Hà Nội lên kế hoạch khẩn để giảm bớt ngập úng mùa mưa năm tới

Sáng 21/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội XV, các đại biểu đã thảo luận ở tổ nhằm đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025; tình hình thực hiện kế hoạch tài chính năm 2025.

"Hồ nào ở Hà Nội cũng hôi"

Thảo luận tại tổ, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đề nghị cần tập trung cao độ cải thiện chất lượng nước ở các hồ. "Hồ nào ở Hà Nội cũng hôi. Hồ Tây rộng như thế nhưng cũng vừa tanh vừa hôi" - đại biểu nêu thực trạng.

Theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, thời gian qua chúng ta đã xử lý nước sông Tô Lịch nhưng cần có biện pháp căn cơ hơn. Nước thải cần được xử lý đầu nguồn chứ không phải ra lòng hồ mới xử lý. Kể cả việc lấy nước Hồ Tây vào sông Tô Lịch cũng cần xem lại vì nước này cũng ô nhiễm. Từ đó, đại biểu gợi ý việc tập trung giải quyết chất lượng nguồn nước có thể theo hướng Nhà nước và nhân dân cùng làm, để huy động được nguồn lực cho công việc này.

Thực hiện khẩn cấp các công trình xử lý ngập úng

Đại biểu Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, tại Đại hội lần thứ XVIII của Hà Nội vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt quan tâm và chỉ đạo 4 vấn đề để thành phố giải quyết gồm: Ngập úng, ô nhiễm, ùn tắc và trật tự vệ sinh đô thị.

Về vấn đề ngập úng, vừa qua Hà Nội chịu tác động của hoàn lưu 2 cơn bão, có thời điểm lượng mưa lên tới 500-600mm, vượt nhiều lần công suất thiết kế thoát nước của thành phố.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết hiện hệ thống thoát nước của Hà Nội đang trong quá trình hoàn thiện. Theo tinh thần thực hiện ngay các chỉ đạo của Tổng Bí thư cũng như Nghị quyết Đại hội XVIII, Đảng ủy, UBND thành phố đã thông qua các danh mục đầu tư khẩn cấp để làm sao trong mùa mưa sang năm sẽ giảm bớt và không lặp lại tình trạng ngập úng.

Trong đó có việc nạo vét các sông như sông Nhuệ, các hồ trong thành phố; đầu tư 12 hồ điều hòa, đặc biệt ưu tiên lưu vực tả Nhuệ và hữu Nhuệ để hỗ trợ tiêu thoát nước.

Thành phố đã thông qua danh mục công trình khẩn cấp trạm bơm 5m3/s lấy nước sông Hồng để vừa bổ cập cho sông Tô Lịch, vừa bổ cập cho sông Lừ, sông Sét. Ngoài việc bổ cập nước qua hệ thống kênh Thụy Phương và hệ thống cống ngầm từ đường Phạm Văn Đồng vào, hệ thống kênh còn giúp tiêu thoát nước cho 350ha khu vực Bắc Từ Liêm.

Ngoài ra, thành phố đang có chương trình tổng thể khẩn cấp lớn liên quan việc nạo vét toàn bộ sông hồ trên địa bàn, đặc biệt là mang dòng nước từ sông Đà qua hệ thống sông Tích để bổ cập nước cho sông Đáy và dẫn nước vào các hệ thống sông khác.

"Chúng tôi được chỉ đạo tháng 12 tới sẽ phải hoàn chỉnh và trình UBND thành phố báo cáo đầu kỳ quy hoạch cao độ nền và thoát nước đô thị. Cùng với đó là đề án xử lý úng ngập cục bộ khu vực nội thành", Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho hay.

Bên cạnh đó, theo ông Thường, Hà Nội là thành phố nằm giữa các dòng sông, thiên tai ngày càng khắc nghiệt nên việc thiết kế thoát nước đô thị phải cao hơn một bước để chủ động phòng chống. Cùng với đó là các giải pháp chống ngập như hầm ngầm, hồ ngầm để bổ trợ cho các khu vực phù hợp...

Về vấn đề ùn tắc giao thông, ông Nguyễn Phi Thường cho biết, hiện Hà Nội có khoảng hơn 8 triệu phương tiện cá nhân. Ùn tắc giao thông do kết cấu hạ tầng phát triển không kịp với tốc độ tăng trưởng phương tiện cá nhân (phương tiện cá nhân tăng 5-10% mỗi năm, trong khi hạ tầng chỉ tăng 0,3%).

Theo ông Nguyễn Phi Thường, đất dành cho giao thông mới đạt khoảng 12% so với quy chuẩn 20% của một đô thị hoàn chỉnh. "Vì thế, tình hình ùn tắc giao thông của Hà Nội ngày càng trầm trọng hơn", ông Thường nói.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, thành phố đang đẩy mạnh đầu tư kết cấu hạ tầng. Vừa qua đã khởi công thêm các cây cầu qua sông Hồng, sông Đuống, cùng với nhiều tuyến đường trục chính và tuyến đường sắt đô thị. Mục tiêu đến năm 2030 có thêm 4 tuyến đường sắt đô thị và các đường vành đai được khép kín, hoàn chỉnh hơn.

Sớm triển khai Đề án tổng thể về chống ngập tại các đô thị lớn

Phát biểu thảo luận tại tổ, Hoà thượng Thích Quảng Nghiêm (đoàn Hà Nội) chia sẻ, vấn đề thiên tai lũ lụt rất bức xúc thời gian qua. Chúng ta vừa trải qua cơn bão số 5-10-11 gây thiệt hại nhiều và sắp tới là cơn bão số 12 đang hình thành, đe doạ cuộc sống của người dân. "Lũ lụt cũng là do con người gây ra", hoà thượng nhấn mạnh và khẳng định một xã hội phát triển bền vững là xã hội biết cân bằng sống thuận với tự nhiên, bảo vệ thiên nhiên.

Theo Hoà thượng, mặc dù kết quả kinh tế - xã hội năm 2025 của chúng ta có nhiều điểm sáng, nhiều thành tích nổi bật song vẫn còn đó những hạn chế như một số công trình đê điều xuống cấp, chưa được đầu tư, một số địa phương vẫn tư duy bị động, nặng về chống mà chưa nghĩ đến phòng. Từ đó, Hoà thượng đề nghị cần phải tăng cường đầu tư công, ưu tiên vốn ODA cho phòng chống thiên tai, phát triển hệ thống cảnh báo sớm thiên tai, đặc biệt là cần phải kết nối liên thông giữa TƯ và địa phương.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP.HCM) cho biết, chi phí cứu hộ, tiêu thoát nước, sửa chữa hạ tầng, phương tiện và nhà cửa sau ngập là rất lớn. Như vậy, đây không còn là câu chuyện riêng của từng địa phương, mà là vấn đề quốc gia về an ninh dân sinh và an toàn đô thị.

Do đó, đại biểu Tâm Hùng đề nghị Chính phủ sớm xây dựng và triển khai Đề án tổng thể về chống ngập và thích ứng biến đổi khí hậu tại các đô thị lớn, trong đó Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh là hai địa bàn trọng điểm. Đề án cần nghiên cứu kết hợp hệ thống đê bao, cống kiểm soát triều, hồ điều tiết, trạm bơm thông minh, bản đồ ngập theo thời gian thực, ứng dụng vật liệu xanh và công nghệ dự báo khí tượng hiện đại, để chủ động ứng phó và nâng cao năng lực chống chịu của các đô thị trung tâm và vùng ven.