Đồng Nai: Dự án 8 tạo nền tảng bền vững cho phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số

- Thưa bà, bà có thể chia sẻ bối cảnh và ý nghĩa của Dự án 8 khi triển khai tại tỉnh Đồng Nai?

Đây là tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó nhiều cộng đồng vẫn đang đối diện với những khó khăn về đời sống, hạ tầng và điều kiện tiếp cận dịch vụ xã hội.

Chính vì vậy, việc thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em nơi đây không chỉ mang tính nhân văn sâu sắc mà còn có ý nghĩa then chốt đối với sự phát triển bền vững.

Tại tỉnh này, Dự án được thực hiện tại 5 huyện (Bù Gia Mập, Bù Đốp, Bù Đăng, Lộc Ninh, Phú Riềng), bao phủ 46 thôn đặc biệt khó khăn. Hội LHPN tỉnh được giao vai trò nòng cốt, phối hợp cùng nhiều sở, ngành để triển khai.

Ý nghĩa quan trọng nhất của Dự án không chỉ nằm ở việc cải thiện trước mắt đời sống phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số, mà còn tạo ra cơ chế phối hợp đồng bộ, mô hình thí điểm phù hợp và nền tảng kiến thức về bình đẳng giới. Qua đó, phụ nữ và trẻ em có cơ hội phát huy vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội, xóa bỏ định kiến giới, tiến tới tham gia bình đẳng hơn trong cộng đồng.

- Sau hơn một năm triển khai, Dự án 8 tại Đồng Nai đã đạt được những kết quả nổi bật nào, thưa bà?

Có thể nói, kết quả của Dự án 8 ở tỉnh Đồng Nai khá toàn diện trên cả bốn nhóm hoạt động chính.

Thứ nhất, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức được triển khai mạnh mẽ. Chỉ riêng năm 2023, Hội LHPN tỉnh đã tổ chức 146 cuộc truyền thông cộng đồng, phối hợp với báo, đài địa phương sản xuất phóng sự, chương trình phát thanh - truyền hình, cùng nhiều ấn phẩm truyền thông sáng tạo.

Các cuộc thi, liên hoan mô hình phòng chống định kiến giới, bạo lực gia đình cũng thu hút sự tham gia đông đảo. Nhờ đó, hàng nghìn người dân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, đã tiếp cận trực tiếp thông điệp bình đẳng giới.

Thứ hai, về tổ chức và quản lý dự án, Bình Phước (cũ) đã cho thấy sự chủ động rõ rệt. Tỉnh thành lập tới 91 Tổ truyền thông cộng đồng, vượt 197% chỉ tiêu; xây dựng 11 "Địa chỉ tin cậy cộng đồng" với 284 thành viên (đạt 183% chỉ tiêu). Đây là những mô hình giúp phụ nữ và trẻ em có điểm tựa an toàn khi gặp bạo lực gia đình hay rủi ro xã hội.

Thứ ba, trong phát triển mô hình thí điểm, tỉnh đã chú trọng ứng dụng khoa học – công nghệ và kinh tế số. Ví dụ, các lớp tập huấn xây dựng thương hiệu, an toàn vệ sinh thực phẩm và ứng dụng công nghệ 4.0 đã hỗ trợ trực tiếp cho 200 phụ nữ dân tộc thiểu số tại Bù Đốp, Lộc Ninh (cũ). Điều này không chỉ cải thiện năng lực kinh tế mà còn tạo điều kiện để họ tự tin hơn khi tham gia thị trường.

Thứ tư, về đào tạo nguồn nhân lực, hơn 300 cán bộ cơ sở được tập huấn quản lý "Địa chỉ tin cậy cộng đồng", hơn 330 thành viên các Câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" đã được thành lập, vượt 120% chỉ tiêu. Đây là lực lượng nòng cốt để lan tỏa bình đẳng giới trong cộng đồng, đặc biệt là thanh thiếu niên ở vùng khó khăn.

