Disney bắt tay OpenAI: Canh bạc tỷ USD vào tương lai của ngành giải trí

Trong một động thái mang tính bước ngoặt có thể định hình lại toàn bộ cục diện ngành giải trí toàn cầu, The Walt Disney Company đã chính thức công bố thỏa thuận hợp tác chiến lược với OpenAI.

Cái bắt tay này không chỉ dừng lại ở việc cấp phép nội dung mà còn đánh dấu sự thay đổi tư duy căn bản của "Nhà Chuột" trước làn sóng trí tuệ nhân tạo (AI), trong bối cảnh cuộc chiến giành sự chú ý của khán giả đang ngày càng trở nên khốc liệt.

Thỏa thuận lịch sử không dùng tiền mặt

Theo thông báo chính thức, Disney đã đồng ý đầu tư 1 tỷ USD vào OpenAI. Thỏa thuận này đưa Disney trở thành hãng phim lớn đầu tiên của Hollywood cấp phép một phần danh mục đầu tư của mình cho OpenAI, cho phép công ty này sử dụng các tài sản trí tuệ (IP) mang tính biểu tượng trên ứng dụng tạo video Sora và ChatGPT.

Trong khuôn khổ thỏa thuận cấp phép kéo dài 3 năm, người dùng Sora sẽ có thể tạo các video ngắn, mang tính xã hội, có thể xem và chia sẻ, dựa trên hơn 200 nhân vật từ Disney, Marvel, Pixar và Star Wars.

Danh sách này bao gồm những cái tên huyền thoại như Mickey Mouse, Lilo, Stitch, Cinderella, Simba và Mufasa, cũng như các nhân vật từ thế giới của Encanto, Frozen, Inside Out, Moana, Monsters Inc., Toy Story, Up và Zootopia.

Ngoài ra, các phiên bản hoạt hình hoặc minh họa của các nhân vật Marvel và Lucasfilm như Black Panther, Captain America, Deadpool, Iron Man, Thor, Darth Vader, Han Solo, Luke Skywalker, Leia, Stormtroopers và Yoda cũng sẽ được tích hợp.

Đáng chú ý, ChatGPT Images cũng sẽ có thể biến một vài từ của người dùng thành hình ảnh được tạo hoàn chỉnh, dựa trên cùng một tài sản trí tuệ. Tuy nhiên, để đảm bảo vấn đề bản quyền và đạo đức, thỏa thuận không bao gồm bất kỳ hình ảnh hoặc giọng nói nào của các diễn viên thật.

Một điểm đặc biệt trong cấu trúc tài chính của thương vụ này là OpenAI đang tiếp cận vương quốc của Disney mà không cần viết séc.

Theo các nguồn tin thân cận, thỏa thuận cấp phép các nhân vật mang tính biểu tượng cho ứng dụng video Sora hoàn toàn dưới dạng chứng quyền cổ phiếu thay vì phí cấp phép bằng tiền mặt.

Điều này có nghĩa là OpenAI sẽ cung cấp cho Disney quyền chọn mua cổ phiếu trong startup đang tăng trưởng nóng này, ngoài khoản cổ phần 1 tỷ USD đã công bố trước đó.

Về bản chất, Disney đang hoãn lại khoản thu nhập ngay lập tức từ việc cấp phép tài sản trí tuệ quý giá của mình để đổi lấy những lợi ích lớn hơn có thể có sau này, nhằm căn chỉnh động lực tài chính của cả hai công ty nếu Sora thành công.

Cuộc chiến giành sự tương tác

Tại sao Disney, một "gã khổng lồ" vốn nổi tiếng khắt khe và có lịch sử bảo vệ sâu sắc tài sản trí tuệ của mình, lại chấp nhận "mở cửa" kho báu cho AI? Câu trả lời nằm ở một từ khóa duy nhất mà CEO Bob Iger đã ám chỉ: Tương tác.

Thực tế cho thấy Disney đang thua trong cuộc chiến giành sự chú ý. Dữ liệu thị trường chỉ ra rằng thời gian mọi người dành cho các dịch vụ phát trực tuyến của Disney và các dòng phát trực tuyến hàng đầu khác về cơ bản vẫn đi ngang trong vài năm qua, trong khi YouTube và video xã hội lại tăng trưởng.

Theo số liệu từ Nielsen, thị phần xem truyền hình tại Mỹ của các dịch vụ phát trực tuyến thuộc Disney, bao gồm Disney+, Hulu và ESPN+, đã bị kẹt ở mức khoảng 4,8% trong năm nay.

Trong khi đó, YouTube là nền tảng phát trực tuyến hàng đầu trên TV, với thị phần gần 13% trong tháng 10/2025, và khoảng cách dẫn đầu của nó đang ngày càng nới rộng.

Tình hình càng trở nên đáng báo động hơn khi nhìn vào dữ liệu từ công ty phân tích Luminate. Theo đó, tương tác với nội dung gốc của Disney+ đã giảm xuống còn 3% thị phần thời gian xem tại Mỹ trong quý 3/2025. Con số này giảm từ mức 9% của ba năm trước đó, là mức giảm lớn nhất trong số các dịch vụ phát trực tuyến trả phí.

Disney đang đối mặt với một thực tế phũ phàng đó là lập trường ủng hộ việc giữ mọi người trên các nền tảng riêng của mình đã khiến công ty gặp khó khăn trong việc tận dụng sự gia tăng của nội dung do người dùng tạo (UGC).

Hơn nữa, họ đang mất đi thế độc quyền đối với nhóm khách hàng cốt lõi của mình, đó là trẻ em, khi chúng ngày càng xem YouTube thay vì Disney+.

Trước bối cảnh đó, giới chuyên gia và các nhà phân tích đánh giá thương vụ này là một bước đi chiến lược, dù vẫn còn nhiều tranh cãi.

Kỷ nguyên mới của đồng sáng tạo

Bất chấp những tranh cãi, thương vụ này đang mở ra một chương mới cho ngành giải trí.

CEO Bob Iger đã vạch ra lộ trình rõ ràng: Ban đầu, Disney sẽ "chọn lọc một số video được tạo trên nền tảng Sora và đưa chúng lên Disney+, điều mà chúng tôi nghĩ là một cách tuyệt vời để tăng cường sự tương tác với người dùng Disney+, đặc biệt là những người dùng trẻ tuổi." Về lâu dài, công ty muốn người dùng tạo video AI ngay trong chính Disney+.

Đây có thể được coi là thời điểm "bước ngoặt" cho AI và cấp phép truyền thông, như nhận định của chuyên gia tư vấn truyền thông Peter Csathy. Nó đánh dấu sự chuyển dịch từ việc các công ty truyền thông kiện tụng các công ty AI sang hợp tác chia sẻ lợi ích.

Theo ông Raji Kalra, CEO của Voice Model, khoản đầu tư này định vị Disney như một bên liên quan trong làn sóng cơ sở hạ tầng kể chuyện tiếp theo và tạo ra một "bản thiết kế" cho mọi thương hiệu lớn để xây dựng hệ sinh thái IP gốc AI của riêng mình.

Với việc Disney cũng đồng ý sử dụng phần mềm của OpenAI để xây dựng các sản phẩm và trải nghiệm mới, ngay lập tức biến nó thành một trong những khách hàng nổi tiếng nhất của nhà sản xuất ChatGPT, chúng ta có thể kỳ vọng vào sự ra đời của những hình thức giải trí tương tác hoàn toàn mới trong tương lai gần, nơi ranh giới giữa người xem và người sáng tạo sẽ ngày càng bị xóa nhòa.