Khi nào ngứa da là dấu hiệu của bệnh ung thư?

Ngứa da có thể xảy ra với các tình trạng sức khỏe khác, chẳng hạn như phản ứng dị ứng. Tuy nhiên, ngứa da dai dẳng có thể cảnh báo một số bệnh ung thư. Một nghiên cứu trên gần 17.000 người lớn cho thấy những người bị ngứa da có thể có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 5 lần so với những người không bị ngứa da.

Mặc dù có thể khó phân biệt tình trạng ngứa do ung thư với tình trạng ngứa do các nguyên nhân khác, nhưng bạn có thể dự đoán qua một số đặc điểm.

1. Những loại ung thư nào có thể gây ngứa da?

Ngứa da do ung thư thường liên quan đến viêm, sự tích tụ của muối mật, cơ thể giải phóng một số hoá chất để phản ứng với khối u, thay đổi về hormone liên quan đến ung thư, các tế bào mast giải phóng histamine có thể hoạt động quá mức.

Những bệnh ung thư thường gây ngứa da bao gồm:

- Ung thư da

Thông thường, ung thư da thường có các triệu chứng như xuất hiện đốm mới hoặc thay đổi trên da. Trong một số trường hợp, ngứa có thể là lý do khiến đốm đó được phát hiện.

- Ung thư hạch

Ngứa là triệu chứng phổ biến của u lympho da, u lympho tế bào T và u lympho Hodgkin. Ngứa ít phổ biến hơn ở hầu hết các loại u lympho không Hodgkin. Ngứa có thể do các hóa chất do hệ thống miễn dịch giải phóng để phản ứng với các tế bào u lympho.

- Bệnh đa hồng cầu nguyên phát

Ở bệnh đa hồng cầu nguyên phát, một trong những loại ung thư máu phát triển chậm trong nhóm được gọi là u tân sinh tăng sinh tủy, ngứa có thể là một triệu chứng. Ngứa có thể đặc biệt dễ nhận thấy sau khi tắm nước nóng hoặc ngâm mình trong bồn tắm.

- Ung thư đường tiêu hoá

Ung thư gan, tuyến tuỵ, mật hoặc ống mật thuộc nhóm ung thư đường tiêu hoá.

Hệ thống tiêu hóa của bạn sử dụng mật để phân hủy thức ăn. Nhưng một khối u trong đường tiêu hóa của bạn có thể chặn các ống ( ống dẫn mật ) dẫn mật từ gan đến túi mật của bạn. Khi điều đó xảy ra, mật có thể tích tụ và làm tăng lượng bilirubin (một chất có trong mật) trong máu của bạn.

Bất kỳ loại ung thư đường tiêu hoá nào chặn đường mật đều có thể làm tăng bilirubin. Điều này có xu hướng xảy ra khi ung thư tiến triển hơn, nhưng không phải là hiếm gặp. Nồng độ bilirubin cao có thể gây ngứa da, vàng ở da và mắt.

- Ung thư vú

Ngứa vú hiếm khi do ung thư gây ra. Nhưng có hai loại ung thư vú có thể liên quan đến phát ban ngứa:

+ Ung thư vú viêm có thể giống với nhiễm trùng vú ( viêm vú ) hoặc bắt đầu bằng phát ban nhỏ, ngứa.

+ Bệnh Paget ở vú có thể gây ra tình trạng phát ban khô, có vảy ở núm vú.

- Ung thư di căn

Ung thư bắt nguồn từ một nơi khác trong cơ thể và di căn đến da, được gọi là ung thư di căn đến da hoặc di căn da, có thể gây ngứa. Các nguồn di căn da phổ biến bao gồm: ung thư vú, ung thư phổi, ung thư đại tràng.

Di căn gan, hay ung thư bắt đầu từ nơi khác và lan đến gan, cũng có thể dẫn đến ngứa, tương tự như cảm giác ngứa liên quan đến ung thư gan nguyên phát bắt đầu từ gan.

2. Cách nhận biết ngứa da liên quan đến ung thư

Cảm giác ngứa liên quan đến ung thư đôi khi giống hệt với cảm giác ngứa liên quan đến các bệnh lý về da hoặc các nguyên nhân lành tính khác (không phải ung thư), nhưng có một số đặc điểm có thể khác nhau.

Các dấu hiệu ngứa da liên quan đến ung thư có thể bao gồm:

- Ngứa do phản ứng với nước, được gọi là ngứa do nước

- Không có phát ban hoặc nổi mề đay (mặc dù đôi khi phát ban xảy ra do gãi nhiều lần)

- Sự xuất hiện của các triệu chứng khác như da đổi màu vàng (vàng da), mệt mỏi, sốt, sụt cân và đổ mồ hôi đêm.

- Cảm giác ngứa liên quan đến ung thư có thể dữ dội nhất ở cẳng chân và ngực và có thể kèm theo cảm giác nóng rát.

3. Cách chẩn đoán ngứa da do ung thư

Bước đầu tiên trong chẩn đoán ngứa da do ung thư bao gồm tìm hiểu bệnh sử cẩn thận và khám sức khỏe để tìm kiếm bất kỳ nguyên nhân rõ ràng nào gây ngứa.

