pnvnonline@phunuvietnam.vn
Chuyên gia lật tẩy tuyệt chiêu của ếch cái, giả chết để qua mặt “kẻ si tình”
Theo đó, các nhà khoa học phát hiện ra ếch cái đã phát triển một số cách để né tránh giao phối, bao gồm lăn lộn, kêu lẩm bẩm và thậm chí là giả chết.
Trên thực tế, ếch châu Âu (Rana temporaria) nổi tiếng là loài sinh sản bùng phát. Chúng thường tập trung hàng chục con để giao phối trong ao. Số lượng ếch đực thường đông hơn so với ếch cái. Thậm chí 6 con đực hoặc nhiều hơn có thể cạnh tranh nhau để leo lên lưng ếch cái cùng một lúc.
Bà Carolin Dittrich, nhà nghiên cứu ở Bảo tàng Lịch sử tự nhiên tại Berlin, cho biết: "Trong một số trường hợp, ếch cái có thể bị giết ở bên trong những khối cầu giao phối này". Tuy nhiên, những con ếch cái đã phát triển được một số kỹ thuật để tránh giao phối.
Bà Carolin Dittrich chia sẻ: "Thay vì bị động và bất lực, chúng tôi nhận thấy rằng ếch cái có thể sử dụng ba chiến lược chính để tránh con đực mà chúng không muốn giao phối hoặc vì chúng chưa sẵn sàng hoặc không muốn ghép đôi".
Ếch cái có chiến lược đặc biệt
Các chuyên gia đã thu thập ếch châu Âu đực và ếch cái từ một ao nước trong mùa giao phối và đặt chúng vào các bể chứa đầy nước. Mỗi bể có hai con cái và một con đực. Sau đó, họ tiến hành quay phim những con ếch này trong một giờ. Kết quả, trong số 54 ếch cái bị ếch đực tiếp cận, có tới 83% phản ứng bằng cách nằm ngửa lưng. Hành vi này khiến ếch đực ở dưới nước và buộc phải thả con ếch cái ra để tránh bị chết đuối.
Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng có tới 48% ếch cái bị ếch đực leo lên lưng phát ra tiếng gầm gừ và tiếng rít. Tiếng gầm gừ của ếch cái cố tình mô phỏng theo tiếng kêu mà các con ếch đực thường tạo ra nhằm xua đuổi các con đực khác. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu vẫn chưa rõ về tiếng rít có tần số cao hơn để báo hiệu điều gì.
Bà Carolin Dittrich và các cộng sự còn phát hiện có 1/3 số ếch cái nằm bất động với tứ chi dang rộng trong vòng khoảng 2 phút sau khi chúng bị ếch đực leo lên lưng. Đây có vẻ là ếch cái đang giả chết dù các chuyên gia chưa thể chứng minh được đó là hành vi có nhận thức. Nhưng đó có thể là một phản ứng tự động trước áp lực.
Sau khi tiến hành các thử nghiệm, nhóm nghiên cứu phát hiện các con ếch cái nhỏ và ít tuổi thường sử dụng cả ba chiến lược trên để xua đuổi con đực, trong khi những cá thể lớn mà già thì ít khi giả chết. Do đó, ếch cái nhỏ thường có khả năng trốn thoát khỏi ếch đực tiếp cận tốt hơn. Các chuyên gia nhận định có thể do ếch cái nhỏ tuổi trải qua ít mùa giao phối nên chúng thường bị căng thẳng hơn khi có con đực đến. Điều này khiến chúng phản ứng mạnh hơn.
Mặc dù các thử nghiệm trên có thể khác biệt so với tình huống thực tế, nhưng các chiến lược trên của ếch cái được nhìn thấy nhiều trong môi trường tự nhiên. Trong đó, chiến thuật giả chết để trốn tránh con đực không mong muốn đã được ghi nhận ở một số loài động vật khác trong tự nhiên, chẳng hạn như nhện, chuồn chuồn...
Các nhà khoa học nhận định, việc hiểu được các hành vi trên trong giao phối có thể giúp hỗ trợ nỗ lực bảo tồn trong tương lai, đặc biệt là các loài vật có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Nghiên cứu này mới được công bố trên tạp chí Royal Society Open Science.
Rana temporaria là một loài ếch được tìm thấy ở nhiều nước châu Âu. Con trưởng thành có thể dài từ 6 – 9 cm. Lưng của chúng và hai bên sườn có sự khác nhau về màu sắc. Nhưng loài ếch này có khả năng có thể làm sáng và tối da của chúng nhằm phù hợp với môi trường xung quanh. Thức ăn yêu thích của chúng chủ yếu là các côn trùng, ốc sên và sâu. Ngoài mùa sinh sản, loài ếch này thường sống ở nơi ẩm ướt, gần ao, đầm lầy. Chúng chỉ có chế độ ngủ đông trong những tháng lạnh nhất.