Khởi nguồn sống xanh từ một chiếc quần jeans cũ

Kéo dài vòng đời cho jeans cũ

Là một người trẻ có tình yêu đặc biệt với môi trường, Nguyễn Thị Hồng Thắm từ lâu đã hình thành thói quen tận dụng, tái chế những vật dụng cũ trong gia đình để tiếp tục sử dụng. Với cô, mỗi món đồ bỏ đi đều mang trong mình một vòng đời chưa khép lại, chỉ cần được nhìn bằng một cách khác.

Ý tưởng tái chế đồ jeans đến với cô rất tình cờ. Một ngày, thấy chiếc quần jeans của người nhà vẫn còn mới nhưng bị xếp vào nhóm "không dùng nữa", cô không nỡ bỏ đi. Cô quyết định cắt may lại thành một chiếc túi nhỏ để sử dụng hàng ngày. Sản phẩm đầu tay mộc mạc nhưng nhận được nhiều lời khen từ bạn bè, người thân. Chính sự ủng hộ đó đã khiến Thắm nghĩ nghiêm túc hơn về việc gắn bó với con đường tái chế đồ jeans cũ.

Từ chiếc túi đầu tiên, cô bắt đầu học cách thiết kế, cắt may, thử nghiệm nhiều form dáng khác nhau.

Những sản phẩm cô tạo ra ngày càng đa dạng: túi xách, balo, túi đeo chéo, túi đựng tiền… Mỗi sản phẩm đều được làm thủ công, mang dấu ấn riêng, không cái nào giống cái nào. Với cô, đó không chỉ là thời trang, mà là cách kể câu chuyện về vòng đời mới của một món đồ cũ.

Mỗi sản phẩm đều được làm thủ công, mang dấu ấn riêng, không cái nào giống cái nào

Theo Hồng Thắm, thời trang nhanh và thói quen mua sắm vượt quá nhu cầu sử dụng đang tạo ra lượng quần áo dư thừa khổng lồ. Không ít sản phẩm chỉ được mặc vài lần, thậm chí chưa kịp sử dụng đã bị bỏ đi. Phần lớn rác thải thời trang này bị xử lý như rác sinh hoạt thông thường, hoặc tệ hơn là bị thải trực tiếp ra môi trường.

Trong số các chất liệu phổ biến, jeans là loại vải xuất hiện rất nhiều trong đời sống. Tuy nhiên, ít người biết rằng quá trình sản xuất vải loại vải này tiêu tốn lượng nước khổng lồ, sử dụng nhiều hóa chất nhuộm, giặt và thải ra môi trường không ít chất gây ô nhiễm. Bên cạnh đó, đây là chất liệu khó phân hủy, tồn tại rất lâu trong tự nhiên nếu không được xử lý đúng cách.

Điểm nghịch lý nằm ở chỗ, jeans lại là chất liệu bền bỉ, chắc chắn và hoàn toàn có khả năng tái chế. Chính vì vậy, theo Thắm, đây là loại vải rất đáng được "cứu vớt" khỏi bãi rác để quay trở lại đời sống dưới một hình thức mới.

Điều khiến Hồng Thắm trăn trở nhất không chỉ là việc rác thải thời trang bị vứt bỏ không đúng cách, mà còn là sự phung phí tài nguyên ở phía sau mỗi món đồ. Để tạo ra một sản phẩm may mặc, con người đã tiêu tốn rất nhiều nước, điện, chất đốt và nguyên liệu. Quá trình dệt, nhuộm, giặt vải còn thải ra lượng lớn hóa chất ra nguồn nước.

"Tất cả những điều đó chỉ để tạo ra một món đồ có vòng đời sử dụng rất ngắn, chưa kịp tận dụng hết giá trị thì đã trở thành rác thải," Thắm chia sẻ. Với cô, đây mới là tổn thất lớn nhất đối với môi trường - sự lãng phí tài nguyên ngay từ gốc.

Chính vì vậy, tái chế không chỉ giúp giảm lượng rác thải ra môi trường, mà còn là cách tận dụng lại nguồn tài nguyên đã được tiêu tốn trước đó. Việc kéo dài vòng đời của sản phẩm đồng nghĩa với việc giảm nhu cầu sản xuất mới, từ đó hạn chế áp lực lên tài nguyên thiên nhiên.

Tái chế để thay đổi tư duy tiêu dùng

Không đặt mục tiêu quá lớn, Hồng Thắm cho biết lý do cô chọn theo đuổi vật liệu tái chế rất đơn giản: muốn mọi người nhìn thấy một cách khả thi để "xử lý" một món thời trang cũ. Thời trang, theo cô, không chỉ đến từ việc mua mới, mà còn đến từ cách nhìn mới với những gì đã có.

Khi bắt đầu giữ lại những món đồ cũ với mong muốn tái chế, con người dễ nhận ra rằng mình đã mua sắm nhiều hơn nhu cầu thực tế. Từ nhận thức đó, hành vi tiêu dùng cũng dần thay đổi: thay vì mua nhiều, người ta sẽ cân nhắc mua đủ, chọn sản phẩm chất lượng để sử dụng lâu dài hơn.

Theo Hồng Thắm, đây là tác động lâu dài và quan trọng nhất của việc sử dụng vật liệu tái chế. Thay vì chỉ tập trung xử lý rác thải thời trang ở "phần ngọn", việc thay đổi tư duy tiêu dùng ngay từ đầu sẽ giúp giảm lượng rác phát sinh một cách bền vững.

Giới trẻ hiện nay đề cao tính cá nhân, sự khác biệt trong lối sống và phong cách. Đây cũng là lý do khiến các sản phẩm tái chế mang tính độc bản, cá biệt ngày càng được nhiều bạn trẻ quan tâm. Mỗi chiếc túi jean của cô đều là phiên bản duy nhất, không thể sao chép hoàn toàn, bởi chất liệu và dấu vết thời gian trên từng chiếc quần jeans là khác nhau.

Từ sự tò mò ban đầu về một sản phẩm "lạ", nhiều người bắt đầu tìm hiểu sâu hơn về tái chế, về rác thải thời trang và tác động của ngành công nghiệp này đối với môi trường. Quá trình đó diễn ra âm thầm, chậm rãi nhưng bền bỉ.

Theo Hồng Thắm, khi nhận thức thay đổi, thói quen và mục tiêu sống cũng dần chuyển dịch theo hướng tích cực hơn. Những thay đổi nhỏ trong cách mua sắm, sử dụng và giữ gìn đồ dùng hàng ngày có thể tạo ra tác động lâu dài cho môi trường.

Nguyễn Thị Hồng Thắm coi việc tái chế đồ jeans cũ là cách sống phù hợp với giá trị mà cô theo đuổi. Theo Thắm, bảo vệ môi trường không nhất thiết phải bắt đầu bằng những điều to tát. Đôi khi, chỉ cần một lựa chọn khác đi trong thói quen tiêu dùng, một cái nhìn mới với món đồ cũ, cũng đủ để mở ra những thay đổi tích cực cho môi trường sống.