Bí mật được giải mã sau gần 4 thập niên
Cựu cảnh sát Tom Lewis cho biết, Nữ hoàng Anh suýt trúng đạn khi công du tại TP Dunedin (New Zealad) vào tháng 10/1981. Ông Lewis cáo buộc giới chức cảnh sát và chính quyền sở tại đã ém nhẹm vụ việc vì sợ Nữ hoàng sẽ từ chối quay lại thăm New Zealand.
Đó là ngày 14/10/1981, sau cuộc họp của lãnh đạo Khối thịnh vượng chung ở Melbourne (Australia), Nữ hoàng Elizabeth II đến thăm New Zealand. Bà bước ra khỏi chiếc Rolls-Royce ở TP Dunedin để chào đón hàng nghìn người trong một cuộc diễu hành hoàng gia.
Nữ hoàng không hề biết rằng, lúc ấy đang có một sát thủ trẻ tuổi chĩa súng về phía mình và bóp cò. Một tiếng súng khô khốc vang lên, nhưng có vẻ như âm thanh ấy chìm lỉm giữa không khí ồn ã, náo nhiệt của đám đông chào đón Nữ hoàng.
Nhà chức trách New Zealand khi đó đã rất lúng túng trong việc che giấu âm mưu ám sát khi tuyên bố tiếng súng vang lên trong cuộc diễu hành chỉ là một bảng hiệu rơi xuống đường.
Theo hồ sơ từ Cơ quan Tình báo An ninh (SIS) New Zealand, Christopher John Lewis (17 tuổi) đã bắn vào đoàn xe của Nữ hoàng Anh Elizabeth II từ phòng vệ sinh trên tầng 5 một tòa nhà nhìn xuống đoàn diễu hành hoàng gia. Lewis đã bắn trượt và sau đó không bị buộc tội cố ý giết người, nhưng bị bắt vì sử dụng vũ khí bất hợp pháp.
Vụ mưu sát Nữ hoàng Anh đã bị giấu kín trong hơn 10 năm trước khi giới truyền thông New Zealand bắt đầu bàn tán về nó vào giữa những năm 1990. Chỉ đến tháng 3/2018, nhà báo Hamish McNeilly tiếp cận thành công các tài liệu mật của SIS và xác nhận vụ ám sát là có thật, thì mọi việc mới dần được phơi bày.
Bản sao tài liệu được cung cấp cho hãng tin CNN mô tả tay súng Lewis được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần hoang tưởng, hành động nhân danh cái gọi là “Quân du kích Hoàng gia Quốc gia” với sự trợ giúp của “hai người bạn hư cấu” có tên “Người Tuyết” và “Gấu Bắc cực”.
Kế hoạch ám sát
Theo các tài liệu và bài viết của nhà báo Hamish McNeilly, vào sáng 14/10/1981, Lewis bấy giờ vẫn đang học trung học, đạp xe đến tòa nhà 7 tầng Adams Building. Tòa nhà này được lựa chọn vì tầm nhìn của nó “soi” xuống con đường nơi đoàn xe Nữ hoàng đi qua ở TP Dunedin, phía Nam New Zealand.
Trên tầng 5, từ bên trong một phòng vệ sinh, Lewis dựng khẩu súng trường lấy trộm đặt lên bệ cửa sổ và đợi chiếc Rolls Royce của Nữ hoàng tiếp cận một đám đông bên ngoài Bảo tàng Otago. Khi Nữ hoàng bước ra khỏi xe cùng với chồng là Hoàng thân Philip, Lewis bóp cò.
Tuy nhiên, viên đạn không trúng vào bất kỳ mục tiêu nào và mọi thứ vẫn tiếp diễn như không có chuyện gì xảy ra. Một báo cáo của cảnh sát được giải mật cho biết, chính sự lựa chọn địa điểm bắn không tốt đã khiến cho vụ ám sát thất bại.
Lewis, dù mới 17 tuổi nhưng đã sớm có tên trong hồ sơ cảnh sát vì thuộc vào nhóm những kẻ bất hảo. Hắn ta bị bắt một tuần sau đó do liên quan đến một vụ cướp có vũ trang cùng với hai kẻ đồng lõa. Khẩu súng thu được từ tòa nhà Adams Building nhanh chóng được điều tra là có liên quan đến Lewis. Một báo cáo sau đó do SIS soạn thảo năm 1997 kết luận: “Lewis thực sự có ý định ám sát Nữ hoàng”.
Tại sao sự việc bị bưng bít?
Mặc dù cảnh sát tại hiện trường và một số nhân chứng đã nhận ra tiếng súng của Lewis nhưng câu chuyện chính thức lại nhanh chóng được “biến tấu” hoàn toàn khác. “Hầu hết phương tiện truyền thông đều tưởng rằng tiếng ồn này là tiếng pháo hoa”, báo cáo từ cảnh sát cho hay. Nhiều phóng viên khác còn đinh ninh rằng tiếng động là do một tấm bảng hiệu rơi xuống đất.
Có lẽ vì thế mà cuối cùng nhà chức trách New Zealand đã giảm tội danh của Lewis từ phản quốc - phải chịu án tử hình vào thời điểm đó - xuống còn tội danh không quá nghiêm trọng, là sở hữu và xả súng bất hợp pháp. Phía cảnh sát còn lo ngại rằng khi Lewis đến tòa án vì tội danh nặng đó, cánh phóng viên có thể liên tưởng ngay đến “vụ việc có liên quan đến chuyến thăm của Nữ hoàng".
Câu chuyện chính thức bắt đầu được hé lộ trong những năm 1990 khi một số nhân vật trong cuộc điều tra bắt đầu lên tiếng với truyền thông, đặc biệt là khi cuốn sách “Bưng bít và Trốn tránh” được sĩ quan cảnh sát nghỉ hưu Tom Lewis xuất bản năm 1998.
Truyền thông khi đó đã mô tả Lewis là kẻ “chống đối Hoàng gia” và nhận định rằng, chính quyền New Zealand cố tình che đậy vụ việc vì lo sợ vụ này sẽ khiến các chuyến thăm hoàng gia trong tương lai bị hủy và Nữ hoàng Anh sẽ không bao giờ quay lại New Zealand!
Sau vụ mưu sát trên, Lewis bị kết án 3 năm tù giam vì tội tàng trữ vũ khí và bị luân chuyển liên tục từ một trung tâm giam giữ thanh thiếu niên đến các bệnh viện tâm thần khác nhau. Sau khi được phóng thích năm 1985, Lewis tiếp tục bị bắt vì tội trộm cắp và bị kết án 8 năm tù.
Nhưng sau khi ra tù vào năm 1992, Lewis lại “ngựa quen đường cũ”, sớm quay trở lại buồng giam vì cướp ngân hàng. Năm 1995, khi 31 tuổi, Lewis được trả tự do khi chuyến viếng thăm của Nữ hoàng đến Thủ đô Auckland chuẩn bị diễn ra. Lo sợ ý đồ ám sát lại “trỗi dậy”, Lewis bị Chính phủ New Zealand giam lỏng ở đảo Great Barrier, ngoài khơi bờ biển phía Bắc nước này.
Một năm sau, Lewis tiếp tục con đường bạo lực và có hành vi giết người. Lewis bị buộc tội giết chết Tanya Furlan, người mẹ 3 con sống ở Auckland và bắt cóc một trong số những đứa con của bà.
Lewis đã tự tử trong phòng giam vào ngày 23/9/1997 trong khi chờ xét xử.