Mới đây Tổ chức xúc tiến Thương mại - Môi trường Nhật Bản đã gửi Công văn tới Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Hà Nội, xin phép lùi thời gian công bố kết quả thí điểm làm sạch sông Tô Lịch bằng công nghệ Nano-Bioreactor của Nhật Bản và Redoxy3C của Đức thêm 2 tháng tới ngày 17/9/2019.
Lý do mà Tổ chức xúc tiến Thương mại - Môi trường Nhật Bản đưa ra bởi Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã xả khoảng 1,5 triệu m3 nước Hồ Tây vào sông Tô Lịch, nơi có khu thí điểm làm sạch nên toàn bộ hệ vi sinh vật có lợi do các thiết bị kích hoạt trong vòng gần 2 tháng đã bị cuốn trôi.
Ngày 17/7, Công ty Thoát nước Hà Nội có văn bản trả lời báo chí về việc xả hơn 1 triệu mét khối (m3) nước Hồ Tây làm ảnh hưởng đến kết quả thử nghiệm xử lý ô nhiễm sông Tô Lịch của Công ty Cổ phần cải thiện môi trường Nhật Việt (JVE).
Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết, trước khi triển khai công tác thử nghiệm công nghệ Nano-Bioreactor trên sông Tô Lịch, ngày 16/5 Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội và đại diện các sở ngành đã thông tin cho Công ty JVE về việc tuyến sông Tô Lịch là sông thoát nước có vai trò chính trong công tác tiếp nhận nước mưa và điều tiều tiết mực nước cho Hồ Tây (khi vượt có quy định thì phải hạ mực nước).
Thời điểm thử nghiệm nằm trong mùa mưa (từ tháng 4 đến tháng 10 hàng năm). Trong khi đó, sông Tô Lịch là một trong những con sông thoát nước chính của Hà Nội. Mỗi khi mưa, một lượng nước mưa lớn đổ dồn ra sông, dẫn đến việc mực nước sông tăng lên rất cao, dòng chảy cũng rất mạnh, sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến dự án.
Trong mùa mưa, theo quy trình vận hành của hồ chứa nước của thành phố thì trước hoặc sau mưa đều phải tháo bớt nước ra ngoài bằng hệ thống thoát nước và hệ thống sông nhằm hạ thấp mực nước của hồ. Qua đó, đảm bảo an toàn cũng như tạo mực nước dự trữ để nước ở các nơi chảy về hồ, hạn chế tình trạng ngập lụt của toàn thành phố.
Việc tháo nước, đảm bảo vận hành cho hồ chứa là chuyện bình thường và diễn ra thường xuyên trong mùa mưa bão. Ngoài mục tiêu về môi trường còn nhiệm vụ quan trọng khác là chống ngập cho mùa mưa bão. Để đảm bảo cuộc sống cho hơn 8 triệu người dân, việc vận hành hồ điều hòa là bắt buộc.
“Trước khi triển khai dự án, các chuyên gia môi trường phải tính đến trường hợp này và tìm ra giải pháp cụ thể. Công ty đã đưa ra cảnh báo từ rất sớm và bản thân các chuyên gia tham gia dự án cũng nói rằng việc xả nước không ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu. Vì thế, không thể đổ cho việc xả nước làm tẩy trôi hết vi sinh vật được", đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội nhấn mạnh.
Theo Công ty Thoát nước Hà Nội, từ ngày 17/4, Sở Xây dựng đã có văn bản thống nhất mực nước khống chế các sông, hồ điều hòa trên địa bàn trong năm 2019 phục vụ thoát nước đô thị, trong đó mực nước khống chế vào mùa mưa của Hồ Tây được quy định từ 5.60 - 5.70m. Tại thời điểm ngày 9/7, mực nước Hồ Tây đo được là 5.96m vượt (0,26-0,36m) so với mực nước quy định.
Đảm bảo thoát nước, chống úng ngập cho khu vực xung quanh Hồ Tây, việc đưa mực nước Hồ Tây về mực nước khống chế là cần thiết, trước khi tiến hành hạ mực nước Hồ Tây, Công ty đã thông báo cho JVE (là đơn vị thử nghiệm công nghệ nano-Bioreator) và JVE đã khẳng định trên báo chí là không ảnh hưởng đến công tác thử nghiệm.
Do vậy từ ngày 9/7 đến 11/7, Công ty Thoát nước Hà Nội tiến hành hạ mực nước Hồ Tây về mực nước không chế.
Khoảng 9h sáng ngày 9/7, Công ty Thoát nước Hà Nội mở cửa xả hơn 1 triệu mét khối nước từ Hồ Tây ra sông Tô Lịch, để đưa mực nước Hồ Tây xuống mức bình thường.
Trên thực tế, đúng như dự báo vào chiều tối 15/7 đã diễn ra trận mưa lớn trên địa bàn Hà Nội làm mực nước sông dâng cao và chảy mạnh. Do việc hoàn thành công tác giữ mực nước của Hồ Tây, đảm bảo khả năng điều hòa nên mưa ngày 15/7, lưu vực Hồ Tây không xảy ra úng ngập.
Đến chiều ngày 16/7, đại diện JVE và chuyên gia Nhật Bản cho biết việc xả nước từ Hồ Tây ra sông Tô Lịch đã ảnh hưởng đến việc thử nghiệm, cụ thể là việc lấy mẫu sau 2 tháng vào ngày 16/7/2019 không thực hiện được vì tính chất dòng nước đã thay đổi.
Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đề nghị công ty JVE nghiên cứu, có giải pháp khắc phục việc sông Tô Lịch sẽ thường xuyên tiếp nhận khi mưa với dòng chảy mạnh từ nay đến tháng 10/2019 để hạn chế ảnh hưởng đến kết quả thử nghiệm.
Theo đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội, ngày 16/7 dự án làm sạch sông Tô Lịch bằng công nghệ nano nghiệm thu, nếu Hồ Tây không tiến hành xả nước thì với lượng mưa lớn trong ngày 15/7, nước ở các nơi đổ về cũng khiến mực nước sông Tô Lịch dâng cao và dòng chảy cũng rất mạnh, ảnh hưởng đến dự án./.