pnvnonline@phunuvietnam.vn
COVID-19, cảm lạnh, dị ứng và cúm: Sự khác biệt là gì? Phân biệt lâm sàng bệnh nào khó nhất?
Nếu như bạn xuất hiện các triệu chứng của COVID-19 thì điều quan trọng nhất chính là liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn y tế phù hợp. Tuy nhiên, COVID-19, cảm lạnh thông thường, dị ứng thời tiết và cúm mùa có một số dấu hiệu tương tự nhau.
Vậy cần làm thế nào để biết rằng bạn có đang thực sự nhiễm COVID-19 hay không? Hiểu và nắm rõ về sự khác biệt về triệu chứng của những căn bệnh này gây ra cũng như cơ chế phát triển bệnh và lây lan để điều trị và phòng tránh hiệu quả.
Những triệu chứng phổ biến của COVID-19 là gì?
Theo CDC thì những triệu chứng phổ biến nhất khi nhiễm virus COVID-19 là sốt, ho và mệt mỏi. Nhưng có nhiều biểu hiện khác có thể xảy ra - các chuyên gia gọi đó là dấu hiệu không phổ biến. Một vài trong số đó vẫn chưa được CDC đưa vào danh sách các triệu chứng chính thức khi nhiễm virus SARS-CoV-2.
1. Sự khác biệt giữa COVID-19 và cảm lạnh thông thường, dị ứng thời tiết và cúm mùa là gì?
Mới đây, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội vừa tóm tắt một loạt các triệu chứng sử dụng để phân biệt giữa COVID-19, cảm lạnh thông thường, dị ứng thời tiết và cúm mùa. Trong đó, có thể thấy, ự khác biệt giữa nhiễm COVID và cảm lạnh (Cold) hay dị ứng (Allergies) là khá rõ ràng. Khó khăn nhất trong phân biệt trên lâm sàng giữa COVID và cúm mùa (Flu). Chỉ có dấu hiệu mất vị giác và khứu giác mới xuất hiện là thường gặp trong COVID và rất hiếm gặp của cúm mùa.
Cụ thể như sau:
- COVID-19 và cảm lạnh thông thường
Cả COVID-19 và bệnh cảm lạnh thông thường đều do virus gây ra. Với COVID-19 thì là virus SARS-CoV-2 trong khi cảm lạnh là do virus rhinovirus gây ra.
Những virus này lâu lan theo các con đường tương tự nhau và gây ra những biểu hiện tương đồng nhưng vẫn có một số khác biệt về các triệu chứng như ho, mệt mỏi, hắt xì, đau họng, chảy nước mũi/nghẹt mũi,... Bạn có thể theo dõi trong bảng biểu trên.
Trong khi các triệu chứng nhiễm COVID-19 thường xuất hiện từ 2 - 14 ngày sau khi tiếp xúc với virus SARS-CoV-2 thì các triệu chứng của bệnh cảm lạnh thông thường sẽ xuất hiện sau từ 1 - 3 ngày kể từ thời điểm tiếp xúc với virus gây bệnh cảm lạnh.
Hiện nay, không có thuốc chữa cảm lạnh thông thường, phương pháp chủ yếu là điều trị triệu chứng như giảm đau, thông mũi. Không giống như nhiễm COVID-19, cảm lạnh thông thường đa số không có hại cho sức khoẻ. Đa phần người bị cảm lạnh thông thường sẽ hồi phục sau 3 - 10 ngày, mặc dù một số chủng bệnh có thể kéo dài thêm từ 2 - 3 tuần.
Nếu không điều trị kịp thời, Cảm lạnh vẫn có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm mà bạn cần lưu ý.
- COVID-19 và dị ứng thời tiết
Không giống như nhiễm virus COVID-19, dị ứng thời tiết không phải do virus gây ra. Đây chỉ là phản ứng của hệ thống miễn dịch được kích hoạt sau khi bạn tiếp xúc với các dị nguyên gây dị ứng như phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc,...
Bên cạnh đó, mặc dù nhiễm COVID-19 có thể gây khó thở nhưng dị ứng thời tiết lại không gây ra các biểu hiện này trừ khi bạn đang mắc các bệnh đường hô hấp như hen suyễn.
Phương pháp điều trị dị ứng thời tiết có thể là thuốc kháng histamine kê đơn hoặc không kê đơn, thuốc xịt mũi steroid,... Bạn có thể tìm hiểu về các Phương pháp điều trị dị ứng thời tiết và lưu ý khi điều trị trong bài viết chi tiết.
Dị ứng thời tiết có thể kéo dài tới vài tuần.
