Cuộc chơi dân gian - đương đại của Nguyễn Duy

26/10/2015 - 21:29
Tối 24/10, tại Trung tâm văn hoá Pháp L’Espace (Tràng Tiền, Hà Nội), nhà thơ Nguyễn Duy cùng các nghệ sĩ nhạc dân tộc Thanh Hoài, Xuân Hoạch, Thanh Bình, Minh Gái… thực hiện một chương trình thơ nhạc đặc biệt.

Vẫn các làn điệu chèo, xẩm, ca trù, tuồng, hát ru, hát văn... Vẫn những bài thơ đã quen của Nguyễn Duy: Nhớ mẹ ta xưa, Nhìn từ xa… Tổ quốc, Xẩm ngọng... Thơ và nhạc hoà vào nhau trong Cõi dân ca. Gần 20 bài thơ, qua những giọng ca vàng của dòng dân ca Bắc Bộ, được "trình làng" những bộ mặt mới. Cảm xúc và sự tươi mới mà dân ca mang lại cho những bài thơ này làm chính nhà thơ Nguyễn Duy cũng ngạc nhiên. Ông thốt lên: "Đây mới là hàn lâm, là âm nhạc cho những người nghiên cứu. Còn tân nhạc giờ lại thành dân gian, ý tôi là dành cho phổ thông".

Nguyễn Duy cho biết, ý tưởng cho buổi trình diễn này là từ chính các nghệ sĩ Xuân Hoạch, Thanh Hoài, Thanh Bình, và Đàm Quang Minh - một "Mạnh Thường Quân" của âm nhạc dân tộc. "Họ thích thơ mình vì hợp với làn điệu dân gian. Đầu tiên chỉ là hát chơi. Khi đã tập hợp được hai mấy bài rồi mới làm chương trình. Đây là cuộc chơi tự phát, chứ không có ý định tổ chức từ đầu" - nhà thơ Nguyễn Duy kể lại.

Những bài thơ đậm tính dân gian của Nguyễn Duy đúng là đã được các nghệ sĩ hát "lẻ" trong nhiều chương trình Tiếng trúc tiếng tơ, Chuyện nhạc phố cổ... từ lâu nay. Nghệ sĩ nhân dân Xuân Hoạch không chỉ một lần hát xẩm Cơm bụi ca (một bài thơ của Nguyễn Duy). Nghệ sĩ Thanh Hoài cũng từng hát theo lời bài thơ Xin đừng buồn em nhé. Theo Nguyễn Duy thì "các nghệ sĩ hát thơ của tôi đã từ 3 năm nay rồi". Có lẽ vì cái duyên đó mà những người tổ chức không gặp mấy khó khăn khi tập hợp một chương trình.

Người nghe được trải qua nhiều cung bậc cảm xúc: Từ “bản gốc" giọng đọc của chính Nguyễn Duy với tiết tấu khi dồn dập cùng trống, khi lắng lại với đàn bầu; Lời ru con cò biển được nhiều nghệ sĩ thể hiện dưới điệu Cò lả trong sáng mượt mà; Xuân Hoạch thủ thỉ như kể chuyện Nhớ mẹ ta xưa; Và đặc biệt là cao trào mà nghệ sĩ tuồng Minh Gái mang lại với một đoạn trong bài Nhìn từ xa… Tổ quốc. Khi các nghệ sĩ biểu diễn xong những tiết mục cuối, có rất nhiều yêu cầu hát lại từ khán giả.

Một số đoạn trích trong chương trình. Video: Trịnh Tín

Nghe các bài thơ được thể hiện dưới hình thức hát dân gian, Nguyễn Duy tâm sự rằng ông thấy đây là cách thể hiện rất mới: “Thơ của tôi vốn mang nhiều âm hưởng dân gian, bây giờ lại trở lại với dân gian nhưng ở cấp độ mới, cấp độ đương đại”.

Theo ông, thể hiện thơ qua nhạc dân tộc có thể và nên là một cách "xuất bản" thơ. “Dù khi làm, tôi không có ý nghĩ về cách tân, chỉ làm như một người làm thơ, nhưng đây là một cuộc thử nghiệm cho xu hướng đó”.

Trong lúc nhạc dân tộc sống không dễ và thơ gặp phải không ít điều tiếng, chuyện một chương trình thơ - nhạc dân tộc bán hết vé trước cả tuần, khán phòng chật kín chỗ cũng là điều hiếm thấy, một điểm sáng đẹp cho thơ - ca.



Ý kiến của bạn
(*) Nội dung bắt buộc cần có
0 bình luận
Xem thêm bình luận

Nhập thông tin của bạn

Đọc thêm