Kết quả chung cho thấy, Dự án không chỉ đạt mà còn vượt nhiều chỉ tiêu quan trọng, trở thành điểm sáng trong thực hiện bình đẳng giới ở khu vực Đông Nam Bộ.

- Bà có thể chia sẻ những khó khăn, thách thức lớn nhất trong quá trình triển khai Dự án 8 tại Đồng Nai?

Thách thức thì có khá nhiều, bắt nguồn từ đặc thù địa bàn và điều kiện xã hội của tỉnh. Cụ thể:

Thứ nhất là giới hạn về phạm vi thực hiện. Theo quy định, Dự án 8 chỉ được triển khai tại 46 thôn đặc biệt khó khăn. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều xã khác của tỉnh này tuy đã đạt chuẩn nông thôn mới nhưng vẫn có đông đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống còn nhiều thiếu thốn. Việc không thể mở rộng phạm vi khiến một số nơi chưa được thụ hưởng chính sách, dù nhu cầu thực sự rất lớn.

Thứ hai, hạ tầng và điều kiện dân trí chưa đồng đều. Nhiều thôn bản ở vùng sâu, vùng xa còn thiếu đường sá, điện, mạng internet, gây khó khăn cho việc triển khai các mô hình sinh kế gắn với ứng dụng khoa học - công nghệ. Người dân sản xuất chủ yếu nhỏ lẻ, manh mún, kết nối thị trường hạn chế, dẫn đến việc hỗ trợ phát triển kinh tế gặp nhiều trở ngại.

Thứ ba, công tác phối hợp giữa các bộ, ngành đôi khi chưa thật sự thống nhất, bởi đây là chương trình mới với nhiều nội dung. Điều này tạo ra những lúng túng cho cơ sở khi triển khai.

Dù vậy, chính nhờ những khó khăn này mà chúng tôi rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu: phải bám sát thực tế địa phương, phát huy sự chủ động của cơ sở, đồng thời kiên trì, linh hoạt trong cách làm để bảo đảm hiệu quả.

- Vậy theo bà, đâu là những định hướng quan trọng để Dự án 8 tiếp tục phát huy hiệu quả trong giai đoạn tới?

Tôi cho rằng có ba định hướng then chốt:

Một là, mở rộng phạm vi thụ hưởng. Cần nghiên cứu cơ chế linh hoạt hơn để những xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số, dù không nằm trong danh sách "đặc biệt khó khăn", vẫn có thể tham gia và được hỗ trợ. Điều này sẽ đảm bảo tính công bằng và phù hợp với thực tiễn.

Hai là, tăng cường hỗ trợ phát triển kinh tế gắn với ứng dụng khoa học - công nghệ. Đây là giải pháp lâu dài để nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ. Việc tổ chức tập huấn, hướng dẫn về thương hiệu, sản xuất an toàn, thương mại điện tử cần được mở rộng hơn, đi kèm với việc kết nối thị trường để sản phẩm của phụ nữ dân tộc thiểu số có chỗ đứng vững chắc.

Ba là, phát triển bền vững các mô hình đã hình thành. Các "Địa chỉ tin cậy cộng đồng", CLB "Thủ lĩnh của sự thay đổi", Tổ truyền thông… cần được tiếp tục bồi dưỡng, theo dõi, nhân rộng. Quan trọng hơn, phải tạo cơ chế để chính cộng đồng dân tộc thiểu số làm chủ, vận hành và duy trì lâu dài, tránh tình trạng phụ thuộc hoàn toàn vào dự án.

Tôi tin rằng, với quyết tâm của các cấp ủy, chính quyền và sự đồng hành của Hội LHPN, Dự án 8 sẽ tiếp tục mang lại những thay đổi tích cực, góp phần thực hiện mục tiêu bình đẳng giới và phát triển bền vững ở Đồng Nai.

- Trân trọng cảm ơn bà!