Giải phóng mặt bằng, thúc đẩy tiến độ 7 cây cầu vượt sông Hồng
Dự án cầu Tứ Liên đang được triển khai. Ảnh: Hoàng Long
Song song với công tác thi công, giải phóng mặt bằng (GPMB) đang được Hà Nội xác định là “chìa khóa” mang tính quyết định đối với tiến độ các dự án xây dựng 7 cây cầu vượt sông Hồng.
Với sự chỉ đạo quyết liệt của Thành ủy, UBND TP Hà Nội và sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền cơ sở, nhiều nút thắt về mặt bằng đang từng bước được tháo gỡ, tạo tiền đề quan trọng để các công trình trọng điểm tăng tốc.
Ngày 3/12, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn đã ký ban hành Công văn số 6381/UBND-ĐT về việc triển khai chỉ đạo của Thành ủy liên quan đến tiến độ xây dựng 7 cây cầu qua sông trên địa bàn thành phố.
Theo đó, UBND TP yêu cầu các xã, phường có dự án đi qua cùng các đơn vị liên quan hoàn thành toàn bộ công tác GPMB trước ngày 31/12/2025 để bàn giao mặt bằng cho Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội. Công tác di chuyển các công trình ngầm, nổi phải được thực hiện đồng bộ, hoàn thành toàn bộ trước quý I/2026.
Thực hiện chỉ đạo này, Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình giao thông TP Hà Nội cho biết, tiến độ GPMB và thi công tại các dự án cầu đang được triển khai song song, bám sát "đường găng" kỹ thuật.
Tại dự án cầu Tứ Liên và đường dẫn hai đầu cầu, tổng diện tích thu hồi là 66,53ha, đến nay đã tiếp nhận được khoảng 26,99ha, đạt 40,6% (chủ yếu là đất mặt nước, diện tích sử dụng chung với dự án Trung tâm hội chợ triển lãm Quốc gia), phạm vi đất nông nghiệp và đất ở còn lại chưa được bàn giao.
Cụ thể: địa bàn phường Hồng Hà đã bàn giao khoảng 0,04/30,68ha. Địa bàn phường Bồ Đề: đã bàn giao khoảng 0,06/3,8ha (thuộc phạm vi quận Long Biên cũ). Địa bàn xã Đông Anh: tổng diện tích thu hồi khoảng 28,07ha, trong đó khoảng 22,37ha sử dụng chung của dự án cầu Tứ Liên và dự án Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia. Phạm vi mặt nước sông Hồng, sông Đuống nhà thầu thi công đang sử dụng khoảng 3,6ha.
Sau khi khởi công ngày 19/5/2025, các nhà thầu đang tập trung thi công hai trụ tháp chính của cầu, với sản lượng cọc khoan nhồi đạt khoảng 85%, đồng thời triển khai hạng mục hầm chui tại những khu vực đã có mặt bằng.
Dự án cầu Ngọc Hồi có tổng diện tích thu hồi khoảng 53,77ha, hiện đã bàn giao được 25,35ha, đạt 47,1%. Các nhà thầu đã bắt đầu thi công cọc khoan nhồi hai trụ tháp chính, đồng thời dọn dẹp mặt bằng đoạn 1km trên địa bàn xã Văn Giang. Dự kiến toàn bộ công tác GPMB của dự án sẽ hoàn thành trong tháng 6/2026.
Trong khi đó, dự án cầu Trần Hưng Đạo mới bàn giao được 2,7/35,15ha, đạt khoảng 8%. Nhà thầu dự án thành phần 2 đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để di chuyển các công trình ngầm, nổi, chuẩn bị cho các bước thi công tiếp theo.

Phối cảnh cầu Trần Hưng Đạo.
Dự án cầu Thượng Cát đã tiếp nhận khoảng 0,8/23,82ha (chủ yếu là đất công), đạt 3,4%, dự kiến hoàn thành GPMB vào tháng 6/2026. Sau lễ khởi công ngày 8/10/2025, các nhà thầu đã hoàn tất công tác chuẩn bị, sẵn sàng thi công khi được cấp phép theo quy định. Tương tự, dự án cầu Vân Phúc đã tiếp nhận 3,87/19,55ha, đạt 20%, phấn đấu hoàn thành GPMB trong tháng 6/2026 và hoàn thành kết cấu phần dưới vào cuối năm 2026.
Đáng chú ý, cầu Hồng Hà và cầu Mễ Sở là hai hạng mục thuộc tiểu dự án đầu tư công trong dự án thành phần 3 của tuyến đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội. Tại xã Mê Linh, nơi cầu Hồng Hà đi qua, công tác GPMB được xem là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa quyết định đối với tiến độ toàn tuyến.
Với tổng diện tích thu hồi 32,24ha liên quan tới 842 hộ dân, dự án cầu Hồng Hà gặp nhiều khó khăn do đặc thù đất đai đa dạng, hồ sơ pháp lý qua nhiều thời kỳ không đồng nhất. Trước áp lực tiến độ lớn, xã Mê Linh đã thành lập các tổ công tác trực tiếp xuống từng hộ dân, rà soát từng trường hợp, đối thoại, giải thích chính sách và tháo gỡ vướng mắc.
Kết quả, toàn bộ 32,24ha đã được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, đạt 100% diện tích. Đến nay, 22,01ha đất bãi bồi của 639 hộ đã được chi trả dứt điểm; 4,87ha đất công ven sông cũng đã bàn giao cho chủ đầu tư để triển khai thi công.
Không chỉ tại Mê Linh, các địa phương khác cũng đang thể hiện quyết tâm cao. Phường Hồng Hà, nơi có tới hai dự án cầu Tứ Liên và cầu Trần Hưng Đạo đã thu hồi khoảng 30,68ha đất cho dự án cầu Tứ Liên và 7,89ha cho cầu Trần Hưng Đạo, bảo đảm quá trình đo đạc, kiểm đếm công khai, minh bạch, hạn chế phát sinh khiếu kiện. Đối với dự án cầu Ngọc Hồi, UBND xã Nam Phù và xã Thanh Trì cam kết hoàn thành GPMB trong quý I/2026, lấy nguyên tắc hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp làm trọng tâm.
Với sự chỉ đạo quyết liệt từ thành phố và sự vào cuộc chủ động của cơ sở, công tác giải phóng mặt bằng cho 7 cây cầu vượt sông Hồng đang từng bước chuyển biến tích cực. Đây chính là nền tảng quan trọng để các công trình trọng điểm bứt tốc, góp phần mở rộng không gian phát triển, tăng cường kết nối và tạo động lực mới cho Thủ đô Hà Nội trong những năm tới.