Đó là hang Khuổi Pín, thuộc xã Khuôn Hà (huyện Lâm Bình, Tuyên Quang), còn được người dân địa phương gọi là “Hang gió”. Bởi trên đỉnh non cao này, gió thổi suốt ngày đêm, hút vào miệng hang tạo thành những âm thanh du dương như bản nhạc. Ði bộ ngược dốc cao, qua những khu rừng già nguyên sinh nhiều cây to, suối cạn, dốc đá tai mèo, mới đến được cửa hang.
 |
| Hang động nơi này vẫn còn rất hoang sơ |
Đường vào hang có 2 khe cửa đá, bạn phải bò dần từng bước, hoặc có thể đu dây từ trên cao xuống khoảng 4m để đặt chân tới mặt nền của hang. Hang có 3 khoang cấu trúc hình mai rùa, cùng với hàng trăm ngách nhỏ. Vào càng sâu, hang càng rộng và cao, thoáng đãng.
Khoang 1 còn gọi là “cửa trình” rộng trên 100m2 với nhiều nhũ đá đẹp hình thù khác nhau tạo cảm giác linh thiêng. Từ khoang 1 vào khoang 2 có vách đá cao và dài, nhiều nhũ đá phủ đều từ trên xuống dưới, ở giữa có cửa đi vào nhìn như “cửa võng” được sơn son, thiếp vàng.
 |
 |
| Vào được cửa hang là phải bò từng bước một, hoặc đu dây từ trên xuống 4 mét, thì đặt được chân tới nền hang |
Qua “cửa võng” là không gian tráng lệ, nguy nga với muôn vàn nhũ đá từ dưới đất nhú lên, trên vòm hang buông xuống tạo thành rèm hoa, sập đá, hình người, con vật Long, Ly, Quy, Phượng... cho bạn cảm giác như lạc vào chốn thiên bồng.
Khoang 3, vòm hang rộng như sân vận động bóng đá có mái che. Nước trên vòm hang chảy nhỏ giọt, róc rách qua hàng triệu năm tạo ra nhũ đá hình trái tim, bông hoa, bình rượu, ngai vàng, măng nhú giăng hàng lớp cao, lớp thấp và những bức phù điêu tuyệt đẹp non ngàn mây bay mà thiên nhiên tạo hóa.
 |
| Hang có nhũ đá rất lộng lẫy, quyến rũ |
Theo khảo sát của Ban Quản lý khu du lịch sinh thái huyện Na Hang, hang Khuổi Pín cách mặt nước hồ thủy điện Na Hang khoảng 1.500 mét, lòng hang có chiều dài khoảng 500m, chỗ rộng nhất trên 300m, chỗ cao nhất trên 100m. Hang có nhiều nhũ đá vôi với những hình thù kỳ thú tuyệt đẹp, màu sắc lấp lánh.
 |
| Nhũ đá với nhiều hình thù kỳ thú |
Trong hang có nhiều mạch nước ngầm tạo thành những hồ nước. Lòng hang được chia thành nhiều ngách ngăn nối tiếp nhau. Nơi cuối hang có dòng suối mát lạnh chảy róc rách theo những thửa ruộng bậc thang. Xung quanh vùng đệm của hang là rừng cây nguyên sinh, không khí trong lành mát mẻ, phong cảnh hữu tình.
Hiện nay, trên địa bàn xã Khuôn Hà còn có 3 di tích, danh thắng được công nhận là di tích quốc gia. Đó là thắng cảnh động Song Long là một hang động đẹp và có quy mô khá lớn trong vùng. Hang động này cách mặt nước hồ thủy điện trên 200m, lòng hang có chiều cao 40m, rộng khoảng 50m, dài trên 200m. Trong hang có nhiều cột thạch nhũ với hình thù kỳ thú, màu sắc lấp lánh như hoa cương.
 |
| Màu sắc lấp lánh như hoa cương |
Tiếp đó là thắng cảnh thác Nặm Me có chiều dài khoảng 4.000m với 15 tầng thác lớn. Xen kẽ các tầng thác lớn là những tầng thác nhỏ với lưu lượng nước khá đều quanh năm. Thác có bề mặt rộng và thoáng, nước chảy bốn mùa len lỏi qua những cánh rừng nguyên sinh và dãy núi đá vôi trùng điệp.
Di tích hang Phia Vài là di chỉ khảo cổ điển hình, tìm thấy hàng nghìn công cụ lao động có niên đại cùng thời văn hóa Hòa Bình và bộ di cốt người nguyên thủy bán hóa thạch. Những di cốt này nằm trong lớp trầm tích có độ kết vón rắn chắc cùng với các di tích động thực vật khác như ốc núi, cua đá, hạt trám là những di vật đặc trưng cho giai đoạn văn hóa có niên đại từ 10.000 đến 11.000 năm.
 |
| Trong hang có nước chảy róc rách, tạo không khí mát lành. Càng đi sâu vào trong, hang động càng rộng, thoáng và kỳ thú. Đặc biệt, hang động này mới được phát hiện tháng 9/2016 nên rất hoang sơ. |
Việc phát hiện thêm hang Khuổi Pín, cùng với các di tích, danh thắng quốc gia sẽ là tour du lịch hấp dẫn du khách khám phá mảnh đất con người Khuôn Hà.
Từ xã Khuôn Hà ra xã Thượng Lâm không xa, du khách có thể khám phá làng văn hóa du lịch Nà Tông, thăm chùa Phúc Lâm Tự, di tích lịch sử Xưởng Quân khí H52, danh thắng phong cảnh xã Thượng Lâm... Chắc chắn sẽ khiến bạn hài lòng khi đến nơi phong cảnh hữu tình như chốn bồng lai này.