Một số xét nghiệm có thể được thực hiện:

- Xét nghiệm máu có thể bao gồm xét nghiệm công thức máu toàn phần để kiểm tra mức độ tế bào máu và xét nghiệm chức năng gan.

- Nếu nghi ngờ mắc bệnh bạch cầu, u lympho hoặc rối loạn tăng sinh tủy, thường cần phải xét nghiệm tủy xương để xác nhận hoặc loại trừ vấn đề.

- Cũng có thể cần xét nghiệm hình ảnh. Các triệu chứng liên quan đến hóa chất do khối u giải phóng hoặc phản ứng với khối u không phải là hiếm gặp ở ung thư phổi. Đánh giá có thể bao gồm chụp CT ngực (chụp X-quang ngực có thể bỏ sót tới 25% ung thư phổi ).

- Nếu có khả năng bị ung thư bụng, có thể cần chụp CT bụng cũng như các xét nghiệm hình ảnh khác.

Ngay cả khi không phát hiện ung thư, vẫn cần theo dõi cẩn thận. Ngứa có thể xảy ra nhiều tuần đến nhiều tháng trước khi các triệu chứng khác của ung thư phổi xuất hiện và như đã lưu ý, ngứa có thể xuất hiện nhiều năm trước khi chẩn đoán u lympho tế bào T được đưa ra.

Nếu không xác định được nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn rõ ràng (lành tính hoặc ung thư), việc theo dõi các triệu chứng khác là điều cần thiết để có thể phát hiện kịp thời nếu mắc ung thư.

4. Điều trị ngứa da do ung thư

Kiểm soát ngứa trong ung thư rất quan trọng để cải thiện chất lượng cuộc sống, đặc biệt là khi ngứa dữ dội.

Thông thường, điều trị ung thư tiềm ẩn sẽ làm giảm ngứa. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng khả thi, chẳng hạn như với ung thư tiến triển, bạn có thể mất một thời gian để giải quyết tình trạng ngứa.

Một số biện pháp giúp giảm ngứa da do ung thư có thể bao gồm:

- Thay đổi lối sống

+ Giữ đủ nước

+ Thoa kem dưỡng tránh có mùi thơm

+ Thoa baking soda hoặc yến mạch lên da

+ Sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí trong nhà bạn khô

+ Tránh cạo râu

+ Tắm bằng nước ấm thay vì nước nóng

+ Cố gắng giới hạn việc tắm chỉ vài ngày một lần thay vì hàng ngày và tránh ngồi trong bồn tắm quá 30 phút.

+ Để da khô tự nhiên sau khi tắm thay vì chà xát da bằng khăn.

+ Mặc quần áo thoải mái và rộng rãi.

+ Tránh mặc quần áo tạo ra ma sát hoặc thô ráp như len. Vải cotton và vải lanh được ưa chuộng hơn vải tổng hợp.

+ GIữ cho cơ thể tránh đổ mồ hôi quá nhiều

+ Sử dụng các biện pháp gây xao nhãng như trò chuyện, âm nhạc hoặc bất cứ thứ gì giúp bạn quên đi cơn ngứa.

+ Cắt ngắn móng tay để tránh gãi khi ngủ.

+ Sử dụng thuốc xịt côn trùng khi ra ngoài để tránh bị côn trùng cắn.

+ Tránh các tác nhân gây dị ứng

+ Cố gắng giảm căng thẳng nếu có thể, vì căng thẳng về mặt cảm xúc có thể khiến tình trạng ngứa trở nên nghiêm trọng hơn.

- Sử dụng thuốc

Bạn có thể sử dụng một số loại thuốc không kê đơn để giảm ngứa. Tuy nhiên, dù sử dụng bất kể loại thuốc gì đều cần tham khảo ý kiến của bác sĩ vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến quá trình điều trị ung thư.

5. Ngứa da khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Nếu bạn không biết rõ chính xác nguyên nhân gây ngứa da, bạn nên đến gặp bác sĩ. Đặc biệt, nếu bạn nhận thấy các triệu chứng:

- Tình trạng ngứa kéo dài nhiều ngày không thuyên giảm

- Nước tiểu sẫm màu như màu trà

- Da chuyển sang màu vàng

- Phát ban trở nên trầm trọng hơn khi bôi thuốc mỡ hoặc kem

- Da đỏ tươi hoặc có mụn nước hoặc vảy

- Da có mủ hoặc dịch chảy ra có mùi khó chịu

- Không thể ngủ suốt đêm vì ngứa

- Có dấu hiệu của phản ứng dị ứng nghiêm trọng như khó thở, nổi mề đay hoặc sưng mặt hoặc cổ họng.

Nhìn chung, ngứa da là dấu hiệu của nhiều tình trạng, không hẳn là ung thư. Tuy nhiên, đây cũng là triệu chứng của nhiều bệnh lý nguy hiểm. Do vậy, khi bị ngứa da không rõ nguyên nhân, bạn nên thăm khám sớm để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp.