Bàng hoàng khi bị khởi tố
Ngày 28/11, TAND quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) đã mở phiên sơ thẩm xét xử vụ án Chống người thi hành công vụ xảy ra vào ngày 19/8/2017 tại ngõ 15 Hàn Thuyên, phường Phạm Đình Hổ (quận Hai Bà Trưng).
Tại phiên tòa hôm nay, 3 mẹ con gồm: bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt (SN 1957), Nguyễn Bá Cường (SN 1981, con trai bà Nguyệt) và Nguyễn Thị Minh Thịnh (SN 1983, con gái bà Nguyệt) là bị cáo. Các bị cáo có mặt từ rất sớm, 3 người chưa một lần vi phạm pháp luật hay có tiền án, tiền sự gì và đều là những cán bộ, công chức viên chức nhà nước. Họ cũng không ngờ được rằng, một ngày mình lại phải hầu tòa với tội danh Chống người thi hành công vụ.
Sau phần kiểm tra lí lịch của bị cáo cùng những người có quyền và nghĩa vụ liên quan, đồng thời phổ biến nội quy từ HĐXX, đại diện VKS tiến hành công bố cáo trạng truy tố.
Bản cáo trạng số 280, ngày 2/11/2018 của Viện KSND quận Hai Bà Trưng thể hiện: Vào khoảng 15h ngày 19/8/2017, theo sự phân công của chỉ huy công an phường Phạm Đình Hổ, ông Đỗ Văn Xuân, Đỗ Đăng Thuấn (cán bộ công an phường Phạm Đình Hổ) phối hợp với công nhân của đơn vị thi công Dự án cải tạo mạng lưới cấp nước và chống thất thoát nước Hà Nội tiến hành di chuyển đồng hồ nước gia đình bà Nguyệt (ngõ 15 Hàn Thuyên, phường Phạm Đình Hổ) về vị trí được duyệt theo thiết kế.
Khi đơn vị thi công chuẩn bị tiến hành khoan bê tông ở vị trí đồng hồ nước lắp sai thiết kế thì lần lượt bà Nguyệt, rồi đến chị Thịnh từ trong nhà chạy ra la hét, chỉ tay, quát tháo, chửi bới đội thi công và các đồng chí công an phường không cho thi công.
Bà Nguyệt và Thịnh lấy những viên gạch gần đó ném vào khu vực đường nước cần thi công, Thịnh ngồi lên khu vực đường nước không cho công nhân làm. Đội thi công đưa máy khoan vào để khoan thì bà Nguyệt xô đẩy công nhân, giằng máy khoan, tuột ổ cắm điện.
Đồng chí Xuân, Thuấn liên tục giải thích, nhắc nhở yêu cầu gia đình bà Nguyệt không có hành vi cản trở thi công vụ, nhưng bà Nguyệt và Thịnh không chấp hành. Lúc này, con trai bà Nguyệt là Nguyễn Bá Cường chạy từ trong nhà ra to tiếng, chửi bới, Cường còn dọa mang xe máy SH đặt ở khu vực thi công để cản trở. Sau đó, Cường chạy vào nhà, một phút sau ra nhưng không mang theo xe máy.
Một lúc sau, Cường bê hộp đựng đồ máy khoan của đội thi công lên cao, ném mạnh xuống đất cách xa 1.5m so với chân Cường, khiến hộp bị méo phần góc, nắp bật ra, máy khoan bên trong bị chảy dầu. Thấy vậy, đồng chí Xuân áp sát giữ tay Cường không cho đập phá đồ đạc, yêu cầu Cường về trụ sở công an phường làm việc nhưng Cường không chấp hành, vùng vằng hất tay, giằng co xô đẩy với ông Xuân, ông Thuấn vào hỗ trợ giữ tay Cường.
Lúc này Nguyệt xông vào tóm áo cảnh sát của đồng chí Xuân giật khiến quân hàm bị rơi, Thịnh xông vào ôm ông Thuấn kéo ra không cho giữ Cường, khiến mũ cảnh sát trên đầu ông Thuấn bị rơi. Giữa Cường và ông Xuân xảy ra giằng co, vật lộn với nhau, lúc này ông Xuân dùng tay phải ghì được Cường xuống đất, đè lên người khống chế hành vi chống đối của Cường và Thịnh ôm vào ôm chân ông Xuân.
Đồng chí Thuấn liền vào khống chế Thịnh, trong lúc đó, bà Nguyệt lao vào ngồi lên người đồng chí Xuân, túm cổ áo và thắt lưng đằng sau ông Xuân giật mạnh làm ông Xuân ngã ngữa sang một bên, bị bật tung hết cúc áo, áo tuột khỏi vi trí cài trong quần, biển hiện rơi. Cường đứng dậy bỏ vào nhà, còn bà Nguyệt và Thịnh tiếp tục chửi bới, cản trở việc thi công.
Tại phiên tòa hôm nay, 3 bị cáo tiếp tục kêu oan và khiếu nại bản cáo trạng truy tố của VKS vì chưa thể hiện được đầy đủ bản chất của vụ án, hoàn cảnh và diễn biến vụ việc.
