Hướng dẫn cách bảo quản thuốc trong thời tiết nắng nóng

Khi mùa hè đến, điều kiện bảo quản có tầm quan trọng lớn đối với các sản phẩm nhạy cảm với nhiệt. Các sản phẩm như thực phẩm, đồ uống và thuốc men là những sản phẩm có khả năng hư hỏng nhanh chóng ở nhiệt độ cao.

1. Nhiệt độ ảnh hưởng đến thuốc như thế nào?

Hoạt chất được sử dụng trong dược phẩm thường nhạy cảm với nhiệt độ. Khi được bảo quản ở những nơi nóng hoặc lạnh, chúng có thể trở nên không ổn định và thậm chí bị biến chất, có nguy cơ gây ra tác dụng phụ tiêu cực và làm giảm hiệu quả của chúng.

Hầu hết các loại thuốc cần được bảo quản ở nhiệt độ phòng trong khoảng 68 đến 77 độ F (từ 20 đến 25 độ C). Tuy nhiên, tuỳ vào các yêu cầu bảo quản khác nhau của các loại thuốc, điều quan trọng là tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất, của bác sĩ kê đơn để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của thuốc.

Một số loại thuốc nhạy cảm với nhiệt độ

- Insulin: Insulin là một trong những loại thuốc sử dụng để điều trị đái tháo đường. Nhiệt độ có thể ảnh hưởng đến cấu trúc hóa học của insulin, khiến thuốc không hoạt động hiệu quả. Loại thuốc này có thể cần được bảo quản trong tủ lạnh hoặc thậm chí là tủ đông.

- Kháng sinh: Hầu hết các loại kháng sinh đều nhạy cảm với nhiệt độ. Theo một đánh giá, chỉ có ba loại kháng sinh cho thấy sự ổn định ở vùng khí hậu ấm hơn như Benzylpenicillin, Cefoxitin, Flucloxacillin

- Các loại thuốc hormone: Các loại thuốc dựa trên hormone như estrogen và progesterone (thuốc tránh thai hoặc thuốc điều trị rối loạn nội tiết) có thể bị phân hủy hoặc mất hiệu quả khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.

- Thuốc chống ung thư: Một số loại thuốc chống ung thư, như tamoxifen và methotrexate, có thể bị phân hủy hoặc mất đi hiệu quả khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.

- Enzyme: Một số loại enzyme, chẳng hạn như enzyme tiêu hóa, có thể bị phá huỷ hoặc mất đi tính chất và hoạt động nếu tiếp xúc với nhiệt độ cao.

2. Các dấu hiệu cảnh báo thuốc bị hư hỏng

Thuốc có nhiều loại, ở dạng viên nang, xi-rô hoặc dạng gel, kem, ... chúng có thể trông khác nhau khi bị biến chất. Chúng ta có thể dựa vào một số đặc điểm sau để đánh giá xem liệu thuốc đã bị hư hỏng hay chưa:

- Thuốc viên bị hư hỏng thường có sự thay đổi về màu sắc

- Trong xi-rô và các loại thuốc lỏng khác, dấu hiệu hư hỏng quan trọng nhất có thể nhìn thấy là tích tụ cặn.

- Hiện tượng đóng cặn, mốc ở thuốc bột chứng tỏ thuốc đã bị biến chất.

- Khi kem khô đi mùi thay đổi, mốc chứng tỏ kem đã bị hỏng.

- Viên nén có thể bị sứt mẻ, vỡ vụn hoặc thành bột dễ dàng hơn. Viên nang sẽ tan chảy hoặc dính vào nhau cũng là những dấu hiệu cảnh báo thuốc đã bị hư hỏng.

Nhìn chung, nếu thấy thuốc có những dấu hiệu bất thường, bạn nên loại bỏ thuốc ngay lập tức. Tốt hơn hết, bạn không nên lưu trữ thuốc quá lâu, nhất là thuốc đã sử dụng và bảo quản ở nhiệt độ phù hợp.

3. Cách bảo quản thuốc đúng cách

Một số cách bảo quản thuốc tránh làm biến đổi chất lượng và hiệu quả của thuốc mà bạn có thể tham khảo:

- Kiểm tra thông tin lưu trữ cho bất kỳ loại thuốc nào bạn dùng để biết các khuyến nghị về nhiệt độ. Tuy nhiên, đa số các loại thuốc đều yêu cầu bảo quản ở nhiệt độ từ 20-25 độ, một số loại có thể bảo quản như mức nhiệt 15 hoặc 30 độ, nếu vượt quá 30 độ đều làm giảm thời hạn sử dụng và hiệu lực của thuốc. Không để thuốc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Tốt hơn hết, các gia đình nên đóng một tủ thuốc bảo quản ở nơi có nhiệt độ mát mẻ, độ cao vừa đủ nằm ngoài tầm với của trẻ. Nếu không có tủ thuốc, mọi người có thể giữ thuốc trong tủ quần áo hoặc tủ ở phòng mát nhất, khô nhất trong nhà. Đặc biệt lưu ý, không nên cất thuốc phía trên tủ lạnh.

- Độ ẩm cũng là một trong những yếu tố có thể gây hư hỏng thuốc. Bạn cũng cần có biện pháp bảo vệ thuốc khỏi độ ẩm ngày càng tăng cùng với cái nóng mùa hè. Nếu khu vực bạn sinh sống có độ ẩm cao, cần bảo quản thuốc trong hộp chống ẩm hoặc túi ni lông để giữ cho thuốc khô ráo. 

Ngoài ra, bạn cũng không nên để thuốc ở những nơi ẩm ướt như phòng tắm, tủ bếp, ...

- Trong trường hợp đi du lịch:

+ Nếu bạn đang di chuyển bằng ô tô, hãy để thuốc trong cabin ô tô thay vì cốp xe. Đóng gói các loại thuốc cần được làm lạnh trong tủ lạnh nhỏ cùng với gói đông lạnh.

+ Nếu đi máy bay, bạn nên mang theo thuốc trên máy bay thay vì để trong hành lý ký gửi. Bạn có thể giữ nguyên tem mác của thuốc để kiểm tra an ninh và hải quan một cách nhanh chóng hơn.

Lưu ý, nếu thuốc của bạn đã tiếp xúc với nhiệt độ cao, hãy nói chuyện với dược sĩ hoặc bác sĩ để xem bạn có cần thay thế thuốc đó hay không.