Điểm danh 6 chấn thương thường gặp khi chạy bộ

Theo báo cáo thống kê thì mỗi năm có khoảng 80% các vận động viên chạy bộ bị thương như viêm gân Achilles, bong gân mắt cá chân, đau xương bánh chè, nẹp Shin, gãy xương do căng thẳng... Những chấn thương thường gặp khi chạy bộ này có thể xảy ra ở bất kỳ người chạy nào, không liên quan đến cường độ tập luyện hay kinh nghiệm.

1. Viêm gân Achilles

Đây là một tình trạng viêm ở các dải mô nối cơ bắp chân phía sau chân dưới với xương gót chân. Viêm gân Achilles thường hay xảy ra ở những người đang chạy đột nhiên tăng cường độ hoặc thời gian do nó hấp thụ nhiều lần trọng lượng cơ thể trên mỗi sải chân.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm này có thể là do căng thẳng trên gân bị lặp đi lặp lại trong quá trình chạy lâu và nhanh. Hơn nữa, một số yếu tố như chạy liên tục, chạy nhanh đột ngột, gân khoeo và bắp chân yếu, giày chạy bộ không vừa chân cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến rách gân. Lâu dần sẽ tiến triển thành viêm gân.

Triệu chứng chính của chấn thương này là đau nhẹ ở vùng chân gần gót, đặc biệt là khi bạn nhón gót chân hoặc bước đi vào mỗi buổi sáng. Ngoài ra bệnh cũng được biểu hiện bằng phù nề và sưng tấy ở vùng gót chân.

Để điều trị viêm gân Achilles, người mắc bệnh nên ngừng chạy và nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt. Có thể chườm đá lên vùng bị đau từ 2 đến 3 lần mỗi ngày, mỗi lần từ 10 đến 15 phút. Nếu trường hợp nghiêm trọng cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

2. Bong gân mắt cá chân

Đây là chấn thương cấp tính và phổ biến ở những người chạy bộ đòi hỏi phải chuyển hướng nhiều. Thường gặp ở những trường hợp xoay, vặn hoặc lăn bàn chân đột ngột. Ngoài ra, bong gân mắt cá chân cũng có thể là do chạy trên bề mặt không bằng phẳng hoặc do bàn chân tiếp đất không đúng kỹ thuật.

Các triệu chứng điển hình của bong gân mắt cá chân là đau nhẹ ở mắt cá, cơn đau đặc biệt dữ dội hơn khi đi bộ hoặc chạy. Người mắc bệnh có thể bị bầm tím và hạn chế chuyển động ở toàn bộ vùng mắt cá chân. Trường hợp nghiêm trọng có thể bị rách dây chằng.

Để điều trị bong gân mắt cá chân, mọi người có thể chườm đá từ 15-20 phút mỗi ngày, một ngày từ 2 đến 3 lần trong thời gian 3 ngày. Có thể dùng băng ép mắt cá chân để làm dịu tình trạng viêm, tăng khả năng hồi phục. Nếu tình trạng bong gân vẫn tiếp tục kéo dài trên 2 tuần, nên đến các cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị.

3. Đau đầu gối, xương bánh chè

Các cơn đau này còn được gọi là là hội chứng đau Patellofemoral, thường có liên quan đến khu vực đầu gối và xung quanh xương bánh chè do sự kích thích của sụn. Lớp sụn này nằm ở gân sao và kết nối với nhóm cơ quads. Nguyên nhân của tình trạng này là do xương bánh chè không di chuyển một cách trơn tru. Từ đó dẫn đến kích thích lớp sụn ở mặt dưới của xương bánh chè.

Triệu chứng điển hình bao gồm những cơn đau xung quanh hoặc sau xương bánh chè. Thông thường là dưới mép dưới của xương bánh chè. Các cơn đau này sẽ trở nên tồi tệ hơn khi chạy xuống dốc, đi xuống cầu thang hay đứng dậy sau khi ngồi xổ.

Để điều trị, người mắc bệnh nên giảm cường độ tập luyện, và chườm đá để làm dịu các cơn đau. Ngoài ra có thể sử dụng nẹp hoặc băng dán đầu gối hay sử dụng các loại thuốc chống viêm. Với các trường hợp đau nặng, cần hỏi ý kiến bác sĩ vì có thể phải can thiệp bằng phẫu thuật.

4. Nẹp Shin (hội chứng căng thẳng xương chày giữa)

Đây là tình trạng viêm ở các mô xung quanh xương ống chân do chấn thương từ các mô liên kết nằm ở phần trước của cẳng chân. Nguyên nhân chủ yếu là do người chạy thay đổi cường độ và thời gian luyện tập một cách đột ngột hay chạy sai kỹ thuật.

Các triệu chứng điển hình của chấn thương này là đau ở bên trong dọc theo phía trước cẳng chân. Mức độ đau có thể từ nhẹ đến dữ dội và bắt đầu từ cảm giác tê nhẹ hoặc ngứa ran ở ống chân khi chạy. Dần dần cơn đau có thể trở nên khó chịu và ngứa ngáy ngay cả khi không làm gì.

Để điều trị hội chứng nẹp Shin, người bệnh cần giảm tần suất tập luyện và chườm đá vào chỗ bị thương. Ngoài ra, vào ban đêm người bệnh cần kê cao chân để giảm thiểu tình trạng sưng tấy. Bên cạnh đó cần tập những bài tập giãn cơ để tăng khả năng hồi phục.

5. Viêm dây thần kinh dải chậu chày (ITBS)

Đây là chấn thương thường gặp khi chạy bộ khá phổ biến, chiếm 12% tổng số ca chấn thương. Nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng này là do cơ hông và cơ mông yếu hay do chênh lệch về chiều dài chân.

Những triệu chứng điển hình của ITBS là đau dữ dội xung quanh bên ngoài hông hoặc đầu gối.Ban đầu là các cơn đau nhói ở đầu gối và đặc biệt trầm trọng hơn khi chạy xuống dốc hoặc khi đi cầu thang.

Để điều trị ITBS, người bệnh nên giảm cường độ và thời gian chạy trong vòng vài tuần. Bên cạnh đó, bạn có thể tập các bài tập giãn cơ và con lăn bọt để làm giảm các cơn đau. Ngoài ra, người bệnh có thể tập luyện chéo các môn như bơi lội và yoga để hỗ trợ trong quá trình phục hồi.

6. Gãy xương do căng thẳng

Các hoạt động luyện tập quá mức, cường độ cao sẽ buộc xương phải chịu sức ép lớn hơn bình thường. Từ đó dẫn đến các vết nứt nhỏ trong xương. Ngoài ra chấn thương này còn có thể do thiếu hụt một số chất dinh dưỡng nhất định, thường xuyên chạy trên các bề mặt cứng. Các khu vực thường bị ảnh hưởng là các khung xương chịu trọng lượng chính của cơ thể như cổ chân, xương chày, xương cẳng chân, xương đùi hay xương chậu.

Các dấu hiệu của gãy xương do căng thẳng là sưng tấy và đau ở các xương. Trường hợp nặng người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn ngay cả khi đứng.

Để điều trị chấn thương này, người tập cần nghỉ ngơi hoàn toàn cho đến khi hồi phục. Trung bình sẽ mất khoảng từ 6 đến 8 tuần tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng. Trong thời gian nghỉ ngơi, có thể tập bơi hoặc yoga nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe.