Giám đốc ADB: Thuế đối ứng của Hoa Kỳ là một "áp lực" mạnh mẽ hơn với Việt Nam

Dự báo kinh tế Việt Nam năm 2025 tăng trưởng 6,6%

Kinh tế Việt Nam được dự báo tăng trưởng 6,6% trong năm 2025 và 6,5% trong năm 2026, sau khi tăng mạnh ở mức 7,1% vào năm 2024. Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) công bố báo cáo Triển vọng Phát triển châu Á tháng 4 năm 2025 hôm 9/4.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam, nhìn nhận, Việt Nam đã có một năm phục hồi kinh tế hết sức ấn tượng trong năm 2024 với mức tăng trưởng đạt 7,1%, tăng mạnh so với 5,1% của năm 2023. 

Mặc dù chịu thiệt hại nặng nề do bão Yagi tại nhiều khu vực nhưng nhờ phản ứng nhanh chóng của Chính phủ, những tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế đã được hạn chế đáng kể. Tiếp đó, những cải cách thể chế của Chính phủ thời gian qua đã hướng tới nâng cao hiệu quả điều hành, tạo động lực tăng trưởng tốt. 

Bên cạnh đó, thương mại khởi sắc, xuất khẩu phục hồi mạnh mẽ, cùng với dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục tăng trưởng là những yếu tố quan trọng giúp Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng kinh tế cao nhất trong khu vực Đông Nam Á.

"Tuy nhiên, việc Hoa Kỳ công bố áp thuế gần đây, cùng những bất ổn toàn cầu đang tiếp diễn, có thể đặt ra các thách thức đáng kể cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2025", ông Shantanu Chakraborty nhận định.

So sánh với các quốc gia ASEAN, Việt Nam nằm trong nhóm có thặng dư thương mại cao với Hoa Kỳ nên nguy cơ bị áp thuế cũng lớn hơn. Trong khi một số nước như Singapore, Philippines có tỷ lệ thấp do nhập siêu, thì Việt Nam cùng với Thái Lan, Malaysia… đều có mức thặng dư cao. Do vậy, việc các nước Đông Nam Á bị áp thuế nặng hơn là dễ hiểu, ADB phân tích.

Tuy nhiên, theo giám đốc ADB, thuế đối ứng Mỹ đưa ra cũng có những hiệu ứng tích cực. Việt Nam có vị thế kinh tế khá vững chắc trong khu vực, động thái thuế của Hoa Kỳ là một "áp lực" mạnh mẽ hơn để Việt Nam thúc đẩy nhanh việc tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA) hiện có mà Việt Nam chưa tận dụng hết tiềm năng.

Tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm sinh kế cho các nhóm yếu thế

Các chuyên gia ADB cho rằng, trong bối cảnh xu hướng thuế quan gia tăng, việc mở rộng thị trường xuất khẩu sang các đối tác như Anh, EU và các nước châu Á như Hàn Quốc... sẽ giúp Việt Nam đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào Mỹ và tận dụng vai trò trung tâm kinh tế châu Á. Đây được xem là điểm tích cực để giảm tác động từ thuế quan của Hoa Kỳ.

Khu vực ASEAN hiện đang có những kịch bản đối phó với các biện pháp thuế quan từ phía Hoa Kỳ. Dù tồn tại sự cạnh tranh giữa các nước nhưng việc hợp tác trong khuôn khổ ASEAN là cơ hội tốt để Việt Nam ứng phó hiệu quả hơn, đặc biệt trong bối cảnh dòng thương mại toàn cầu có sự chuyển dịch.

Giám đốc ADB nhấn mạnh, trong thời gian tới, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm sinh kế cho các nhóm yếu thế và giữ vững việc làm vẫn cần được đặt lên hàng đầu. Điều này đồng nghĩa với việc các gói kích thích tài khóa bổ sung là rất cần thiết để thúc đẩy cầu nội địa. Việc kéo dài chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) đến cuối năm 2026 là một bước đi tích cực nhưng cần cân nhắc thêm các biện pháp hỗ trợ khác – chẳng hạn như giảm thuế thu nhập, giảm phí, hoặc mở rộng chi tiêu an sinh xã hội. Bên cạnh đó, các cải cách cơ cấu nhằm tháo gỡ rào cản pháp lý cho doanh nghiệp và hộ gia đình sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng dài hạn.

Nhấn mạnh vai trò của đầu tư công và phản ứng tài khóa, ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng của ADB tại Việt Nam đánh giá, thực tế, Chính phủ đã có các bước đi đúng đắn để đa dạng hóa các động lực tăng trưởng. Việc đặt mục tiêu tăng tỷ lệ giải ngân đầu tư công, trong đó Quốc hội đã phê duyệt mức đầu tư công năm 2025 lên mức khoảng 36 tỷ USD, cao gấp rưỡi so với trước. Tuy nhiên, chuyên gia ADB lưu ý vấn đề thực thi chính sách, khi kết quả thực hiện trong quý I/2025 mới đạt khoảng 13% kế hoạch, cho thấy còn khoảng cách giữa mục tiêu kỳ vọng và thực tế.

Để đối phó với thách thức hiện nay, kích thích cầu nội địa là một hướng đi đúng đắn. Việc tăng chi tiêu ngân sách cho hạ tầng, công nghệ, đổi mới sáng tạo không chỉ giúp tăng sức cạnh tranh cho doanh nghiệp mà còn nâng cao sức hút FDI. Mới đây nhất, liên quan đến gói hỗ trợ quy mô 500.000 tỷ đồng tín dụng ưu đãi dành cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và hạ tầng chiến lược mà Chính phủ đưa ra cũng thể hiện sự sẵn sàng khi ứng phó với kịch bản thuế quan tiếp tục leo thang.

"Đây là định hướng đúng, tuy nhiên hiệu quả sẽ phụ thuộc vào năng lực triển khai hiệu quả và hiệu lực thực thi để đạt được mục tiêu đề ra", chuyên gia của ADB nhận định.