục tăng đều theo từng năm, thị trường vừa xảy ra một cơn "loạn giá". Hàng trăm nghìn người hiện vẫn tiếp tục sống trong hàng nghìn khu chung cư mini, khu nhà trọ đông đúc trong các ngõ ngách nhỏ tại nội đô. Vấn đề an toàn PCCC, nỗi lo sợ với nguy cơ những đám cháy đi kèm hậu quả lớn luôn thường trực và chưa có được giải pháp hiệu quả để đẩy lùi.