Dự án 8 giúp thay đổi nếp nghĩ, cách làm của phụ nữ dân tộc thiểu số tại Cần Thơ

Bà Nguyễn Thị Thuỳ Linh, Thành uỷ viên, Phó Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam thành phố, Chủ tịch Hội LHPN thành phố Cần Thơ, đã có cuộc trao đổi với phóng viên báo Phụ nữ Việt Nam.

Phóng viên: Thành phố Cần Thơ hiện có 27 dân tộc thiểu số (DTTS) sinh sống, chiếm 15,46% tổng dân số toàn thành phố. Bà đánh giá thế nào về vai trò của phụ nữ DTTS trong phát triển kinh tế - xã hội của thành phố?

Bà Nguyễn Thị Thuỳ Linh: Hiện nay, tổng số hộ nghèo vùng đồng bào DTTS trên địa bàn thành phố là 2.538 hộ; hộ cận nghèo là 7.908 hộ. Thành phố có 62 xã, phường thuộc vùng DTTS, trong đó 54 xã khu vực I và 8 xã khu vực III; có 134 ấp/khu vực đặc biệt khó khăn; 63 ấp thuộc vùng DTTS.

Phần lớn chị em sống dựa vào nông nghiệp quy mô nhỏ, làm thuê theo thời vụ, buôn bán nhỏ lẻ hoặc phải bươn chải đi làm xa nhà. Họ không có bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm y tế, vì vậy rất dễ bị tổn thương trước biến động kinh tế và các rủi ro môi trường ngày càng gia tăng. Các nhóm phụ nữ này phải đối mặt với nhiều thách thức trong tiếp cận đào tạo nghề và tìm kiếm cơ hội việc làm bền vững, khởi nghiệp hay đầu tư phát triển kinh tế gia đình. Việc tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, các chương trình hỗ trợ sinh kế còn hạn chế do chị em thiếu thông tin.

Trình độ học vấn, khả năng tiếp cận thông tin, khoa học-kỹ thuật và chính sách hỗ trợ của Nhà nước chưa đồng đều. Nhiều chị em chưa mạnh dạn phát huy vai trò của mình trong cộng đồng, trong khi tư tưởng "an phận", "ngại nói, ngại tham gia" vẫn còn phổ biến.

Bên cạnh đó, rào cản ngôn ngữ cũng là một trở ngại lớn. Một số phụ nữ lớn tuổi chưa sử dụng thuần thục tiếng phổ thông nên việc tiếp cận thông tin, tham dự các lớp tập huấn, hội nghị gặp khó khăn. Những quan niệm truyền thống của người Khmer, như "phụ nữ nên dành thời gian cho gia đình, ít tham gia hoạt động xã hội" cũng ảnh hưởng đến cơ hội phát huy tiếng nói của chị em.

Từ thực tế đó, thời gian qua, các cấp Hội LHPN thành phố Cần Thơ đặc biệt quan tâm, chú trọng công tác vận động, hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, nhất là hội viên phụ nữ vùng nông thôn, vùng đồng bào DTTS, nơi chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Phóng viên: Xin bà cho biết, Dự án 8 đã mang lại những thay đổi tích cực gì đối với phụ nữ DTTS tại thành phố Cần Thơ?

Bà Nguyễn Thị Thuỳ Linh: Trong giai đoạn I (2021 – 2025), việc triển khai Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" trên địa bàn thành phố Cần Thơ đã đạt được nhiều kết quả tích cực, thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm và sự sáng tạo của các cấp Hội LHPN trong tham mưu, tổ chức và điều hành dự án

Có thể khẳng định rằng, Dự án 8 đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cán bộ, hội viên, phụ nữ và cộng đồng về bình đẳng giới, góp phần xóa bỏ định kiến, khuôn mẫu giới, nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ, đồng thời thúc đẩy tiếng nói và sự tham gia của phụ nữ, trẻ em trong đời sống xã hội. Những chuyển biến tích cực, bước đầu thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" của phụ nữ dân tộc Khmer, là thành công lớn từ các can thiệp của Dự án 8, góp phần giải quyết hiệu quả một số vấn đề đặt ra đối với phụ nữ, trẻ em và thúc đẩy bình đẳng giới vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Hội đã thành lập và duy trì hiệu quả 151 "Tổ truyền thông cộng đồng", vượt 116% chỉ tiêu đề ra. 49 Câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" được hình thành, thu hút hơn 1.100 học sinh, giáo viên tham gia – giúp các em tự tin, có kỹ năng phòng, chống bạo lực giới, xâm hại. 88 "Địa chỉ an toàn" tại cộng đồng được củng cố và thành lập mới, góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ, hỗ trợ phụ nữ và trẻ em. Hội đã tổ chức 62 cuộc đối thoại chính sách tại cơ sở, giúp phụ nữ, trẻ em DTTS mạnh dạn nêu ý kiến, phản ánh nguyện vọng và được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết kịp thời. Nhiều mô hình sinh kế, tổ hợp tác do phụ nữ làm chủ được hình thành, tạo việc làm, tăng thu nhập cho hàng trăm chị em. Dự án được thiết kế dựa trên nhu cầu thực tế, đáp ứng được nguyện vọng và tạo môi trường để phụ nữ, trẻ em được bảo vệ, phát triển và được hỗ trợ giải quyết những khó khăn, rào cản đối với sự phát triển của bản thân; giúp chị em nhận thức đầy đủ hơn về tầm quan trọng của chăm sóc sức khoẻ và làm mẹ an toàn, thực hiện khám thai và sinh con tại cơ sở y tế… góp phần tăng tỷ lệ phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào DTTS tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tại tuyến cơ sở.