Bị cáo Nguyệt khai tại tòa: Vào ngày 6/3/2017, người dân trong ngõ 15 Hàn Thuyên, trong đó có gia đình bà được đơn vị thi công dự án cùng với tổ trưởng tổ dân phố đến thông báo và tiến hành lắp đặt lại hệ thống đường ống nước, đồng hồ nước mới từ trong nhà ra ngoài để tiện cho việc ghi số điện, kiểm tra nước… của đơn vị cấp nước. Gia đình bà vẫn chấp hành và hoàn toàn ủng hộ việc làm đó, không chống đối, không ngăn cản gì.
Do hệ thống đường ống, đồng hồ nước của gia đình bà nằm trên bể phốt và gần miệng cống nước thải, cả gia đình nhiều thế hệ chung sống trong đó có cả các cháu nhỏ vẫn ngày ngày sử dụng đường ống nước cũ đó rất mất vệ sinh nên bà có ý kiến với đội thi công, tổ trưởng dân phố cho lắp tránh khỏi vị trí thiết kế (trên bể phốt và miệng cống nước thải) và được sự đồng ý của đơn vị thi công.
Mặt khác, bà Nguyệt trình bày với các cán bộ công ty nước về việc ngôi nhà của bà có nhiều thế hệ sinh sống và có chị Thịnh (đã tách hộ khẩu) nên xin lắp thêm đồng hồ nữa (ngoài đồng hồ nước gia đình bà Nguyệt đang sử dụng) để giảm tải tiền nước sử dụng hằng tháng.
Theo bà Nguyệt, việc làm đó không có gì sai trái và để tiện cho việc sau này không phải đào xới lên lắp đặt thêm đồng hồ mới nữa... và bà được một cán bộ công giám sát đội thi công dự án (bà Nguyệt khai không nhớ tên) đồng ý. Sau đó, bà có đưa tiền cho người này nhằm mua thêm vật liệu và làm giúp hồ sơ xin cấp phép lắp đặt đồng hồ nước mới mang tên chủ hộ là chị Thịnh.
Trong thời gian đội thi công dự án lắp đặt lại đường ống, đồng hồ nước, do hồ sơ, thủ tục rườm rà nên hồ sơ cấp phép đồng hồ nước mang tên chị Thịnh vẫn chưa thực hiện được nên gia đình bà vẫn chỉ có một đồng hồ, đường ống duy nhất vào nhà để sử dụng chung, hằng tháng bà vẫn đóng tiền nước đầy đủ và khi hoàn thành dự án theo thiết kế mới của đơn vị thi công thì bà có ký vào biên bản nghiệm thu, lúc đó cũng không ai có ý kiến gì.
Đến 15 giờ ngày 19/8/2017 (ngày xảy ra vụ việc), ông Xuân, ông Thuấn và nhóm người lạ (khoảng 10 người) đến đưa máy móc, dụng cụ tiến hành phá đường ống nước nhà bà nên bà yêu cầu trưng quyết định cưỡng chế, thông báo hoặc các giấy tờ liên quan đến sai phạm nếu có.
Lúc này, ông Xuân và nhóm người lạ không cung cấp được các giấy tờ liên quan đến việc cưỡng chế, phá dỡ đường ống nước, đồng hồ nước của gia đình bà nên bà yêu cầu gọi lực lượng 113, lập biên bản vụ việc. Thời điểm này, giữa gia đình, công an cũng như đơn vị thi công dự án có đôi co nhau và dẫn đến những sự việc đáng tiếc diễn ra sau đó.
Hành vi bắt người quá dã man
Tại tòa sơ thẩm, bị cáo Cường bức xúc trình bày lại diễn biến vụ việc như sau: Khi thấy ồn ào ngoài ngõ thì Cường xuống xem có chuyện gì, lúc đó thấy nhóm người lạ, công an mặc quân phục và mẹ mình (bà Nguyệt) đang to tiếng với nhau về việc phá đường ống nước. Lúc này, Cường vừa dùng điện thoại để quay video, đồng thời yêu cầu công an cung cấp quyết định cưỡng chế, thông báo phá đường ống nước của gia đình nhưng không được đáp ứng. Vì vậy, Cường nói nếu đơn vị thi công không có giấy tờ liên quan thì sẽ không cho phá.
Cường khai: Nếu không có quyết định bằng văn bản, giấy tờ hợp lệ thì chúng tôi không đồng ý cho phá dỡ, kể cả có sự chỉ đạo của công an. Tuy nhiên, đơn vị thi công vẫn tiếp tục phá theo sự chỉ đạo của các đồng chí công an nên Cường có bê cái hộp màu đen (hộp đựng máy đục bê tông) nhưng thời điểm đó không biết là đựng gì, chỉ biết là rất nặng nên Cường bê lên đến ngang người và đưa khỏi vị trí đó khoảng 1.5m thì vứt xuống sân.
