"Chuồng cọp" ở chung cư cũ: Đừng để khi có rủi ro mới "ra quân" giải quyết

Ngày 10/7, sau 4 ngày kể từ khi xảy ra vụ cháy thương tâm làm 8 người chết tại cư xá Độc Lập (phường Phú Thọ Hòa, TPHCM), nhiều người dân tại cư xá này tiếp tục thuê thợ sắt đến tháo dỡ "chuồng cọp" (phần khung sắt được người dân hàn gắn bên ngoài ban công hoặc cửa sổ các căn hộ) được lắp đặt từ trước.

Trước đó, theo thông tin từ Công an TPHCM, ngay sau khi nhận tin báo vụ cháy xảy ra tại cư xá Độc Lập, lãnh đạo TPHCM và Công an Thành phố cùng các đơn vị chức năng, chính quyền địa phương đã có mặt chỉ đạo công tác chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, khắc phục hậu quả, điều tra làm rõ nguyên nhân; đồng thời tổ chức thăm hỏi, chia buồn, trao hỗ trợ cho gia đình các nạn nhân. Nguyên nhân cháy bước đầu xác định là do đường dây dẫn điện cung cấp cho các thiết bị tiêu thụ điện trong căn hộ 0.20 tại tầng trệt của chung cư (do chủ căn hộ tự đấu nối) bị chạm chập điện gây cháy ở phía trước căn hộ này và căn hộ liền kề 0.19. Ngoài ra, tại ban công các căn hộ của chung cư này cũng xảy ra tình trạng cơi nới, lắp đặt các "chuồng cọp" chặn lối thoát hiểm của người dân qua ban công.

Cư xá Độc Lập được xây dựng là kiểu chung cư cũ, đã tồn tại lâu năm. Khi người dân vào ở đã lắp "chuồng cọp" ở các căn nhà trên lầu. Ở tầng trệt thiết kế ban đầu chỉ có cửa chính nhưng nhiều hộ lắp thêm rào, mái tôn. Ông H. (58 tuổi, ngụ tại cư xá Độc Lập) cho biết, sau vụ cháy, người dân tại chung cư đều hoang mang và cùng nhau thực hiện các biện pháp phòng cháy, tháo dỡ "chuồng cọp" theo yêu cầu của chính quyền địa phương. "Hôm xảy ra vụ cháy, xe cứu hỏa có 3 hướng tiếp cận hiện trường để dập lửa. Tuy nhiên, một hướng không thể vào được vì vướng mái hiên lấn chiếm của nhà dân", ông H. chia sẻ. Tính đến ngày 10/7, có khoảng 80% hộ dân tại cư xá Độc Lập đã tháo dỡ xong lồng sắt, hàng rào.

Trong khi cư dân tại cư xá Độc Lập đã nhanh chóng tháo dỡ "chuồng cọp" sau khi vụ cháy xảy ra thì đa phần cư dân tại nhiều chung cư cũ khác trên địa bàn TPHCM vẫn "bình chân như vại". Dạo quanh một số chung cư cũ trên địa bàn như chung cư Thanh Đa, Ngô Gia Tự, Bình Đăng, cư xá Lý Thường Kiệt…, có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh "chuồng cọp" dày đặc. Bên cạnh đó là hệ thống đường dây điện, dây cáp chằng chịt. Tại chung cư Bình Đăng (phường Bình Đông, TPHCM), phần ban công nhiều căn hộ được vây kín bằng khung sắt. Nhiều gia đình tận dụng khu vực này để treo quần áo, để dụng cụ sinh hoạt, hay thậm chí là treo cây cảnh. Chị Nguyễn Thị Hợi (42 tuổi, ngụ tại chung cư Bình Đăng) cho biết, phần ban công căn hộ của gia đình được vợ chồng anh chị thuê thợ hàn kín bằng những thanh sắt từ nhiều năm nay với mục đích chống trộm và bảo vệ con nhỏ. "Lúc trước, con còn nhỏ nên vợ chồng tôi vây kín khu vực ban công cho yên tâm. Chúng tôi cũng có dành một phần diện tích nhỏ như cánh cửa, có thể mở ra trong trường hợp cần thoát nạn", chị Hợi phân trần.

VIỆC CƠI NỚI, CHE CHẮN TRÁI PHÉP CẦN ĐƯỢC CHẤM DỨT

Theo thống kê, TPHCM hiện có 1.132 chung cư, trong đó có 239 chung cư và 341 khối nhà xây trước năm 1975; cùng hàng trăm căn khác được xây dựng từ năm 1975 đến 2001. Phần lớn các chung cư này đang có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng, đặc biệt ở hệ thống kỹ thuật và hạ tầng phòng cháy chữa cháy, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn về cháy nổ.

Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hưởng, Phó Giám đốc Công an TPHCM, cho biết, một trong những khó khăn lớn trong công tác quản lý phòng cháy chữa cháy tại các chung cư cũ là thiếu quỹ bảo trì và kinh phí sửa chữa. Nhiều nơi, ban quản trị hoặc chủ đầu tư không có nguồn quỹ cố định để cải tạo, nâng cấp. Bên cạnh đó, tình trạng người dân tự ý cơi nới, che chắn trái phép là phổ biến tại các chung cư cũ. "Việc này không chỉ làm tăng nguy cơ cháy mà còn cản trở công tác chữa cháy, cứu nạn khi xảy ra sự cố. Mặc dù TPHCM đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo và triển khai các chiến dịch xử lý vi phạm, nhưng thực trạng này vẫn chưa được khắc phục triệt để", Thiếu tướng Nguyễn Thanh Hưởng nói. Đồng thời Phó Giám đốc Công an TPHCM nhấn mạnh việc cơi nới, che chắn trái phép cần được chấm dứt. Đây là nguyên nhân chính khiến lối thoát hiểm bị cản trở, làm gia tăng nguy cơ cháy lan trong các khu chung cư.

Ông Nguyễn Duy Thành, Tổng giám đốc Công ty Quản lý Global Home, cho biết, hậu quả của "chuồng cọp" không phải khi xảy ra vụ cháy tại cư xá Độc Lập mới nêu ra, mà đã được nhắc đến nhiều sau nhiều vụ cháy tại các chung cư ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước từ nhiều năm qua. Trong thời gian qua, ban quản lý nhiều chung cư đã thường xuyên cảnh báo về hậu quả của "chuồng cọp" đối với cư dân. Theo ông Thành, vai trò của chính quyền địa phương trong vấn đề "chuồng cọp" còn khá mờ nhạt, chưa giải quyết vấn đề một cách quyết liệt, khi có rủi ro thì mới "ra quân" giải quyết. "Việc giải quyết vấn đề chuồng cọp hiện nay còn mang tính phong trào, sự vụ. Để giải quyết triệt để, cơ quan chức năng có thể ra văn bản chỉ đạo các ban quản lý chung cư có báo cáo cho chính quyền địa phương về tình trạng các căn hộ vi phạm lấn chiếm, làm chuồng cọp, làm hạn chế việc thoát thoát hiểm và có quy định thời gian cụ thể. Từ đó có chấn chỉnh, giải quyết vấn đề một cách triệt để", ông Thành nhấn mạnh.