Đệ nhất phu nhân được người Mỹ ngưỡng mộ nhất

Bà Eleanor Rooservelt sinh ngày 11/10/1884 trong một gia đình có truyền thống giữ vị trí quan trọng trong chính phủ Mỹ. Ngay từ khi mới 10 tuổi, bà đã mồ côi cha mẹ.

Dưới sự dạy dỗ của bà nội, tự nhận thức được những khó khăn của một cô gái mới lớn mà thiếu sự quan tâm của cha mẹ, Eleanor luôn nỗ lực để vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.

Chân dung bà Eleanor Rooservelt.

Năm 1903, trong dịp ăn tối trong Nhà Trắng cùng Tổng thống Theodore Roosevelt - là bác trai của bà - nhân ngày đầu năm mới, bà tình cờ gặp người bà con xa là Franklin Delano Roosevelt. Hai người yêu nhau đến cuối năm thì đính hôn và hai năm sau thì kết hôn.

27 năm sau, khi ông Frankin Roosevelt từ một luật sư, Thống đốc bang trở thành Tổng thống thì các chặng đường hoạt động của vị Tổng thống thứ 32 này đều in dấu ấn của người vợ tài ba.

Mùa hè năm 1921, một sự kiện bất ngờ đã xảy ra đối với chồng bà khi ông mắc chứng bại liệt và phải ngồi xe lăn đúng lúc vị thế chính trị đang lên. Để cứu vãn sự nghiệp của chồng, bà Eleanor thay mặt ông đi khắp nơi tiếp xúc cử tri. Nhân danh chồng, bà còn đi thăm tất cả những nơi nào mà ông không thể đến được như các khu hầm mỏ, khu nhà ổ chuột, bệnh viện... 

Đặc biệt, có những lần, bà Eleanor Roosevelt đi tới các vùng chiến trận để động viên tinh thần binh sĩ. Trong lịch sử Mỹ, bà là vị Đệ nhất phu nhân đầu tiên dám làm công việc nguy hiểm đó.

Hình ảnh người vợ làm “chân và mắt cho người chồng tàn tật” đó khiến hàng triệu dân Mỹ xúc động và một lần nữa, Frankin Roosevelt lại tái đắc cử chức Tổng thống thứ 32 của Mỹ vào năm 1933, đúng vào thời điểm kinh tế nước này đang rơi vào suy thoái.

Bà Eleanor Roosevelt cùng chồng và 2 người con đầu năm 1908.

Một lần nữa, Eleanor Roosevelt trở thành trợ thủ đắc lực của chồng. Trong cương vị là Đệ nhất phu nhân nước Mỹ, bà đã không quản ngại khó khăn đi khắp đất nước để xem xét tình hình kinh tế - xã hội, tích cực vận động cho các chính sách mới của chồng. Ngoài ra, bà còn thường xuyên cộng tác, viết xã luận hàng ngày, và đại diện cho Tổng thống trong nhiều chuyến công cán nước ngoài.

Trong suốt thời gian giúp chồng, cũng là lúc bà bắt đầu hoạt động trong Liên đoàn Thương mại Phụ nữ (WCTU), để ủng hộ các mục tiêu: Phụ nữ làm việc 48 tiếng/tuần, đấu tranh đòi tăng lương và bãi bỏ lao động trẻ em. Đặc biệt, bà còn tham gia giảng dạy văn học và lịch sử Mỹ tại trường Todhunter dành cho nữ sinh của thành phố New York.

Bà luôn đi tiên phong trong các phong trào giúp đỡ người nghèo và kiên cường trong công cuộc đấu tranh bảo vệ quyền lợi cho phụ nữ và người da màu. Theo bà, biểu hiện mất dân chủ nhất ở Mỹ trong thời đại của bà là nạn kỳ thị chủng tộc. Vì vậy, đối với người da màu, bà luôn tôn trọng và coi họ là một thành phần không thể thiếu được trong xã hội Mỹ.