Lúc này, ông Xuân chạy đến và khóa 2 tay Cường về phía sau, sau đó đè xuống nền bê tông và ghì cổ, một tay ép chặt cổ họng của Cường, còn người ông Xuân thì đè lên người Cường. Thời điểm đó, Cường gần như bất lực, tay và chân đã gần như duỗi ra vì không thể thở nổi… Chỉ đến khi mẹ Cường (bà Nguyệt) vào túm lấy thắt lưng ông Xuân kéo ra thì Cường mới dậy được và chạy vào nhà.
Cũng tại phiên tòa, bị cáo Nguyễn Thị Minh Thịnh cũng cho rằng: Bản cáo trạng chưa đúng và tiếp tục tố cáo những hành vi bắt giữ người trái pháp luật của các đồng chí công an, vốn là người đảm bảo an ninh trật tự.
“Khi thấy ồn ào ở dưới sân thì tôi chạy xuống, tôi chỉ yêu cầu đơn vị thi công cung cấp giấy cưỡng chế, sai phạm nếu có và chỉ đứng quay video. Do họ không cung cấp được mà vẫn tiếp tục dùng xà beng, máy móc phá… nên tôi ngồi xuống chỗ đồng hồ nước nhà tôi không cho phá. Chỉ đến khi thấy anh trai tôi (bị cáo Cường) bị ông Xuân khống chế đến mức không còn sự sống, tôi mới đến ôm chân ông Xuân để kéo ông Xuân bỏ anh trai tôi ra nhưng bị ông Thuấn khống chế, kẹp cổ và đè xuống nền bê tông”, bị cáo Thịnh trình bày.
Sau đó, chị Thịnh bị các cán bộ công an túm tóc, khóa tay và quật ngã xuống nền bê tông, một lúc sau có 2 cán bộ công an khác đến hỗ trợ gồm đồng chí Lưu Minh Hoàng và Mai Quốc Hiếu (công an phường Phạm Đình Hổ) đến và giữ chặt 2 tay, kéo lê chị Thịnh từ trong nhà ra đến ngoài ngõ hàng chục mét, khiến quần chị Thịnh bị tụt xuống, chị Thịnh vì xấu hổ trước đông người nên xin 2 người này bỏ tay ra để kéo quần lên nhưng không được... lúc này, buộc chị phải cắn vào tay Hoàng, khi Hoàng bỏ tay ra thì chị Thịnh mới kéo quần lên được và tiếp tục bị kéo về phường.
Tại phường chị bị dù bị thương tích đầy người nhưng vẫn bị tạm giữ cho đến 24 giờ ngày 20/8/2017, sau khi chị viết giấy “tự nguyện lên làm việc” thì mới được ra về để thay quần áo và băng bó vết thương.
Bị cáo Thịnh bức xúc tại tòa: "Tôi không làm gì sai, tôi sẽ không ngăn cản nếu họ (đơn vị đến phá dỡ - PV) có giấy tờ đầy đủ. Tôi cũng không chống ai, cũng không có hành động đe dọa hay đánh đập, gây thương tích gì cho ai trong đoàn thi công đó. Thế mà, trong cáo trạng ghi là được vận động, giải thích và mời về phường làm việc tự nguyện… Tôi thử hỏi trong trường hợp, với một người phụ nữ vừa xấu hổ, nhục nhã vì bị túm tóc kéo lê đến tụt cả quần giữa phố, bị thương tích đầy người mà được mời và tự nguyên lên làm việc hay không? Trong khi đó họ giữ tôi cũng không có giấy mời, lệnh bắt, tạm giữ gì... họ quá lạm quyền".
Công an “tay không” đến chỉ đạo phá đường ống nước
Tại phiên tòa hôm nay, luật sư bào chữa cho các bị cáo đã hỏi đối với những người tham gia tố tụng, trong đó có ông Đỗ Văn Xuân và ông Đỗ Đăng Thuấn, cán bộ công an phường Phạm Đình Hổ.
Khi luật sư đặt câu hỏi đối với ông Xuân, Thuấn có được sự chỉ đạo từ cấp trên trong việc phối hợp đơn vị thi công hay không? Tại phiên tòa, ông Xuân trả lời rằng: Được sự chỉ đạo bằng miệng và bằng văn bản từ lãnh đạo công an phường Phạm Đình Hổ vào sáng cùng ngày (19/8/2017) về việc phối hợp với đơn vị thi công dự án đến vị trí đường ống, đồng hồ nước của nhà bà Nguyệt để lắp đặt lại cho đúng thiết kế... công an phường không phải là đơn vị thi công mà chỉ đến để đảm bảo an ninh trật tự.
Tuy nhiên, ông Xuân khai rằng khi xuống hiện trường chỉ đi “tay không” và không cầm theo văn bản chỉ đạo. Khi bà Nguyệt ngăn cản thì ông có nói với nhóm công nhân rằng: “Cứ làm đi, nếu sai tôi chịu trách nhiệm” và nói với bà Nguyệt là “Nếu tôi làm sai, gia đình cứ việc kiện”.
Cũng tại phiên tòa sơ thẩm, gia đình bị cáo có cung cấp thêm một số chứng cứ mới gồm hình ảnh, video và các tài liệu liên quan đến vụ án nên HĐXX đã tiến hành trả hồ sơ để điều tra bổ sung.