Chính quyền “làm thay” việc của Tòa
Ngoài 50 tuổi nhưng nhìn bà Nguyễn Thị Chiến (xóm 9, Hà Linh, Hương Khê, Hà Tĩnh) già hơn tuổi rất nhiều. Suốt hơn 1 năm qua, bà gõ cửa, gửi đơn đi kêu cứu khắp nơi. Đấy là tính thời gian bà đi kêu cứu xin giảm nhẹ tội cho con trai, còn nếu tính cả thời gian đi đòi quyền lợi bị xâm phạm trên đất thì cũng đã ngót nghét 10 năm. Bà Chiến đang gõ cửa khắp nơi chỉ mong được giảm nhẹ tội cho đứa con trai độc nhất. Mà theo bà Chiến, nguyên nhân con vướng tù tội bắt nguồn từ rất nhiều cái sai của người khác.
Tháng 11/2018, TAND huyện Hương Khê đã mở phiên tòa sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Nguyễn Quốc Hùng (SN 1993, con trai bà Chiến) 6 năm tù về tội Cố ý gây thương tích. Bị hại trong vụ án này chính là người đã tranh chấp đất với gia đình bà Chiến.
Theo tài liệu, năm 2000, ông Nguyễn Quốc Tăng (là chồng bà Chiến) làm đơn gửi UBND xã Hà Linh xin được quản lý sử dụng hơn 2.500m2 đất trồng cây tại xóm 9 xã Hà Linh để làm trang trại, làm vườn, chăn nuôi phát triển kinh tế gia đình. Thửa đất này có nguồn gốc của ông Nguyễn Khắc Đỉnh nhưng tại thời điểm ông Tăng làm đơn xin thì thửa đất này đã bị bỏ hoang hóa từ lâu, không ai quản lý sử dụng. Sau khi xem xét, ngày 13/03/2000, UBND Hà Linh đã xác nhận và đồng ý giao cho gia đình ông Tăng được quản lý, sử dụng toàn bộ hơn 2.500m2 đất này để canh tác.
“Trong suốt quá trình quản lý sử dụng, gia đình tôi đã thực hiện đầy đủ mọi nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất đối với Nhà nước và không có tranh chấp với bất kỳ ai”, bà Chiến nói.
Tuy nhiên, đến năm 2008, ông Nguyễn Khắc Thiết, bà Nguyễn Thị Huy (con trai và con gái ông Đỉnh) ra UBND xã Hà Linh để đòi lại thửa đất trên, từ đó phát sinh tranh chấp đất đai giữa hai gia đình.
Lẽ ra vụ việc được UBND xã Hà Linh hòa giải hoặc khi hòa giải không thành công phải hướng dẫn người dân (ông Thiết, bà Huy) khởi kiện ra tòa để giải quyết theo thẩm quyền. Tuy nhiên, UBND xã Hà Linh đã vượt thẩm quyền, tự ý cho mình quyền “thay mặt” Tòa án để đưa ra kết luận giải quyết vụ việc tranh chấp. Cụ thể, tại Biên bản làm việc ngày 16/4/2013 UBND xã Hà Linh đã “Kết luận” như sau: Việc ông Nguyễn Đinh Giáp (Chủ tịch UBND xã thời điểm năm 2000) cấp đất cho ông Tăng là sai quy định, không được cán bộ xã xây dựng hồ sơ; Bác đơn xin đất làm trang trại của ông Tăng, yêu cầu ông Tăng thu hoạch tài sản trên đất và trả lại đất cho hộ ông Đỉnh theo hiện trạng ban đầu. Thời gian yêu cầu các hộ phải thực hiện xong trước ngày 16/5/2013.
“Kết luận tại Biên bản làm việc ngày 16/4/2013 của UBND xã Hà Linh là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến vụ án cố ý gây thương tích ngày 29/03/2018, đẩy con trai tôi vào tù với mức án 06 năm tù giam. Kết luận ngày 16/4/2013 đã làm cho ông Thiết, bà Huy lầm tưởng việc đòi đất của mình đã được giải quyết xong, vì vậy, từ đó đến năm 2018 gia đình ông Thiết, bà Huy liên tục kéo đến thửa đất đang tranh chấp để gây rối, chặt phá số lượng lớn cây keo của gia đình tôi. Khi chúng tôi ngăn cản thì bị họ đánh đập gây thương tích. Tất cả sự việc này chúng tôi đều báo cáo đến chính quyền xã Hà Linh nhưng đều không giải quyết triệt để”, bà Chiến bức xúc nói.
Theo hồ sơ vụ việc, trong thời gian từ 2008 – 2018, UBND xã Hà Linh đã 6 lần lập biên bản, ghi nhận việc gia đình ông Thiết, bà Huy có hành vi chặt phá cây trồng (cây keo) do bà Chiến trồng trước đó trên mảnh đất đang tranh chấp.
Đó là các biên bản ghi nhận ngày 26/11/2008; ngày 16/04/2013; ngày 19/8/2014; ngày 23/09/2014; ngày 16/10/2014; ngày 15/3/2018 và cuối cùng là ngày 29/3/2018.