Ngay sau khi trở thành Đệ nhất phu nhân Mỹ, bà đã nhận một số người da đen vào giúp việc cho gia đình mình. Đây là điều mà trước đây chưa từng xảy ra trong những gia đình da trắng quyền quý ở Mỹ.

Một lần khác, vào năm 1938, trong một cuộc vận động quyên góp ở Washington, ban tổ chức vì sự kì thị, đã yêu cầu chỉ những người da trắng mới được ngồi trong hội trường, còn những người da đen phải đứng ngoài hành lang. Khi đó, dù chỉ là khách mời nhưng không ngần ngại, bà bê ghế của mình đặt sát cạnh ghế của những người da đen trước ánh mặt sửng sốt của ban tổ chức. Bà còn dành nhiều thời gian thường xuyên tới thăm hỏi những khu dân cư tập trung đông người da đen Mỹ sinh sống.

Bà là người vợ đồng thời là cánh tay phải đắc lực của chồng trong sự nghiệp.

Ông Frankin Roosevelt là vị Tổng thống duy nhất làm liên tiếp trong 4 nhiệm kì. Ngày 12/4/1945, ông qua đời ở tuổi 63 khi còn đương nhiệm. Rời khỏi Nhà Trắng, bà vẫn tiếp tục các hoạt động chính trị, xã hội của mình ở khắp mọi nơi trên thế giới. Năm 1946, bà trở thành Chủ tịch Ủy ban Nhân quyền của Liên hợp quốc.

Có thể nói, thời kỳ làm việc cho Ủy ban nhân quyền của Liên hợp quốc là thời gian quan trọng nhất trong cuộc đời bà. Với cương vị Chủ tịch, Eleanor Roosevelt chịu trách nhiệm đệ trình các đề án, khuyến nghị và báo cáo về các tuyên ngôn về quyền tự do dân sự, địa vị của phụ nữ, tự do thông tin, ngăn ngừa sự phân biệt chủng tộc và bảo vệ các dân tộc thiểu số.

Công việc quan trọng nhất của Ủy ban nhân quyền lúc đó là việc soạn thảo ra một bộ luật quốc tế về các quyền. Tháng 12/1947, Ủy ban hoàn tất bản dự thảo tuyên ngôn về nhân quyền với tất cả sự tận tâm của bà và nhóm làm việc.

Đến ngày 10/12/1948, sau rất nhiều nỗ lực, Tuyên bố thế giới về nhân quyền đã được thông qua. Bà Eleanor Roosevelt đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của Đại hội đồng.

Bà Eleanor Roosevelt tại Liên hợp quốc năm 1947.

Năm 1951, bà Eleanor Roosevelt rời khỏi Liên hợp quốc. Tuy vậy, bà vẫn tiếp tục viết sách và tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội. Bà qua đời ngày 7/11/1962 sau một cơn đau tim và được chôn cất cạnh chồng ở Hyde Park.

Với tất cả những đóng góp lớn lao của bà cho sự nghiệp đấu tranh nhân quyền của nước Mỹ nói riêng và của thế giới nói chung, bà đã được Tổng thống Harry Truman gọi là “Đệ nhất phu nhân của thế giới”.

Suốt đời mình, Đệ nhất phu nhân Eleanor đã nhận được 35 bằng cấp danh dự. Bằng cấp đầu tiên là Tiến sĩ nhân đạo ngày 13/6/1929 do trường đại học Russell Sage ở Troy, New York tặng. Bằng cấp cuối cùng là Tiến sĩ Luật do trường đại học Clark Atlanta trao tặng tháng 6/1962. Năm 1968, bà được trao một trong những giải thưởng của Liên hợp quốc về vấn đề nhân quyền.

Một cuộc khảo sát được trường Đại học Siena ở New York thực hiện 5 lần kể từ năm 1982 để tìm ra đệ nhất phu nhân được người Mỹ ngưỡng mộ nhất. Theo đó, trong cả 5 lần, bà Eleanor Roosevelt đều là người đứng đầu danh sách.