Hồi hộp chờ phán quyết vụ bà Trần Tố Nga kiện các công ty sản xuất chất độc da cam

Vào tháng 5/2009, bà Trần Tố Nga - một cựu phóng viên chiến trường Việt Nam, đã tự xin được làm chứng tại Tòa án Công luận quốc tế ở Paris để ủng hộ nạn nhân chịu ảnh hưởng chất độc da cam tại Việt Nam, đã đánh động dư luận quốc tế. 

Thời điểm đó, bà Trần Tố Nga đưa ý kiến rằng, bà tự xin ra tòa làm chứng không những với tư cách một nạn nhân nhiễm chất độc da cam tại Việt Nam, mà còn nói thay tất cả những người đã mất trong chiến tranh và hàng triệu nạn nhân Việt Nam không có điều kiện đến tòa để làm nhân chứng.

"Tôi đã phát đơn kiện 26 công ty hóa chất của Mỹ đã cung cấp chất khai quang cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam nhưng trong 6 năm kiện tại tòa sơ thẩm Evry (ở ngoại ô Paris, Pháp), một số công ty đã xin rút tên không ra hầu tòa vì chỉ mua lại công ty sau chiến tranh. Vì lý do đó, đến ngày phiên tranh tụng tại tòa sơ thẩm sau 19 phiên thủ tục, chỉ còn 14 công ty ra hầu tòa với sự có mặt của 14 trong số 28 luật sư đại diện cho 14 công ty", bà Trần Tố Nga trả lời phỏng vấn của phóng viên báo Phụ nữ Việt Nam.

Theo bà Trần Tố Nga, sau phiên tranh tụng tại tòa án Evry, ngày 11/5/2021, tòa Evry đã ra phán quyết "đơn kiện không được chấp nhận". Vì vậy, tháng 6 năm 2021, bà đã nộp đơn kháng án tại Tòa Phúc thẩm Paris và tháng 2/2022, 14 công ty của Mỹ đã chấp nhận kháng án. Trong 2 năm theo đuổi kháng án, các tranh luận giữa hai bên nguyên đơn và bị đơn đã được trao đổi để tiến đến phiên xử phúc thẩm được ấn định vào ngày 7/5/2024.

Bà Trần Tố Nga sinh năm 1942 tại Nam bộ. Bà là con gái của liệt sĩ Nguyễn Thị Tú, nguyên Hội trưởng Hội Liên hiệp Phụ nữ Giải phóng miền Nam.

Năm 1954, bà Trần Tố Nga tập kết ra Bắc. Năm 1965, sau khi tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội, bà xung phong về hoạt động ở miền Nam, làm phóng viên Thông tấn xã Giải phóng, phục vụ ở các mặt trận như Tây Ninh, Bình Dương, Sài Gòn - Gia Định. Năm 1972, bà được cử vào hoạt động ở nội thành Sài Gòn. Tháng 8/1974, bà bị địch bắt tù đày cho đến ngày 30/4/1975. Năm 1993, bà sang sống ở Pháp, sau đó trở thành công dân Pháp.

Là nạn nhân của chất độc da cam, bà Trần Tố Nga đã tham gia nhiều hoạt động từ thiện giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Với việc làm đó, bà đã được Nhà nước Pháp tặng Huân chương Bắc Đẩu bội tinh. Tháng 5/2009, bà đã đứng ra làm chứng tại Tòa án Lương tâm Quốc tế ở Paris xét xử 37 công ty hóa chất Mỹ đã sản xuất ra chất độc hóa học cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam từ năm 1961 đến năm 1971.

Năm 2014, bà Trần Tố Nga đã đệ đơn lên thành phố Evry, Cộng hòa Pháp, kiện các công ty hóa chất Mỹ đã sản xuất và cung cấp chất độc hóa học cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam, làm cho hơn 4,8 triệu người bị phơi nhiễm và hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam.