Hiệu quả từ mô hình "Xã tự quản - phòng, chống ma túy" ở Thanh Hóa

Mô hình phòng chống ma túy phát huy hiệu quả

Yên Nhân là xã vùng cao, vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Thanh Hóa, nơi đây có 3 dân tộc anh em Kinh, Mường, Thái cùng sinh sống, trong đó dân tộc Thái chiếm 98%. So với giai đoạn trước đây, xã Yên Nhân đã có những đổi thay rõ nét về kinh tế, cơ sở hạ tầng cũng như đời sống của người dân cũng đang từng ngày được nâng cao.

Những con đường đất gập ghềnh, lầy lội ngày nào nay đã được thay thế bằng những tuyến đường bê tông hóa hoặc rải nhựa kiên cố, giúp xe cộ lưu thông dễ dàng và nhanh chóng đưa nông sản, hàng hóa đến thị trường.

Ánh sáng của điện lưới quốc gia đã về đến hầu hết các nóc nhà, xua tan bóng tối và thay thế những chiếc đèn dầu leo lét, kéo theo đó là sự xuất hiện của ti vi, tủ lạnh, và đặc biệt là sóng điện thoại, Internet đã mở cánh cửa thông tin, tri thức cho bà con.

Đến Yên Nhân, chứng kiến đời sống kinh tế của xã vùng cao đang ngày một khởi sắc, chắc hẳn nhiều người sẽ không thể tin được rằng, những năm 80 - 90 của thế kỷ trước, Yên Nhân còn là vùng đất nghèo nàn, lạc hậu, tình hình an ninh trật tự diễn biến phức tạp và một trong những địa phương trồng nhiều cây thuốc phiện của tỉnh Thanh Hóa.

Nhớ lại Yên Nhân những ngày đó, ông Hà Thanh Hắng, nguyên Chủ tịch UBND xã vẫn còn thảng thốt. Ông Hắng bảo, so với Pù Nhi (huyện Mường Lát cũ), cây thuốc phiện không nhiều bằng nhưng đến bất cứ làng bản nào của Yên Nhân, người ta cũng có thể dễ dàng bắt gặp cái màu tím ngai ngái của hoa cây thuốc phiện.

"Nếu như người Mông ở Pù Nhi trồng cây thuốc phiện để lấy quả, lấy nhựa thì người Thái ở Yên Nhân lại chủ yếu sử dụng cây thuốc phiện như một loại rau ăn hàng ngày và sử dụng để chữa bệnh", ông Hắng chia sẻ.

Vị nguyên Chủ tịch UBND xã Yên Nhân cũng cho biết, thời đó, việc trồng cây thuốc phiện còn chưa bị ngăn cấm, cộng với điều kiện thời tiết ôn hòa của mảnh đất vùng cao nên cây thuốc phiện phát triển rất nhanh so với những loại cây trồng khác. Dễ trồng, dễ phát triển, nhiều công dụng chính là những yếu tố khiến cây thuốc phiện được người dân tộc Thái ở Yên Nhân ưa trồng.

Đầu những năm 90 của thế kỷ trước, triển khai Nghị quyết 06 của Chính phủ năm 1993 và tiếp sau đó là Chỉ thị 06 năm 1996 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về bài trừ, triệt tiêu cây thuốc phiện đã được ban hành, tỉnh Thanh Hóa cũng mạnh tay vào cuộc để xóa bỏ cây thuốc phiện. Thời điểm đó, Pù Nhi, Bát Mọt, Yên Nhân… là những địa phương mà phong trào phá bỏ cây thuốc phiện diễn ra mạnh nhất của tỉnh Thanh Hóa.

Việc phá bỏ một loài cây đã từng ăn sâu vào đời sống văn hóa, phong tục của người dân là một chuyện không đơn giản. Chính quyền đã tổ chức nhiều cuộc tuyên truyền, vận động người dân không trồng cây thuốc phiện nhưng hiệu quả đạt được chưa cao.

Trước thực trạng tội phạm và tệ nạn ma túy diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân, tháng 7/2020, Công an xã Yên Nhân đã chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai xây dựng mô hình "Xã tự quản - phòng, chống ma túy" nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân và cả hệ thống chính trị, quyết tâm "quét sạch" tệ nạn ma túy ra khỏi địa bàn.

Xác định công tác tuyên truyền là nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên và liên tục, cấp ủy, chính quyền xã Yên Nhân đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Công tác tuyên truyền được lồng ghép với việc thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng xã sạch về ma túy, tập trung vào các địa bàn trọng điểm, phức tạp.

