pnvnonline@phunuvietnam.vn
Cô gái 29 tuổi phát hiện mắc ung thư từ 1 nốt ruồi trên đỉnh đầu
Phát hiện ung thư từ nốt ruồi
Theo Insider, Sarah Lee (một nhà báo của BBC) lần đầu tiên nhận thấy một nốt ruồi đen to bằng hạt đậu trên da đầu vào tháng 7/2021. Lúc đó, cô chụp ảnh để quyết định xem có nên nhuộm tóc hay không. Suốt vài tháng sau, các bác sĩ đều nhận định nốt ruồi này không nguy hiểm, có thể là một loại nấm sẽ tự khỏi.
Nhưng Lee vẫn tiếp tục đi khám. Đến tháng 11/2021, một bác sĩ da liễu đã quyết định phẫu thuật cắt bỏ và sinh thiết nốt ruồi lạ.
Vào tháng 1, kết quả xét nghiệm xác nhận Lee bị u hắc tố dạng ác tính giai đoạn ba đồng nghĩa ung thư đã di căn đến các hạch bạch huyết.
"Khi y tá thông báo tin này qua điện thoại, tôi đã bị sốc đến mức gần như ngã quỵ. Tôi không phải là người thích tắm nắng, tôi sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF 30 và tôi lớn lên ở xứ Wales, nơi hầu như lúc nào cũng mưa", Lee, 29, tuổi kể.
Sau đó, cô đã trải qua ca phẫu thuật kéo dài 8 giờ để loại bỏ 24 hạch bạch huyết vào tháng 3.
Hiện tại, Lee không còn dấu hiệu của bệnh ung thư trong cơ thể. Dù vậy, cô vẫn tiếp tục dùng hai loại thuốc để ngăn ngừa bệnh tái phát. Thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như nôn mửa.
Quá trình chữa trị khiến Lee rút ra kinh nghiệm rằng không bao giờ được đánh giá thấp tác hại của ánh nắng mặt trời. "Uung thư da có thể xảy ra với bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu - ngay cả trên da đầu của bạn". Cô cũng đưa ra lời cảnh báo: "Xin đừng coi thường tác hại của ánh nắng mặt trời. Hãy bôi kem chống nắng, đội mũ, ở trong bóng râm và kiểm tra nốt ruồi".
Ung thư hắc tố da - loại ung thư da nguy hiểm nhất
Theo Hiệp hội Da liễu Anh, ung thư hắc tố da hiếm gặp nhưng nguy hiểm hơn các loại khác vì có khả năng xâm lấn các bộ phận của cơ thể cao nhất.
Dữ liệu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ ghi nhận, tại Mỹ, năm 2022 có gần 100.000 trường hợp ung thư hắc tố da, khoảng 7% trong số đó đã tử vong.
Theo GS.TS Darrell S. Rigel, chuyên gia về da liễu tại Trường Y Mount Sinai Icahn, Mỹ, nếu phát hiện sớm, ung thư hắc tố thường có thể chữa được: “Nếu chúng ta phát hiện các u ác tính dưới dạng hắc sắc tố sớm, việc cắt bỏ sẽ khá đơn giản và giúp chữa khỏi bệnh".
Tuy nhiên, một khi nó đã lan rộng, tỷ lệ sống sót của người có khối u ác tính này sẽ giảm còn 50%. Vị chuyên gia cũng nhấn mạnh đây là bệnh ung thư có tính lây lan nhanh trong giai đoạn sớm.
Một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư hắc tố như phơi nắng quá nhiều, sử dụng giường tắm nắng trong nhà, có nốt ruồi không điển hình và tiền sử gia đình mắc bệnh. Nó cũng phổ biến hơn ở những người có làn da trắng, dễ bị bỏng, tóc đỏ hoặc vàng và mắt sáng.
Người da màu ít có nguy cơ mắc ung thư hắc tố hơn nhưng lại có nhiều khả năng tử vong nếu mắc bệnh. Với những người có tông màu da sẫm hơn, u hắc tố có xu hướng xuất hiện ở vùng ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như lòng bàn tay, lòng bàn chân hoặc bên dưới móng tay hoặc móng chân.
Cách phát hiện nốt ruồi bất thường
Để xác định nốt ruồi của bạn có phải khối u ác tính ung thư hay không, các chuyên gia gợi ý quy tắc ABCDE. Đây là phương pháp do các bác sĩ da liễu đưa ra, viết tắt của A - Không đối xứng (asymmetry), B - Đường viền (border), C - Màu sắc (color), D - Đường kính (diameter) và E - Sự phát triển/độ lồi (evolving).
Nếu nốt ruồi của bạn có những đặc điểm sau đây, hãy tới gặp bác sĩ da liễu.
Asymmetry - Không đối xứng: Nốt ruồi lành tính thường có 2 nửa đối xứng. Khi nốt ruồi hoặc tàn nhang có hình dạng không đối xứng bất bình thường, bạn nên kiểm tra bằng cách vẽ đường thẳng tưởng tượng chia dọc nốt này ra. Sau đó, chúng ta đối chiếu xem nửa còn lại có tương đồng hay không. Nốt ruồi là hắc sắc tố ung thư sẽ có hai nửa không khớp hoặc hình dạng khác biệt nhau.
Border - Đường viền: Theo tiến sĩ Joyce Park, bác sĩ da liễu tại Seattle, Mỹ, các nốt ruồi bất thường có thể có cạnh, khía, hình vỏ sò hoặc mờ, đường viền giữa nốt ruồi và da thường không rõ ràng. Nếu đường viền ngoài của nốt ruồi bị mờ, không rõ nét đường biên giữa da và nốt ruồi, trông khác thường với các nốt ruồi khác thì đó cũng có thể là cảnh báo ung thư. Các thương tổn của khối u ác tính thường là nguyên nhân làm mờ các đường biên của nốt ruồi lạ trên da.
Color - Màu không đồng đều: Các chuyên gia khuyến cáo bạn nên chú ý tới màu sắc không đều của nốt ruồi, dù là bất kể màu sắc gì như nâu, đen, xanh đậm, trắng hay đỏ đều đáng nghi ngờ. Nốt ruồi bình thường sẽ có một màu sắc nhất định, tương tự và đồng đều nhau trên da. Nhưng nếu trên da có nhiều nốt ruồi khác màu, hình dạng, chỗ đậm, chỗ nhạt thì nguy cơ ung thư rất cao.
Diameter - Đường kính: Đây là điểm đáng ngờ dễ nhận biết nhất. Nếu nốt ruồi có đường kính lớn hơn 0,6 cm, to bằng hạt đậu hoặc cục tẩy bút chì rất có thể đây là u hắc tố ung thư.
Evolving - Độ lồi, lan rộng: Các nốt ruồi ác tính thường phát triển về kích thước hoặc thay đổi về hình dạng, màu sắc. Bạn nên chú ý vào đặc điểm này.
Học viện Da liễu Mỹ khuyến cáo chúng ta nên tự khám da thường xuyên tại nhà. Bạn nên quan sát toàn bộ cơ thể cả ở mặt trước và sau trong gương. Sau đó, chúng ta nhấc cánh tay lên, nhìn vào bên phải, bên trái. Đừng bỏ qua cẳng tay, nách, lòng bàn tay, mu bàn chân, các ngón chân, lòng bàn chân, móng tay, cổ, da đầu.
Nguồn: Insider, Huff Post