Liệu pháp giúp nam giới bị vô sinh thứ phát được làm cha thêm lần nữa

Nỗi lòng của người trong cuộc

Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Hữu Việt, Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, cho biết có không ít cặp vợ chồng tới khám sau khi người vợ đã điều trị hiếm muộn nhưng không có kết quả. Tâm lý cho rằng chuyện sinh hoạt vợ chồng vẫn diễn ra bình thường khiến người chồng một mực đổ lỗi cho vợ mà không biết nguyên nhân có thể do mình.

Nếu noãn (trứng) là trung tâm của các vấn đề sinh sản ở phụ nữ thì những vấn đề liên quan tới tinh trùng là điểm chính trong sinh sản của nam giới. Việc phát hiện và chẩn đoán vô sinh thứ phát ở nam giới rất quan trọng, bởi đó là bước đầu để xác định nguyên nhân cũng như hướng điều trị hiệu quả cho bệnh nhân. Một số nguyên nhân đến từ môi trường làm việc thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại; thói quen sử dụng rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích; chế độ dinh dưỡng không hợp lý hay căng thẳng, mệt mỏi kéo dài... cũng khiến giảm chất lượng, số lượng tinh trùng, ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng sinh sản của nam giới. Trong trường hợp này, theo bác sĩ Đinh Hữu Việt, nam giới cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng, giảm các tác nhân xấu ảnh hưởng tới sức khỏe, tích cực luyện tập để cải thiện chất lượng tinh trùng và có thể có con tự nhiên.

Ngoài ra, tình trạng vô tinh (không có tinh trùng trong tinh dịch) cũng là nguyên nhân dẫn đến vô sinh thứ phát. Các trường hợp tắc ống dẫn tinh – mào tinh, viêm tinh hoàn, mào tinh hoàn; sau chấn thương, sau phẫu thuật vùng bẹn bìu và các cơ quan sinh dục... thì tinh hoàn vẫn có khả năng sinh tinh bình thường. Bệnh nhân sau phẫu thuật nối ống dẫn tinh – mào tinh do tắc, phẫu thuật giãn tĩnh mạch tinh vẫn có thể có con tự nhiên. Một số khác phải thực hiện thủ thuật "thu" tinh trùng như: MESA (phẫu thuật vi phẫu mào tinh), PESA (chọc mào tinh qua da), TESE (lấy mô tinh hoàn tìm tinh trùng) để thực hiện hỗ trợ sinh sản.

Bên cạnh đó, những trường hợp vô tinh do quai bị gây teo tinh hoàn, suy tinh hoàn, rối loạn nội tiết, giãn tĩnh mạch tinh... cũng ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe sinh sản của nam giới. Trong những tình huống này, phương pháp Micro TESE (vi phẫu mô tinh hoàn tìm tinh trùng) được coi là "cứu cánh" để tìm tinh trùng, giúp nam giới mắc vô sinh thứ phát được làm cha thêm lần nữa. Đây là phẫu thuật tương đối khó trong nam khoa, đòi hỏi nhiều kĩ thuật cao khi thực hiện để "bắt" được những "tinh binh" đủ điều kiện thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Nhiều bệnh nhân không tìm thấy tinh trùng khi thực hiện PESA, MESA, TESE đã thành công nhờ Micro TESE.

Cụ thể, trường hợp vợ chồng anh V.A.C. (33 tuổi, ở tỉnh Quảng Ninh) kết hôn năm 2014, sau một năm, vợ anh có thai tự nhiên và sinh bé trai đầu lòng. Đầu năm 2018, anh Chương mắc quai bị và không may bị biến chứng, khiến chức năng của tinh hoàn suy giảm.

Mong có thêm con, tháng 4/2019, hai vợ chồng đi khám và thực hiện một số xét nghiệm thì bác sĩ cho biết, tinh hoàn của anh C. hai bên teo nhỏ, tinh dịch đồ nhiều lần không có tinh trùng, chỉ số LH, FSH tăng rất cao. Anh C. được chẩn đoán vô tinh do tắc nghẽn, biến chứng từ lần mắc quai bị trước đây. Với trường hợp này, bác sĩ đã tư vấn gia đình nên thực hiện phẫu thuật vi phẫu tinh hoàn tìm tinh trùng – Micro TESE để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. "Tỷ lệ tìm thấy tinh trùng sau khi thực hiện Micro TESE với trường hợp không có tinh trùng do biến chứng quai bị gây teo tinh hoàn gần như 100%", bác sĩ Việt nhận định.

Sau phẫu thuật Micro TESE, số lượng tinh trùng tìm được của anh C. đã đủ để thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Kết quả, một bé trai khỏe mạnh chào đời vào tháng 3/2020 trong niềm vui, hạnh phúc của cả gia đình.

Duy trì lối sống lành mạnh

Có nhiều yếu tố nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của nam giới, đặc biệt là chất lượng tinh trùng. Để nâng cao sức khỏe, cải thiện chất lượng tinh trùng, các chuyên gia khuyến cáo, "cánh mày râu" nên tránh xa các chất kích thích, không sử dụng rượu, bia, thuốc lá... hạn chế thức khuya, tránh căng thẳng (stress), duy trì lối sống lành mạnh, tích cực luyện tập thể dục thể thao.

Đặc biệt, chế độ dinh dưỡng hàng ngày có ảnh hưởng không nhỏ tới chức năng sinh lý cũng như sinh sản của nam giới. Nam giới nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, tăng cường các vitamin thiết yếu cho cơ thể, bổ sung hải sản trong thực đơn bởi các thực phẩm này rất giàu kẽm, tốt cho tinh trùng.

"Ngay cả khi nam giới đã lập gia đình và có con thì việc thăm khám định kì là rất cần thiết để kịp thời phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý nam khoa. Điều này không chỉ phòng ngừa vô sinh thứ phát mà còn nâng cao đời sống tình dục cho các cặp đôi", bác sĩ Việt khuyến cáo.