Hành trình nuôi dưỡng sự tự tin

Trong tháng 12/2023, Unilever Việt Nam cùng nhãn hàng Dove phối hợp với Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam (VNIES) và Trung tâm Giáo dục và Phát triển (CED) tổ chức khóa tập huấn cho 150 giáo viên tại Hà Nội, Khánh Hòa và Sóc Trăng về việc nâng cao sự tự tin về ngoại hình cho học sinh THCS. Buổi tập huấn là một phần trong Dự án Nâng cao nhận thức giá trị bản thân (Dove Self-Esteem Project) - một dự án đã được triển khai tại 153 quốc gia trên thế giới từ 2004, và lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam.

Cùng với giáo viên, còn có sự tham gia của các đại biểu đến từ Vụ Trung học - Bộ Giáo dục và Đào tạo, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, Unilever Việt Nam, nhãn hàng Dove, Trung tâm Giáo dục và  Phát triển, cùng đại diện Ban Giám hiệu của 15 trường.

Các giáo viên tham gia tập huấn đã làm chủ nhiệm học sinh THCS nhiều năm chia sẻ, việc miệt thị ngoại hình trong học sinh là khá phổ biến và có thể ảnh hưởng rất lớn đến các em. Việc trêu chọc về ngoại hình có thể gây ra những tác động tiêu cực về tâm lý, khiến các em tự ti và phát triển những cảm xúc tiêu cực về hình ảnh của mình. Những tác động này có thể ảnh hưởng đến cách các em tương tác với người khác, học tập và phát triển xã hội.

Miệt thị ngoại hình có thể dẫn đến các vấn đề về hình ảnh cơ thể, gây áp lực để trẻ phải tuân theo những chuẩn mực không thực tế về vẻ đẹp. Điều này khiến trẻ nghi ngờ về giá trị liên quan đến ngoại hình và gây ra căng thẳng tinh thần cho trẻ.

GS.TS. Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho biết: "Chương trình được giáo viên tham gia 3 khóa tập huấn tại Khánh Hòa, Hà Nội và Sóc Trăng đánh giá cao về nội dung, phương pháp dạy học tích cực, xây dựng kỹ năng cho học sinh và phù hợp với chương trình giáo dục 2018. Chương trình sẽ góp phần phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh, tạo môi trường học tập và rèn luyện giúp các em phát triển hài hòa về thể chất và tinh thần, trở thành người học tích cực, tự tin. Chúng tôi hy vọng, sau giai đoạn thử nghiệm với 15 trường tại 3 tỉnh thành đã tập huấn giáo viên, dự án sẽ tiếp tục được mở rộng ra ở các tỉnh thành khác tại Việt Nam".

Theo nhiều giáo viên tham gia tập huấn, tại Việt Nam có nhiều định kiến về sắc đẹp, tạo ra áp lực, nhất là với các em gái và phụ nữ. Chính vì thế, ít người dám đăng hình ảnh "mộc" không filter lên mạng xã hội, mà phải trải qua rất nhiều app chỉnh sửa.

Trong khóa tập huấn tại Khánh Hòa, một cô giáo trường Ischool Nha Trang chia sẻ: "Khi còn đi học, nếu có hoạt động gì thầy cô thường chọn những bạn có ngoại hình đẹp hơn, cao hơn, dần dần tôi mặc định rằng mình không bằng các bạn cùng trang lứa. Điều nguy hiểm là sự tự ti đã khiến tôi bỏ qua rất nhiều cơ hội của bản thân, nó đeo đuổi tôi tới tận bây giờ. Tôi đã ra trường đi làm nhiều năm nhưng thậm chí vẫn không dám đưa ra ý kiến của mình trước tập thể vì luôn không tự tin, luôn do dự suy nghĩ về ngoại hình và lời nói. 

Khóa tập huấn này đã giúp tôi nhận ra được rằng: Sự tự tin không chỉ có được khi sở hữu ngoại hình đẹp. Tôi sẽ chia sẻ câu chuyện của mình cho học sinh để các em không bị ảnh hưởng bởi những cái gọi là tự ti về ngoại hình, mà cố gắng phát huy những yếu tố tốt đẹp khác trong con người mình, có như vậy thì mới nắm bắt được nhiều cơ hội phát triển trong tương lai".

Cô Hoàng Thị Yến, Hiệu trưởng trường THCS Nam Từ Liêm cho biết: "Để giúp trẻ vượt qua tác động của việc trêu chọc hay miệt thị ngoại hình, việc xây dựng lòng tự tin, khuyến khích các em tìm hiểu và đánh giá bản thân dựa trên nhiều khía cạnh khác nhau ngoài ngoại hình là rất quan trọng. Sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh cũng đóng vai trò lớn trong việc giúp trẻ xây dựng lòng tự tin và hiểu rõ giá trị bản thân không chỉ dựa vào ngoại hình. Chương trình giáo dục cấp THCS đã có những bài học ở một số môn như Ngữ văn, Giáo dục công dân... đề cập đến giá trị bản thân nhưng còn rất ít nên chưa cung cấp đủ những kiến thức và kỹ năng giúp học sinh vượt qua những áp lực này một cách hiệu quả".

Dự án Nâng cao nhận thức giá trị bản thân - Dove Self-Esteem Project với mục tiêu thúc đẩy sự tự tin, lòng tự trọng và nâng cao nhận thức về bản thân đối với ngoại hình của mình, đặc biệt cho phụ nữ và trẻ em gái. Chương trình nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết về ngoại hình và lòng tự trọng cho các bạn trẻ để đối mặt và vượt qua áp lực từ bản thân các em, từ bạn bè, từ gia đình và xã hội; từ đó học được cách tôn trọng cá nhân mình cũng như sự khác biệt của mọi người.

Trong khuôn khổ dự án, 3 khóa tập huấn đã được tổ chức cho 150 giáo viên nòng cốt từ 15 trường THCS trên địa bàn thành phố Hà Nội, tỉnh Khánh Hòa và tỉnh Sóc Trăng. Mục tiêu các lớp tập huấn nhằm giúp nâng cao năng lực, kỹ năng cho cán bộ quản lý và các giáo viên để triển khai sử dụng hiệu quả bộ tài liệu "Tôi Tự Tin" trong nhà trường như một nguồn học liệu bổ sung cho các nội dung thuộc chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Bộ tài liệu "Tôi Tự Tin" được thiết kế dùng cho học sinh tuổi THCS gồm có 5 bài học: Bài 1: Ngoại hình lý tưởng; Bài 2: Thông điệp truyền thông; Bài 3: Đương đầu với sự so sánh; Bài 4: Gạt bỏ việc bàn luận về ngoại hình; Bài 5: Hãy là người mang lại sự thay đổi. Dự kiến trong giai đoạn thí điểm sẽ có 10.000 học sinh THCS trên địa bàn 3 tỉnh, thành trên được tập huấn bởi chương trình.