Yếu tố gây bệnh
TS.BS Nguyễn Văn Đoàn - nguyên Giám đốc Trung tâm Dị ứng miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai - cho biết, bệnh hen có những yếu tố kích hoạt hay còn gọi yếu tố làm xuất hiện cơn hen, hoặc hen nặng hơn. Thay đổi nhiệt độ là một trong những yếu tố kích hoạt làm cho cơn hen như thời tiết thay đổi, giao mùa, khói bụi, khói thuốc lá, thuốc lào, khói than, vận động quá mức, môi trường.
Cơn hen có thể xuất hiện vào mùa đông – xuân nhiều hơn. Bệnh hen là bệnh mạn tính chủ yếu do cơ địa của con người và dưới tác động của yếu tố môi trường làm tác nhân gây bệnh. Nhất là trong mùa đông với khí hậu đang nóng chuyển sang lạnh làm cơ thể khó thích nghi. Độ nhạy của những người hen phế quản gấp 100 lần so với người bình thường.
Mùa xuân là mùa ẩm ướt, mùa của các loài hoa, các vi khuẩn nấm mốc phát triển thì là yếu tố gây nên nguyên nhân làm cho bệnh hen tăng hơn và làm khó thở hơn.
Các yếu tố gây nên bệnh hen:
- Nguyên nhân trong nhà: Chủ yếu là bọ nhà, bụi nhà, lông biểu bì của chó, mèo, chim cảnh, nấm mốc,...
- Nguyên nhân ngoài môi trường: Các vi khuẩn, phấn hoa,…
- Kích hoạt: Khói bụi, thay đổi thời tiết, vận động gắng sức, môi trường,…
Bố mẹ bị hen thì con cháu dễ mắc hen hơn
Việc chữa hen không những chữa cắt cơn mà còn để chữa dự phòng. Phần lớn người bệnh không thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ một cách khoa học. Khi chỉ điều trị thuyên giảm bệnh, thì bệnh nhân lại ngừng điều trị khiến cho bệnh có thể tái phát những cơn khó thở. Bệnh nhận lại tiếp tục nhập viện để điều trị, chẩn đoán,… khiến tái đi tái lại, mất nhiều công sức của thầy thuốc, ảnh hưởng đến tài chính của người bệnh.
Bệnh hen là bệnh không lây, chỉ mang yếu tố cơ địa của bố mẹ, ông bà ảnh hưởng cho con cháu làm cho xuất hiện bệnh hen. Những người có ông bà, bố mẹ bị bệnh hen thì con cháu dễ bị bệnh hen hơn. Hoặc khi ông bà bị hen, anh em bị hen nhưng những người khác chỉ mang những bệnh như viêm mũi dị ứng, dị ứng thuốc, ban ngứa khi thay đổi thời tiết…
Nếu bệnh hen cơn cấp mà không kiểm soát được có thể dẫn đến thiếu o-xy, mệt, cơ hô hấp, sức khỏe giảm sút; có thể tràn khí màng phổi; suy hô hấp gây tử vong. Bệnh hen không điều trị dứt điểm có thể tái phát những cơn hen cấp tính; làm cho hồi phục của cơ phế quản chậm và khó khăn hơn bình thường; sẽ khiến bệnh hen tiến triển làm cho giãn phế nang, khí phế thũng làm tổn thương đường dẫn phí và phế nang. Chứa đựng nhiều không khí cặn ở phổi, sưng to lên làm cho không khí không lưu thông được. Hoặc nặng hơn gây nên tình trạng tâm phế mạn do bệnh hen bị lâu dài liên quan đến tim.
Các loại thuốc điều trị
Thuốc bán rất nhiều trên thị trường là thuốc cắt cơn như Ventolin, Asthalin, Xen montegol… là những loại thuốc cắt cơn dễ dùng, phổ biến, giá thành rẻ.
Cách dùng: Khi bệnh nhân lên cơn khó thở, khò khè, nặng ngực thì có thể dùng thuốc xịt cắt cơn vào miệng của bệnh nhân từ 3 đến 10 cái trong 20 phút, và 20 phút tiếp theo lại xịt tiếp. Trong 1 giờ đầu có thể xịt 3 lần cách nhau 20 phút, mỗi lần từ 4 - 6 cái đối với trẻ em, 4 - 10 cái đối với người lớn thì hầu hết 40 – 80% bệnh nhân đã đỡ khó thở.
Nếu đỡ khó thở hơn, bệnh nhân có thể xịt cách ra khoảng 3 – 4h xịt 1 lần như vậy trong vài ngày sẽ tốt. Và có thể uống thêm corticoid để giải quyết được cơn hen.