Công an xã đã tích cực sử dụng các nền tảng công nghệ để kết nối với người dân. Việc lập các nhóm Zalo, trang Facebook để kịp thời cảnh báo, tuyên truyền về hậu quả, tác hại khôn lường của ma túy đã giúp người dân nâng cao tinh thần cảnh giác và chủ động phòng ngừa. Bên cạnh đó, việc tổ chức cho Nhân dân ký cam kết nói không với ma túy, xây dựng thôn, tổ an ninh xã hội không có ma túy đã tạo thành một "bức tường lửa" vững chắc từ cơ sở.

Đặc biệt, lực lượng Công an xã đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị, xã hội, không quản ngại khó khăn, đến tận thôn, bản, từng hộ gia đình để tuyên truyền. Đối tượng tuyên truyền được chú trọng là nhóm có nguy cơ cao như thanh, thiếu niên, học sinh, và người lao động đi làm ăn xa trở về địa phương.

Với sự nỗ lực không ngừng của lực lượng Công an, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng, ủng hộ tích cực của Nhân dân, kết quả mang lại thực sự ấn tượng. "Từ khi triển khai mô hình đến nay, tình hình ANTT nói chung và tội phạm liên quan đến ma túy nói riêng trên địa bàn xã Yên Nhân có nhiều chuyển biến tích cực, không để xảy ra các vụ việc phức tạp, nổi cộm liên quan đến tội phạm về ma túy, không còn tình trạng trồng và tái trồng cây có chứa chất ma túy", ông Cầm Minh Lợi, nguyên Công an xã Yên Nhân cho biết.

Chung tay đẩy lùi ma túy

Thanh Hóa là tỉnh lớn ở khu vực Bắc Trung Bộ với địa bàn rộng và dân số đông, mang lại tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội lớn, song cũng tiềm ẩn nhiều phức tạp về an ninh trật tự, đặc biệt là tệ nạn và tội phạm ma túy.

Nhận thức rõ tính nhạy cảm và tầm quan trọng của sự đồng thuận xã hội, tỉnh Thanh Hóa đã xác định công tác tuyên truyền phải được tiến hành sớm, sâu và đúng hướng. Thực tiễn cho thấy, sự minh bạch và kịp thời của thông tin là điều kiện tiên quyết để nhân dân hiểu, chia sẻ và tích cực phối hợp với lực lượng chức năng. Ngược lại, thông tin chậm hoặc thiếu minh bạch dễ tạo ra tâm lý e ngại, thậm chí bị kẻ xấu lợi dụng để xuyên tạc, kích động.

Trong những năm qua, công tác tuyên truyền phòng, chống ma túy đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên, được triển khai đồng bộ qua nhiều kênh từ hệ thống truyền thanh cơ sở, báo chí, truyền hình, mạng xã hội đến các hội nghị và sinh hoạt cộng đồng. Nhiều hình thức sáng tạo, mang tính tương tác cao đã phát huy hiệu quả, như sân khấu hóa, thi tìm hiểu pháp luật, tuyên truyền lưu động và các diễn đàn. Nội dung tập trung vào tác hại của ma túy, các phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm, cùng kỹ năng phòng ngừa cho thanh thiếu niên, học sinh, và người dân vùng sâu, vùng xa…

Thông qua công tác này, nhận thức và trách nhiệm của nhân dân về hiểm họa ma túy đã nâng cao rõ rệt, dẫn đến việc chủ động cung cấp thông tin, tố giác tội phạm, và tham gia hỗ trợ người cai nghiện tái hòa nhập cộng đồng.

Triển khai tháng hành động phòng chống ma túy, các cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức 91 buổi tuyên truyền tại các địa bàn phức tạp, thu hút trên 291.000 lượt người xem qua 393 buổi chiếu phim lồng ghép. Riêng trong khối giáo dục, 943.502 lượt học sinh đã được trang bị kiến thức về phòng, chống ma túy.

Bên cạnh đó, công tác đấu tranh trấn áp tội phạm ma túy cũng được tăng cường mạnh mẽ. Cùng kỳ, lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 180 vụ với 417 đối tượng; triệt xóa thành công 6 đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, thu giữ 2,76kg heroin, 5,4kg ma tuý tổng hợp các loại, cùng nhiều tang vật liên quan. Viện Kiểm sát và Tòa án hai cấp cũng đã tích cực vào cuộc, với 309 vụ (717 bị can) được truy tố và 305 vụ (710 bị cáo) đã được xét xử.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, bên cạnh việc phối hợp với lực lượng công an và các ngành có liên quan trong công tác kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, triệt phá diện tích trồng cây có chứa chất ma túy cũng như vận động người dân không trồng cây có chứa chất ma túy, ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa đã hỗ trợ người dân tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi theo hướng phù hợp với lợi thế của từng vùng, giúp người dân phát triển kinh tế từ đó đoạn tuyệt với cây có chứa chất ma túy.