Tại các biên bản làm việc trên, chính quyền địa phương đều yêu cầu các bên giữ nguyên hiện trạng. Đồng thời yêu cầu ông Thiết, bà Huy không được chặt keo trên thửa đất tranh chấp.
Bi kịch ập đến
Việc tranh chấp kéo dài, tuy nhiên chính quyền địa phương đã không giải quyết một cách thấu đáo, công bằng đã khiến đẩy 2 gia đình vào một “cuộc chiến”. Kết cục, người thương tích, người vào tù, tình làng nghĩa xóm cũng tan nát.
Ngày 15/3/2018, ông Thiết, bà Huy lại đến khu đất tranh chấp với bà Chiến rồi chặt phá hàng loạt cây keo có tuổi đời từ 7 – 10 năm của gia đình bà Chiến. Bà Chiến đã trình báo với chính quyền địa phương. Biên bản hiện trường ngày 15/03/2018 ghi rõ: Số keo đã bị cắt ngã xuống tổng số 166 cây, bình quân 18 – 20cm, chiều dài bình quân khoảng 15m, tuổi thọ từ 7- 10 năm.
Khi vụ việc đang được cơ quan chức năng giải quyết thì đến ngày 29/3/2018, ông Thiết bà Huy và con rể là Phan Văn Hà lại mang theo dao, rựa đến khu vườn tranh chấp để chặt cây, cành.
Bà Chiến cùng chồng là Nguyễn Quốc Tăng, con trai Nguyễn Quốc Hùng đã ra để ngăn chặn việc phá hoại của ông Thiết, bà Huy. Cáo trạng Viện KSND huyện Hương Khê nêu rõ, khi đến nơi thấy bà Huy đang chặt cành cây keo, bà Chiến đưa rựa cho ông Tăng rồi tay không tiến lại phía bà Huy để ngăn cản. Hai người giằng co nhau khiến chiếc rựa trên tay bà Huy va vào mũi bà Chiến và sống rựa va vào trán bà Huy.
Thấy vậy, Nguyễn Quốc Hùng vội chạy đến can ngăn bà Chiến và bà Huy thì ông Thiết cầm một cây gậy dài khoảng 60cm đánh 2 phát vào khuỷu tay, cổ tay của Hùng. Bị đánh, Hùng liền dùng rựa mồng chém về phía ông Thiết nhưng ông Thiết kịp thời lùi lại nên không trúng. Tiếp đó, Hùng tiến tới chém thêm một nhát vào vào mạng sườn bên trái của ông Thiết.
Theo các nhân chứng có mặt tại hiện trường, sau khi bị chém, ông Thiết vẫn tiếp tục cầm gậy đuổi đánh Hùng. Hùng phải vứt rựa bỏ chạy. Nhân chứng Nguyễn Quốc Nhân khai rằng, khi Hùng vào can ngăn bà Huy với bà Chiến thì con rể là Huy là Phan Văn Hà đã dùng chân đạp vào bụng bà Chiến.
Sự việc sau đó được trình báo với cơ quan chức năng. Nguyễn Quốc Hùng đã bị bắt giữ sau đó để điều tra về tội Cố ý gây thương tích. Ngày 30/11/2018, TAND huyện Hương Khê đã đưa vụ việc ra xét xử, tuyên phạt Nguyễn Quốc Hùng 6 năm tù về tội danh trên. Sau khi tòa tuyên án, Hùng đã làm đơn kháng cáo.
Nhận định về vụ việc này, các luật sư cho rằng, các cơ quan tố tụng huyện Hương Khê chưa điều tra, xem xét vụ việc một cách đầy đủ, khách quan nhất. Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm đối với ông Nguyễn Khắc Thiết. Luật sư Hà Mạnh Huy (Đoàn Luật sư Hà Nội) phân tích, việc Hùng gây thương tích là bất khả kháng và đó là hệ quả của sự làm việc thiếu khách quan, công tâm của chính quyền địa phương với các hành vi côn đồ, hung hãn của gia đình ông Thiết trong suốt 10 năm qua. Trước khi ông Thiết bị Hùng chém vào người thì người này cùng em gái ít nhất 6 lần hủy hoại tài sản của gia đình bà Chiến. Tuy nhiên, hành vi hủy hoại tài sản này của ông Thiết đã không được cơ quan chức năng xem xét, xử lý. Ngay thời điểm ông Thiết bị Hùng chém thì bị hại cũng đã cầm gậy chủ động đánh Hùng 2 phát. Hành vi sử dụng hung khí nguy hiểm này để đánh người một lần nữa cũng không được cơ quan điều tra Công an huyện Hương Khê xem xét, xử lý.
Theo tìm hiểu của PV, ở địa phương Nguyễn Quốc Hùng là người được đánh giá hiền lành, chịu khó. Chưa từng gây gổ hay xích mích với ai. Hùng vốn đi làm ăn xa để phụ giúp gia đình, Tết năm 2018 về quê thì xảy ra sự việc đáng tiếc trên.
Được biết, sắp tới TAND tỉnh Hà Tĩnh sẽ đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm, dư luận địa phương đang trông chờ vào một bản án thấu tình đạt lý, đa chiều khách quan.
Báo PNVN sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này.