Với sự quan tâm của cấp uỷ, chính quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ của các ngành liên quan, Hội đã xây dựng được đội ngũ cán bộ cốt cán tại cơ sở về quản lý, điều hành triển khai thực hiện Dự án. Đây là đội ngũ nòng cốt, tiên phong trong công tác bình đẳng giới.

Những kết quả trên đã góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu bình đẳng giới, nâng cao vị thế của phụ nữ, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào DTTS.

Phóng viên: Thưa bà, Hội LHPN thành phố Cần Thơ có những định hướng gì để tiếp tục phát huy vai trò của phụ nữ DTTS trong thời gian tới?

Bà Nguyễn Thị Thuỳ Linh: Trong giai đoạn II (2026 – 2030), Hội LHPN thành phố Cần Thơ sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được ở giai đoạn I, xây dựng môi trường an toàn, bình đẳng và phát triển toàn diện cho phụ nữ và trẻ em, đặc biệt là phụ nữ DTTS. Định hướng chung của Hội là chuyển từ "hỗ trợ – thụ hưởng" sang "trao quyền – chủ động", giúp phụ nữ không chỉ được tiếp cận các chính sách mà thực sự chủ động trong quá trình phát triển, 

Chúng tôi sẽ tiếp tục đổi mới phương thức triển khai Dự án 8, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát và phát huy hiệu quả các mô hình: Tổ truyền thông cộng đồng, Địa chỉ an toàn, câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi"; đồng thời, đề xuất cơ chế hỗ trợ kinh phí duy trì mô hình lâu dài, đảm bảo tính bền vững của dự án.

Bên cạnh đó, tăng cường ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong hoạt động Hội và trong đời sống phụ nữ, giúp chị em DTTS có thêm kênh tiếp cận thông tin, học tập, khởi sự kinh doanh, quảng bá sản phẩm trên nền tảng số. Tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng và hướng dẫn sử dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội, truy cập Internet an toàn. Tập huấn kỹ năng truyền thông số, bán hàng online, sử dụng các nền tảng thương mại điện tử cơ bản. Hướng dẫn hội viên cài đặt ứng dụng học trực tuyến, chăm sóc sức khỏe sinh sản… Xây dựng các mô hình "Phụ nữ dân tộc khởi sự kinh doanh trên nền tảng số", gắn với phong trào "Phụ nữ khởi nghiệp – phát triển kinh tế số", giúp chị em quảng bá sản phẩm của mình qua kênh online. Hội cũng sẽ phối hợp với các ngành, đoàn thể triển khai hiệu quả các nguồn vốn vay ưu đãi từ hoạt động uỷ thác của Ngân hàng Chính sách xã hội, Quỹ hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế Cần Thơ, các chương trình hỗ trợ sinh kế, khởi nghiệp dành cho phụ nữ DTTS.

Các cấp Hội LHPN thành phố cũng đẩy mạnh hoạt động nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ; lồng ghép giới trong các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nữ người DTTS: phát hiện, bồi dưỡng, quy hoạch nguồn cán bộ nữ người DTTS đủ năng lực, phẩm chất tham gia hệ thống chính trị cơ sở, góp phần đảm bảo tính đại diện và tiếng nói của phụ nữ DTTS trong các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể.

Ngoài ra, chúng tôi phối hợp với các đơn vị như Sở Dân tộc và Tôn giáo; Sở Văn hóa - Thể thao và du lịch thành phố tổ chức các hoạt động góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng đời sống văn hóa mới như: Tổ chức các hoạt động giao lưu, hội thi, sinh hoạt văn hóa – văn nghệ mang đậm nét văn hóa Khmer, góp phần giữ gìn tiếng nói, chữ viết, phong tục tốt đẹp... Vận động phụ nữ DTTS tích cực tham gia phong trào "Xây dựng gia đình 5 có, 3 sạch" gắn với thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh".

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn bà!