Khuyến khích phụ nữ khẳng định vai trò lãnh đạo trong cơ quan báo chí

Diễn đàn có sự tham gia của các diễn giả: Ông Nguyễn Tri Thức, Ủy viên Ban Biên tập, Giám đốc Trung tâm Chuyên đề và Truyền thông - Phát hành, Tạp chí Cộng sản; Ông Nguyễn Ngọc Thanh - Trưởng Ban Nhân Dân điện tử, báo Nhân Dân; Bà Đặng Thị Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Báo chí - Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Bà Phó Cẩm Hoa, Trưởng Ban Đối ngoại (VOV5) - Đài Tiếng nói Việt Nam; Bà Lý Việt Trung - Tổng Biên tập báo Phụ nữ TPHCM; Bà Phan Thanh Phong, Trưởng Ban Chuyên đề, Báo Nhân dân; Bà Lại Thuý Hà, Báo Văn Hoá.

Tại Diễn đàn, các diễn giả đều có chung nhận định: trong lịch sử phát triển báo chí cách mạng Việt Nam, từ thuở sơ khai cho đến thời kỳ hiện đại Đổi mới, hội nhập, những đóng góp của các nhà báo nữ, các nữ lãnh đạo báo chí là cả một dòng chảy cần sự ghi nhận, đánh giá đầy đủ hơn. Từ đó, các đại biểu đã cùng bàn luận trực diện và sâu sắc hơn về vấn đề nâng cao vai trò lãnh đạo nữ của cơ quan báo chí, phát huy tiếng nói của nữ giới trong điều hành hoạt động báo chí.

Tỷ lệ nữ giới trong vai trò lãnh đạo báo chí cấp cao vẫn còn quá khiêm tốn so với tiềm năng

Tại phiên thảo luận, bà Phan Thanh Phong, Trưởng Ban Chuyên đề, Báo Nhân Dân, chia sẻ: Qua 1 thế kỷ phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam, bóng dáng những người phụ nữ làm báo luôn hiện diện - âm thầm nhưng bền bỉ, đôi khi chưa được chú ý đúng mức nhưng lại là một phần hông thể thiếu của lịch sử nghề nghiệp này. Họ không chỉ viết báo, mà còn dấn thân ra thực địa, cầm bút như một thứ vũ khí, và để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bạn đọc cũng như trong đời sống báo chí nước nhà.

Đến thời kỳ đổi mới, phụ nữ làm báo tiếp tục khẳng định bản lĩnh qua những vai trò ngày càng cao hơn trong hệ thống báo chí. Nhiều nữ tổng biên tập đã góp phần mở ra tư duy làm báo nhân văn, đổi mới và gắn với thời cuộc. Họ không chỉ là "người giữ ghế", mà là những người giữ bản sắc, điều phối chiến lược nội dung và xử lý khủng hoảng trong một môi trường báo chí luôn biến động, chịu sức ép lớn từ cả phía dư luận và quản trị nội bộ.

Bên cạnh đó, ngày càng có nhiều nữ phóng viên, biên tập viên là gương mặt chủ lực tại các cơ quan báo chí lớn - từ tòa soạn in đến truyền hình, phát thanh và nền tảng số. Họ có mặt tại các tuyến đầu - từ phòng họp chính trị đến vùng bão lũ, từ đối thoại quốc tế đến phóng sự điều tra. Họ được ghi nhận bằng giải thưởng báo chí quốc gia và nhiều giải báo chí uy tín khác, bằng sự tin cậy của độc giả, và bằng chính vị trí lãnh đạo mà họ đang đảm nhiệm.

"Nhưng thẳng thắn mà nói, tỷ lệ nữ giới trong vai trò lãnh đạo báo chí cấp cao vẫn còn quá khiêm tốn so với tiềm năng. Không ít nhà báo nữ tài năng vẫn ngần ngại khi bước vào vị trí quản lý - bởi gánh nặng kép giữa gia đình và công việc, bởi những định kiến âm ỉ về giới tính trong điều hành, và đôi khi là bởi thiếu các cơ hội tiếp cận với kỹ năng quản trị hiện đại trong môi trường số.

Trong bối cảnh hiện nay, khi truyền thông đang đứng giữa cơn bão của chuyển đổi số, AI, nền tảng đa kênh và áp lực cạnh tranh chưa từng có, vai trò của người lãnh đạo càng trở nên then chốt. Ở đó, tiếng nói của nữ giới - với sự mềm dẻo, đa cảm nhưng cũng đầy lý trí và kiên định - cần được lắng nghe, nhìn nhận và trao cơ hội phát huy một cách bình đẳng, thực chất", bà Phan Thanh Phong nhấn mạnh vai trò điều hành phiên thảo luận: "Lãnh đạo báo chí nữ - Tiếng nói của nữ giới trong điều hành báo chí".

