Mới đây, một nông dân trồng chuối ở Hưng Yên đã phát hoảng khi hàng ngàn buồng chuối còn non đã bất ngờ chín nứt chỉ sau 1 đêm. Người này nghi ngờ đã bị ai đó hãm hại, bơm thuốc ép chín sớm vào các buồng chuối gây chín sớm. Vậy hóa chất nào có thể được dùng để thúc trái cây chín sớm?
Teo tìm hiểu của PV, ai cũng có thể mua được các loại thuốc kích thích trái cây chín sớm tại các quầy thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Chúng tôi đến một điểm bán thuốc BVTV ở huyện Thanh Liêm (Hà Nam), khi hỏi mua thuốc làm chín trái cây, người này đưa cho chúng tôi 1 lọ thuốc nhỏ bằng ngón tay út, màu trắng, trên vỏ toàn tiếng Trung Quốc, giá bán 3.000 đồng/lọ.
Người bán cho biết, với các loại trái cây, chỉ cần pha 1 lọ này vào các thùng nước lớn rồi nhúng trái cây vào sau đó để khô rồi bịt kín. Chỉ cần 1-2 ngày, trái cây sẽ chín đều trông rất đẹp mắt. Ví như với chuối, quả sẽ vàng ươm cả nải, với mít thì chỉ sau 1 đêm, quả sẽ mềm dù vẫn còn non.
Việc người dân sử dụng hóa chất để thúc trái cây chín sớm không phải là hiếm. Trước đây, cơ quan chức năng đã phát hiện một số cơ sở thu mua trái cái sử dụng hóa chất pha với nước rồi nhúng trái cây vào. Vậy, hóa chất là thúc trái cây chín sớm là loại gì?
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm (ĐH Bách khoa Hà Nội), loại hóa chất chất làm chín nhanh trái cây thường dùng là Ethylen. Đây là một hormone thực vật ở dạng khí, có tác dụng kích thích gây chín, làm già hóa và rụng hoa quả. “Ethylen không độc, cũng không phải là hóa chất nằm trong danh mục không được phép sử dụng”, PGS Thịnh nói.
Một tiền chất của Ethylen là Ethephon cũng được sử dụng nhiều để thúc ép quả chín sớm. Ethephon dạng lỏng, từ không màu đến hổ phách nhạt, tan dễ dàng trong nước, được xếp vào nhóm hóa chất điều hòa sinh trưởng thực vật. Hiện nay, Ethephon được sử dụng rộng rãi để xử lý các loại trái cây mau chín. Nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Canada, Ý, Chile, Australia... đã cấp phép sử dụng Ethephon như chất làm chín trái cây.
Ethephon không gây độc hại nếu sử dụng đúng liều lượng, đúng giai đoạn, sử dụng sản phẩm có thương hiệu, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Nguyên nhân chất Ethephon bị hiểu sai là do hóa chất trôi nổi nhập lậu từ Trung Quốc với nhãn mác tự dán cũng ghi chất thúc chín trái cây. Mặt khác, một số doanh nghiệp kinh doanh không lành mạnh, không ghi đúng chức năng phù hợp của chất Ethephon. Theo đó, họ trộn với nhiều loại hóa chất khác quảng cáo có thể dùng trong nhiều mục đích từ phân bón, đến giấm chín trái cây..., với mục đích chỉ để bán được sản phẩm của mình
Các nhà khoa học khuyến cáo, trong làm chín nhanh trái cây, tùy điều kiện nên sử dụng các biện pháp an toàn trước để làm chín. Còn nếu sử dụng hóa chất thì cần rõ nguồn, tinh khiết và tuân thủ theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Ngoài ra, người tiêu dùng nên mua những trái cây rõ nguồn gốc xuất xứ và được sản xuất sạch, làm chín an toàn. "Nói không" với sản phẩm và hóa chất không rõ nguồn gốc. Đồng thời, cơ quan chức năng cần có biện pháp mạnh tay hơn trong xử phạt các hành vi làm chín trái cây bằng hóa chất không cho phép sử dụng.