Cựu Thủ tướng Pháp nhận trái đắng vì sử dụng công quỹ trả lương cho vợ

Dùng công quỹ trả "việc ma" cho vợ con

Ông Francois Fillon sinh ngày 4/3/1954 ở thành phố Le Mans thuộc Sarthe (Pays-de-la-Loire, miền Tây nước Pháp). Ông Fillon tham gia chính trường trong nhiều thập kỷ, từng làm nghị sĩ, thượng nghị sĩ và giữ một số cương vị bộ trưởng. Francois Fillon làm Thủ tướng Pháp giai đoạn 2007-2012 và là đồng minh chủ chốt của cựu Tổng thống Nicolas Sarkozy.

Vào tháng 3/2017, khi nước Pháp đang sôi động bởi chiến dịch tranh cử Tổng thống, Francois Fillon khi đó là ứng cử viên đảng cánh hữu Những người Cộng hòa (LR) bất ngờ bị điều tra về cáo buộc "gian lận nghiêm trọng và sử dụng giấy tờ giả". Bê bối đã ảnh hưởng lớn đến uy tín của Fillon, khiến ông thua trước đối thủ Emmanuel Macron trong cuộc đua vào Điện Elysée.

Từ năm 2017, giới truyền thông Pháp đã liên tục đưa tin về việc cựu thủ tướng nước này Francois Fillon "tuyển dụng khống" vợ con với mức lương rất cao, còn gọi là "Penelopegate". Cựu Thủ tướng Fillon thoạt tiên tuyên bố rằng, câu chuyện liên quan tới vợ ông chỉ là trò vu khống và ông đã kiện ra tòa những người khởi xướng nên nó.

Tuy nhiên, cơ quan tư pháp lại nghĩ khác. Họ đã tiến hành khám xét văn phòng làm việc của ông Fillon. Vì thế, ngày 6/2/2017, ông Fillon đã phải đứng ra xin lỗi đất nước về vụ việc liên quan tới vợ mình.

Khi là hạ nghị sĩ, cựu thủ tướng Pháp đã chọn vợ của mình, bà Penelope Fillon, làm cộng sự trong các giai đoạn 1988 - 1990, 1998 - 2002 và 2012 - 2013. Thời gian làm thượng nghị sĩ giai đoạn 2005 - 2007, ông Fillon cũng chọn 2 con là Marie Fillon và Charles Fillon làm trợ lý.

Việc tuyển dụng người nhà không sai luật nhưng cựu thủ tướng Pháp bị điều tra vì bị nghi ngờ vợ con của ông chỉ làm việc "ảo" nhưng lại hưởng lương rất cao. Bà Penelope đã nhận tổng số lương 831.440 euro cho nhiều năm làm "cộng sự".

Công tố quốc gia Pháp ngay lập tức mở điều tra và vợ chồng ông Fillon đã bị thẩm vấn về việc này. Các nhà điều tra đã đến văn phòng của ông Fillon ở Hạ viện để khám xét. Đây là một việc hiếm khi xảy ra vì từ năm 1958 đến nay, chỉ có 6 lần các nhà điều tra khám xét các văn phòng ở Hạ viện Pháp.

Cơ quan Chống tham nhũng và gian lận thuế, tài chính Pháp (OCLCIFF) phụ trách Penelopegate đã mở rộng điều tra sang 2 người con. Marie Fillon và Charles Fillon đã lần lượt được làm trợ lý trong 15 tháng (tổng lương 57.084 euro) và 7 tháng (tổng lương 26.651 euro). Cả hai khi ấy đều vẫn còn đang học và chưa có bằng luật sư.

Pháp luật không dung những kẻ trục lợi

Tạp chí Le Canard Enchainé đã công bố nhiều cáo buộc chống lại ông Fillon và gia đình ông. Theo tạp chí, bà Penelope Fillon đã kiếm được 100.000 euro khi chỉ viết một vài bài báo cho ấn phẩm văn học La Revue des Deux Mondes. Tạp chí này thuộc sở hữu của một người bạn tỷ phú của gia đình - Marc Ladreit de Lacharrière.

Ông này đã nhận bà Penelope, vợ của ông Fillon, vào làm việc tại tạp chí của mình từ tháng 5/2012 đến tháng 12/2013 với mức lương trước thuế là 5.000 euro/tháng. Tuy nhiên, theo điều tra, bà Penelope chưa từng tới văn phòng của tạp chí nói trên. Ông Lacharriere đã bị 3 thẩm phán triệu tập và bị khởi tố với tội danh lạm dụng công quỹ của công ty.

Bên cạnh đó, từ năm 2002 đến 2007, bà Penelope làm việc cho ông Marc Joulaud, người thay thế ông Fillon ở ghế nghị sĩ Hạ viện. Ông Joulaud cũng bị kết án 3 năm tù treo vì tiếp tục chuyển tiền cho bà Fillon sau khi giành ghế Hạ viện trong lúc chồng bà nắm quyền. Trong thời gian ngắn làm việc cho chồng trong giai đoạn 2012 - 2013, bà Penelope bị cáo buộc không có email làm việc và không được Hạ viện thông qua.

Hồi tháng 3/2020, sau nhiều ngày xét xử và tranh tụng, các công tố viên của Viện Công tố Tài chính Pháp đã yêu cầu tòa án kết án cựu Thủ tướng Pháp Francois Fillon, bà Penelope Fillon và ông Marc Joulaud liên quan tới việc làm "ảo" của bà Penelope Fillon.

Sau nhiều tháng điều tra, ngày 29/6 vừa qua, tòa án Pháp tuyên cựu thủ tướng Pháp Francois Fillon phạm tội tham nhũng, lạm dụng chức quyền và sử dụng công quỹ để trả lương cho chính vợ mình vì những công việc không có thực tại quốc hội.

Chính trị gia theo đường lối bảo thủ này đã bị kết án 5 năm tù, trong đó có 3 năm án treo và bị cấm tham gia bất cứ cuộc bầu cử nào trong vòng một thập niên. Còn bà vợ bị kết án 3 năm án treo vì tội đồng lõa biển thủ công quỹ. Ngoài ra, mỗi người bị phạt 375.000 euro.

Theo thẩm phán Nathalie Gavarino, cựu thủ tướng Fillon đã gây xói mòn niềm tin của công chúng vào giới chính trị gia khi bổ nhiệm vợ làm trợ lý riêng và trả lương không tương xứng với công việc. "Khoản tiền được trả không tương xứng với công việc được hoàn thành. Bà Fillon được trả công cho một vị trí mà bà không làm. Điều này rõ ràng không mang lại lợi ích gì cho đất nước, thay vào đó chỉ giúp tài sản của họ tăng lên", thẩm phán tuyên bố.

Các luật sư bào chữa cho vợ chồng ông Fillon lên án phán quyết của tòa là "bất công" và quá "nhẫn tâm". Họ tuyên bố thân chủ sẽ kháng án và "sẽ có một phiên xử mới". Với quyết định này, cựu Thủ tướng Pháp sẽ không phải ngồi tù đến khi phiên phúc thẩm diễn ra.

Theo giới quan sát, vụ xét xử ông Fillon được coi là phép thử trong việc buộc các chính trị gia phải chịu trách nhiệm sau nhiều thập niên chứng kiến các sai phạm tài chính, dung túng người thân của họ chỉ bị xử nhẹ.