Khuyến khích phụ nữ khẳng định vai trò lãnh đạo trong cơ quan báo chí

Trong phiên thảo luận, các đại biểu đã cùng nhìn lại hành trình của báo chí nữ, nhận diện những rào cản thực tế, và chia sẻ những mô hình lãnh đạo hiệu quả mà phụ nữ đang thực thi trong các tòa soạn.

Bà Đặng Thị Phương Thảo, Phó Cục trưởng Cục Báo chí - Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, đánh giá cao vai trò của các nhà báo trong việc thực hiện sứ mệnh, không chỉ là người cung cấp tin tức mà còn là người dẫn dắt tri thức. Với các nhà báo nữ, họ là người góp phần điều hành tin tức, nâng cao dân trí. 

Tuy nhiên, nhà báo nữ vẫn đang phải đối diện với những "nút chặn" vô hình. Đó là: sứ mệnh kép của nữ nhà báo, vừa phải gánh trách nhiệm với gia đình và công việc; vừa phải đương đầu với những định kiến về giới. Bên cạnh đó, bản thân chị em nhiều chị em vẫn còn chưa thực sự tự tin khẳng định bản thân. Để các nữ nhà báo có thể tự tin đảm nhiệm vị trí lãnh đạo, theo bà Phương Thảo, các nữ nhà báo cần có tư duy lãnh đạo và cũng cần có những mentor (người hướng dẫn) để khích lệ và định hướng cho họ.

Chia sẻ quan điểm về vai trò, vị trí của các nữ nhà báo làm công tác lãnh đạo, bà Phó Cẩm Hoa, Trưởng Ban Đối ngoại (VOV5) - Đài Tiếng nói Việt Nam, cho rằng, để phụ nữ đạt vị trí lãnh đạo trong cơ quan báo chí thì các chị cần nỗ lực gấp đôi, gấp ba nam giới vì những nguyên nhân xuất phát từ định kiến xã hội, từ thiên chức vợ, làm mẹ… Điều kiện cần và đủ để phát huy quyền và lợi ích của nữ lãnh đạo trong cơ quan báo chí báo chí là cần có quy trình đánh giá năng lực cán bộ càng chi tiết càng tốt để tránh cảm tính, định kiến giới, để bổ nhiệm cán bộ nữ. Bà Cẩm Hoa cũng đề nghị Hội LHPN các cấp cần tuyên truyền xóa bỏ định kiến giới trong xã hội, để tiến tới bình đẳng giới thực sự.

Là đại diện nam lãnh đạo, từ kinh nghiệm quản lý một đơn vị có 63% là nhà báo nữ, ông Nguyễn Ngọc Thanh, Trưởng Ban Nhân Dân điện tử, báo Nhân Dân, cho rằng, trong công việc, nên hiểu, chia sẻ, tin tưởng, giao quyền và sẵn sàng chia sẻ trách nhiệm cho cấp phó là nữ lãnh đạo. Ông Ngọc Thanh cũng bày tỏ quan điểm nên động viên, khuyến khích cac nữ phóng viên mạnh dạn bước lên vị trí điều hành, lãnh đạo.

Đồng tình với quan điểm này, ông Nguyễn Tri Thức, Ủy viên Ban Biên tập, Giám đốc Trung tâm Chuyên đề và Truyền thông - Phát hành, Tạp chí Cộng sản, nhận định, nhiều chị em phụ nữ còn chưa thực sự tự tin để khẳng định năng lực ở vai trò lãnh đạo. Bên cạnh đó, do đặc tính giới, các lãnh đạo nữ dễ bị cảm xúc chi phối, nên rất cần sự thấu hiểu và chia sẻ.

Những quan điểm, những ví dụ thực tiễn của các đại biểu tại phiên thảo luận đã khẳng định một thông điệp: Những nữ nhà báo không chỉ là người làm nghề giỏi - mà có thể là người lãnh đạo giỏi. Họ không cần ưu ái - chỉ cần cơ hội công bằng và sự tin tưởng thật sự. Và khi nữ giới bước lên - không chỉ họ thay đổi - mà cả nền báo chí sẽ trưởng thành theo một cách bền vững và nhân văn hơn. Từ phòng tin đến phòng họp, từ hiện trường đến bàn biên tập - những nữ nhà báo đang từng ngày khẳng định bản lĩnh, trí tuệ và sự dấn thân trong một nghề nghiệp đầy thử thách.