Hôn nhân trẻ em ở Iran

Cô Leyla đến từ một ngôi làng gần Esfarayen, nằm phía Đông Bắc của Iran. Cô Leyla bị buộc phải kết hôn từ năm 17 tuổi để đổi lấy dê cho gia đình. Leyla chỉ là một trong hàng nghìn cô gái ở nông thôn Iran bị ép buộc kết hôn khi còn rất trẻ.

Đa số những bé gái này xuất thân từ những vùng đất nghèo khó ở Iran. Do ảnh hưởng của phong tục, tập quán lạc hậu, việc hứa hôn, cưỡng ép hôn nhân vẫn còn tồn tại. Đến bây giờ, Leyla vẫn còn nhớ cảm giác khi bị bố đánh đòn ít ngày trước khi diễn ra lễ cưới.

Leyla hiện là trụ cột trong gia đình có 4 người, còn chồng cô là một người nghiện ma túy. Mặc dù phải làm việc vất vả nhưng cô vẫn thường xuyên bị chồng đánh đập thậm tệ. “Tôi mơ ước có thể đi học nhưng cũng chỉ học được đến lớp 5.

Sau hôn nhân, tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chuyển đến Tehran làm việc để kiếm tiền nuôi con. Tôi kiếm sống bằng nghề may vá, thỉnh thoảng đi dọn vệ sinh thuê, còn chồng tôi chỉ biết lấy tiền gia đình thỏa mãn cơn nghiện. 2 con trai 14 và 15 tuổi của tôi cũng phải đi làm để kiếm sống”, Leyla chia sẻ.

Cô Leyla còn cho biết, ở làng, trẻ em gái thường kết hôn từ năm 11 tuổi. “Đến năm 16 hay 17 tuổi, hầu hết các cô gái đều đã kết hôn. Con gái 12 tuổi của anh trai tôi cũng mới kết hôn”, Leyla nói.

Trong xã hội Iran có quan điểm cho rằng, thời điểm lý tưởng để các cô gái về nhà chồng là trước tuổi dậy thì. Theo luật Hồi giáo Sharia, độ tuổi kết hôn hợp pháp là 13 đối với nữ và 15 đối với nam nhưng hôn nhân vẫn có thể được thực hiện ở độ tuổi thấp hơn nếu có sự đồng ý của cha (hoặc người giám hộ hợp pháp) và sự cho phép của tòa án.

Các nhà nghiên cứu xã hội học ở Iran cho rằng, có 3 nhóm nguyên nhân chính dẫn đến kết hôn trẻ em ở nước này. Theo kiểu “hôn nhân máu”, trẻ em gái được gả đi như một cách để giải quyết thù hận kéo dài giữa 2 bộ lạc trước đó.

Nếu theo kiểu “hôn nhân quà tặng”, các em sẽ phải tuân theo hình thức hôn nhân sắp đặt theo hứa hẹn giữa các gia đình. Còn với “hôn nhân kinh tế”, những bậc cha mẹ gả con gái cho nhà giàu để lấy một số tiền hoặc tài sản nhất định.

Cái nghèo về tiền bạc và cả về nhận thức văn hóa xã hội đã khiến cha mẹ các em nóng lòng gả con gái sớm. Số tiền mà gia đình nhận được phụ thuộc vào sắc đẹp của cô gái và gia thế của gia đình chồng tương lai.

 

Con số kết hôn trẻ em ở Iran thực tế có thể cao hơn nhiều vì có những cuộc hôn nhân không đăng ký với cơ quan chức năng.

Nếu trẻ em sinh ra từ những cuộc hôn nhân không đăng ký, chúng sẽ không có giấy khai sinh, bị mất đi quyền tiếp cận giáo dục, phúc lợi xã hội và phải đối mặt với tương lai ảm đạm của nghèo đói, tội phạm vị thành niên và nghiện ngập.

Nhà xã hội học Majid Abhari làm việc tại Đại học Shahid Beheshti ở thủ đô Tehran cho biết, hầu hết các cuộc hôn nhân không đăng ký ở Iran đều diễn ra tại các tỉnh biên giới như Sistan, Baluchestan, Khuzestan, Kurdistan.

“Do sự khác biệt về tuổi tác nên các cặp vợ chồng trong những cuộc hôn nhân như vậy thường không có sự hòa hợp về tình dục, dẫn đến các mối quan hệ ngoài hôn nhân, bệnh lây truyền qua đường tình dục, có trường hợp tự sát, bỏ nhà ra đi”, bà Abhari nói.

Bà Fatemeh Zolghadr, một thành viên của Tổ chức Phụ nữ trong Quốc hội Iran, tuyên bố rằng để đẩy lùi nạn tảo hôn, dự luật sửa đổi quy định về tuổi kết hôn hợp pháp ở Iran đang được xây dựng. Dự thảo luật mới này hy vọng sẽ tạo ra một cuộc cách mạng trong xã hội Iran.

Trước đó, tháng 8/2017, các nhà hoạt động nhân quyền Iran đã công bố báo cáo hệ lụy do hôn nhân trẻ em gây ra và kêu gọi sửa đổi luật hôn nhân gia đình, tăng tuổi kết hôn tối thiểu cho trẻ em trai và gái lên 18 tuổi.

Theo các nhà hoạt động nhân quyền, hôn nhân sớm là một hình thức xâm hại trẻ em, vi phạm quyền trẻ em.