Nỗi sợ mang tên “dê xồm”
Chị P.T.T.H (quận Bình Tân, TPHCM) cho biết, chị hay đi tuyến xe buýt từ Bến xe Miền Tây về An Sương. Một lần chị đi làm về mệt quá nên ngủ thiếp đi, lúc tỉnh dậy thì thấy một người đàn ông dựa vào vai và bàn tay thì đặt lên đùi của chị. Chị hốt hoảng đẩy người đàn ông đó ra. “Ông ta làm ra vẻ cũng ngủ gục và vô tình ngã vào tôi. Nhưng nhìn mặt ông ta rất gian manh. Sự việc không quá nghiêm trọng, tôi không làm lớn chuyện vì không có chứng cứ nhưng trong lòng tôi rất tức. Từ đó trở đi, lúc nào lên xe tôi cũng xin lên ngồi gần chỗ tài xế. Hết ghế thì tôi xin cái ghế nhựa con để ngồi”. chị H. kể.
Em Nguyễn Thanh Thư, sinh viên năm 2 trường ĐH Mở TPHCM, cho biết Thư đi học bằng xe buýt hằng ngày vì rất tiện và rẻ. Hiện nay các tuyến xe buýt Thư hay đi đều gắn camera nên khá yên tâm về nạn quấy rối tình dục. Tuy nhiên, có những hành động quấy rối rất khó xác định. “Có một lần đi xe buýt về quận Bình Thạnh, lúc đó xe rất đông nên em phải đứng. Lúc xe phanh nhẹ thì một ông dùng một tay ôm lấy em và thả ra. Em rất sợ nhưng nghĩ có thể người ta vô tình nên em đành im lặng. Sau này, xem mấy đoạn clip hướng dẫn nhận diện những hành động về quấy rối tình dục thì em thấy tình huống đó giống như mình từng bị, tự nhiên thấy sợ hơn”, Thư bộc bạch.
Những hành động như móc túi, trấn lột trên xe buýt dễ xác định hơn là quấy rối tình dục. Có nhiều hành vi rất khó phát hiện và đây là vấn đề nhạy cảm nên nạn nhân cũng ít khi lên tiếng tố cáo.
Theo khảo sát đầu vào “Chương trình thành phố an toàn với phụ nữ và trẻ em gái” tại TPHCM năm 2017, có 18,5% phụ nữ tham gia phỏng vấn cho biết rằng họ đã bị quấy rối tình dục; 11,7% nam giới tham gia phỏng vấn thừa nhận đã có các hành vi quấy rối tình dục đối với phụ nữ và trẻ em gái ở nơi công cộng trong vòng 12 tháng qua. Chính vì vậy, an toàn với phụ nữ và trẻ em là vấn đề được các ban ngành và xã hội quan tâm.
Gặp quấy rối, gọi ngay 0981.860202
Để phòng chống nạn quấy rối tình dục trên xe buýt, từ tháng 11/2018, Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM đã chính thức ra quân với tuyến xe buýt màu cam sử dụng xe buýt tuyến 53, gồm 24 chiếc. Những chiếc xe buýt này mang thông điệp phòng ngừa bạo lực, quấy rối tình dục với phụ nữ và trẻ em. Mục đích tạo nên hình ảnh xe buýt “thân thiện, an toàn và văn minh”, thu hút người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, góp phần cùng với thành phố giải quyết ùn tắc và tai nạn giao thông.
Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM còn thực hiện các biện pháp nhằm răn đe, hạn chế tình trạng quấy rối tình dục và xâm hại tình dục phụ nữ, trẻ em trên các phương tiện vận tải hành khách công cộng và tại các điểm dừng xe buýt.
Ông Hà Lê Ân - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM - cho biết: Trung tâm quan tâm đến an toàn chung cho tất cả các hành khách. Đặc biệt là trẻ em và phụ nữ, những người yếu thế. Hiện nay, trên hệ thống xe buýt đều gắn camera quan sát, hệ thống này truyền hình ảnh về trung tâm điều hành trực tuyến.
Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP HCM còn phối hợp với Phòng cảnh sát hình sự thành phố và Phòng cảnh sát giao thông, cung cấp số điện thoại nóng 0981.860202. Khi xảy ra những hiện tượng như móc túi, quấy rồi tình dục, tội phạm trên xe buýt thì người dân sẽ được kết nối trực tiếp với phòng cảnh sát hình sự.
“Năm 2019, Trung tâm đã thay mới nhà chờ trên địa bàn quận 1, quận Hóc Môn, Củ Chi. Các nhà chờ này đều lắp đặt đèn sáng, hệ thống camera quan sát truyền về trung tâm điều hành trực tuyến. Sắp tới sẽ chia sẻ những hình ảnh này cho lực lượng cảnh sát hình sự thành phố để họ cùng theo dõi với Trung tâm, vì sự an toàn cho tất cả các hành khách”, ông Hà Lê Ân chia sẻ.
Trước câu hỏi khi phát hiện hành vi quấy rối tình dục trên xe buýt thì làm sao can thiệp kịp thời?
Ông Hà Lê Ân cho biết: “Hiện nay trung tâm đã lập ra lực lượng nòng cốt bao gồm: người của hợp tác xã là tài xế, tiếp viên trên xe để huấn luyện can thiệp khi có tình huống quấy rối tình dục xảy ra. Họ sẽ can thiệp trực tiếp và báo cho cảnh sát hình sự. Như vậy vừa ngăn chặn kịp thời, vừa truy bắt tội phạm sau đó”.
Bên cạnh đó, sắp tới Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM phối hợp với Sở Lao động Thương binh và Xã hội, biên soạn tập tuyên truyền có hình ảnh minh họa một cách dễ hiểu để mô tả những hành vi quấy rối tình dục trên xe buýt và phát cho hành khách đi xe. Dự kiến sẽ phát hành cuối năm nay.
“Theo số liệu thì việc quấy rối tình dục phụ nữ và trẻ em chủ yếu diễn ra ở nơi công cộng, chứ xe buýt thì bên tổng đài chưa nhận được trường hợp nào. Nhưng mình vẫn nâng cao tinh thần cảnh giác. Kể từ khi lắp đặt hệ thống camera thì số vụ phản ánh về chất lượng phục vụ kém giảm đi gần 50%”, Phó giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM cho biết thêm.