- COVID-19 và bệnh cúm mùa
COVID-19 và bệnh cúm mùa đều là những bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp do virus gây ra. COVID-19 do virus SARS-CoV-2 gây ra còn bệnh cúm mùa chủ yếu do virus cúm A và virus cúm B gây ra. Cách thức truyền nhiễm (con đường lây lan) của hai bệnh này là tương tự nhau. Vậy Con đường truyền nhiễm bệnh cúm mùa là gì? Bạn cần lưu ý.
COVID-19 và bệnh cúm mùa có nhiều biểu hiện tương tự nhau. Có thể gây ra triệu chứng nhẹ hoặc nghiêm trọng. Do có những đặc điểm tương đồng như vậy nên khó có thể chẩn đoán chỉ dựa trên dấu hiệu lâm sàng.
Các xét nghiệm sẽ là phương pháp bổ trợ cần thiết trong trường hợp này. Bạn cũng có thể bị mắc cả COVID-19 và cúm mùa cùng một lúc. Tất nhiên, cả hai bệnh đều có thể có các yếu tố khác biệt.
Những triệu chứng COVID-19 thường xuất hiện từ 2 - 14 ngày sau khi tiếp xúc với virus SAR-CoV-2. Còn các biểu hiện của cúm mùa thường xuất hiện sau 1 - 4 ngày khi tiếp xúc với virus cúm.
COVID-19 có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng dẫn tới tử vong hơn so với một số bệnh cúm mùa thông thường. Ngoài ra, các biến chứng của nhiễm virus COVID-19 cũng khác biệt so với biến chứng của cúm mùa. chẳng hạn như hội chứng cục máu đông hay viêm đa hệ ở trẻ em.
Mặc dù chỉ có một số loại thuốc kháng virus có thể điều trị bệnh cúm mùa, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bằng cách chủng ngừa hàng năm. Ngoài việc giảm nguy cơ mắc thì vaccine cảm cúm cũng giúp bạn có thời gian hồi phục sớm hơn so với nhóm không tiêm chủng.
2. Làm cách nào bạn có thể phòng tránh COVID-19, cảm lạnh và cảm cúm?
Tuân thủ đúng các biện pháp phòng ngừa bệnh hô hấp tiêu chuẩn sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ mắc COVID-19, cảm lạnh và cúm mùa, cụ thể:
- Tránh tiếp xúc gần với bất kì ai, đặc biệt nếu bạn đang có các bệnh mãn tính nguy hiểm.
- Đeo khẩu trang bằng vải khi ra ngoài, nơi công cộng, siêu thị, cửa hàng tạp hoá,...
- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch với thời gian ít nhất là 20 giây hoặc sử dụng dung dịch diệt khuẩn có chứa ít nhất 60% cồn. Nếu bạn bị các vấn đề về da khi rửa tay quá nhiều nên tham khảo: Cách khắc phục các vấn đề về da khi rửa tay sát khuẩn thường xuyên.
- Tránh những không gian kín, bí. Giữ nhà cửa luôn thông thoáng
- Che miệng, mũi bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy khi ho hoặc hắt xì
- Tránh chạm tay vào mắt, mũi và miệng
- Làm sạch, khử trùng các bề mặt tiếp xúc như tay nắm cửa, điều khiển tivi, điều hoà, thiết bị điện tử, công tắc đèn, nút bấm thang máy,....
3. Làm cách nào để phòng tránh dị ứng thời tiết?
Cách tốt nhất để phòng ngừa dị ứng thời tiết chính là hạn chế tiếp xúc với những dị nguyên gây dị ứng mà bạn đã biết. Ví dụ như nếu bạn bị dị ứng phấn hoa, hãy ở trong nhà, đóng cửa sổ và cửa ra vào để giảm lượng phấn hoa có thể tiếp xúc.
Đeo khẩu trang để giảm nguy cơ lây lan COVID-19 cũng là một biện pháp tốt để chống lại dị ứng thời tiết. Một chiếc mặt nạ lớn hơn có thể ngăn bạn hít phải các tác nhân gây dị ứng lớn hơn, nhưng nếu đeo không đúng cách thì các dị nguyên vẫn có thể lọt vào. Đừng quên giặt, khử trùng khẩu trang hay mặt nạ của bạn sau khi sử dụng.
Nguồn dịch: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/coronavirus/in-depth/covid-19-cold-flu-and-allergies-differences/art-20503981?fbclid=IwAR0lPgR1937XfXOJejPFcy6XR2ePQx-Q4w5zXnPoD0X11KIr5ZXRqsu1XHc