Loạt ứng dụng, website bán vé số online dừng hoạt động sau động thái "tuýt còi" của Bộ Tài chính

Bùng phát các hình thức bán xổ số online

Xổ số vẫn là lĩnh vực siêu doanh thu và nhuận. Ước tính doanh thu của Xổ số kiến thiết TP Hồ Chí Minh năm 2022 là 12.180 tỷ đồng, doanh thu của Xổ số Sóc Trăng là 5.600 tỉ đồng. Năm 2022, doanh thu của Công ty TNHH MTV Xổ số Điện toán Việt Nam - công ty với các sản phẩm xổ số điện thoán Vietlott có doanh thu lên đến gần 5.000 tỉ đồng, 

Thị trường xổ số từ khi xuất hiện Vietlott có sự cạnh tranh mạnh mẽ, tuy nhiên toàn bộ các công ty xổ số kiến thiết khu vực phía Nam đều vẫn có doanh thu nghìn tỉ và duy trì lợi nhuận vài trăm tỉ mỗi năm.

Nhu cầu mua xổ số là rất cao, có cung ắt có cầu, hàng loạt các ứng dụng di dộng (app) và các hình thức bán vé online ra đời. Đi cùng xu hướng thương mại điện tử, mua bán mọi loại hàng hóa online, thanh toán qua chuyển khoản, xổ số - loại hình mặt hàng bao năm vẫn mua bán trực tiếp bùng phát các nền tảng bán online.

Với hình thức này, các công ty kinh doanh lập, phát hành các ứng dụng "mua hộ vé số". Người mua đăng kí tài khoản, mua vé và thanh toán online, bao gồm Vietlott và sổ xố kiến thiết. Vé sau khi đặt mua thành công sẽ ghi tên và số căn cước công dân của người mua ở mặt sau vé, vé được chụp và gửi qua ứng dụng, e-mail cho khách hàng để xác nhận sở hữu. 

Trong các điều khoản giữa nhà cung cấp và người mua, việc này được ghi nhận là "dịch vụ mua hộ vé số", người mua sẽ mất thêm một khoản phí là phí mua hộ và lưu giữ vé. Khi vé trúng giải, các bên cung cấp dịch vụ mua hộ có dịch vụ lĩnh thưởng hộ, tạm ứng với các giải thưởng có giá trị nhỏ. Người mua có thể lựa chọn nạp lại tiền vào tài khoản, chuyển khoản tiền trúng thưởng sang tài khoản của mình. Với vé trúng thưởng có giá trị lớn, người mua đến nhận lại vé tại địa chỉ của bên bán. Các qui định, giao kết này có khi người mua đăng kí tài khoản, cũng hoàn toàn là những giao kết online.

Các đơn vị cung cấp dịch vụ bán vé số online tiến hành hợp tác với các ứng dụng thanh toán trực tuyến và cả các app mobile banking của 1 số ngân hàng. Người dùng có thể dễ dàng kết nối ngay với các app bán vé số online khi sử dụng các ứng dụng này.

Từ một ứng dụng mua hộ vé số ban đầu cách đây vài năm cho đến thời điểm hiện tại, hàng chục ứng dụng đã ra đời, thậm chí có cả dịch vụ mua hộ vé số bên Mỹ, nếu trúng độc đắc thì số tiền lên tới cả tỉ đô la. Ngoài app, một đơn vị bán xổ số có tiếng tại phía Nam còn cung cấp cả dịch vụ bán xổ số qua website, người mua có thể ngồi tại bất cứ nơi đâu cũng có thể mua được vé xổ số kiến thiết miền Nam.

Với vé số Vietlott, người muốn mua vé có thể mua qua ứng dụng tin nhắn sms của các nhà mạng. Ứng dụng Vietlott SMS là ứng dụng duy nhất được Vietlott chính thức công nhận.

Sau dịch Covid-19, những người bán dạo còn cung cấp dịch vụ bán lẻ vé số qua Zalo hoặc Facebook. Người bán dạo khi có vé đã chụp ảnh đăng lên, người mua chuyển khoản để mua vé. Sau khi việc mua bán online thành công, người bán sẽ ghi tên, số căn cước công dân lên vé, giữ vé giúp người mua. Việc mua bán này hoàn toàn dựa trên… niềm tin.

Ngày 26/8/2023, theo khảo sát, việc bán vé xổ số kiến thiết truyền thống đang được tạm dừng trên toàn bộ các ứng dụng bán vé số online. Các ứng dụng bán vé xổ số Vietlott cũng đều đã tạm dừng.

Bộ Tài chính yêu cầu chấn chỉnh hoạt động bán vé số

Bộ Tài chính đã phát đi thông tin cảnh báo người dân về một số hiện tượng, hành vi trái quy định của pháp luật về xổ số đang diễn ra ngày càng nhiều và tinh vi hơn trong thời gian gần đây.

Theo cơ quan chức năng, trong thời gian gần đây đã xuất hiện hiện tượng một số doanh nghiệp trong nước cung cấp dịch vụ mua vé xổ số nước ngoài không đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó là tình trạng một số trang mạng, ứng dụng của các trung gian thanh toán, tổ chức tín dụng cung cấp dịch vụ hộ mua hộ vé số trong nước nhưng không trả vé cho khách hàng (chỉ gửi hình ảnh vé qua email hoặc tài khoản cá nhân của khách hàng trên ứng dụng).

Đối với vé xổ số điện toán, hình ảnh vé trả qua email hoặc hiển thị trong ứng dụng một số thông tin của vé số nhưng không đầy đủ, chỉ chụp hình vé có phần thông tin dãy số do khách hàng chọn, không có mã bảo mật. Việc sử dụng hình ảnh vé số nêu trên là không đúng quy định của pháp luật, không đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người mua.

Các hiện tượng này gây nên các rủi ro về tranh chấp, khiếu kiện, không đảm bảo quyền lợi cho người mua, do người mua không nắm giữ vé số nên trong trường hợp trúng thưởng có thể không được trả thưởng hoặc bị ép phải chia giải thưởng; tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền, tệ nạn xã hội, trốn thuế, gây mất trật tư an toàn xã hội.

Bộ Tài chính cho biết sẽ chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố tăng cường quản lý giám sát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh xổ số, xử lý nghiêm các hành vi trái quy định của pháp luật xổ số.

Đồng thời, Bộ Tài chính đã đề nghị các Công ty Xổ số kiến thiết và Vietlott chấn chỉnh hoạt động của các đại lý, kiểm tra giám sát việc phân phối vé của các đại lý xổ số, chấm dứt các hành vi kinh doanh không đúng quy định của pháp luật; trường hợp có dấu hiệu vi phạm mang tính chất hình sự chuyển hồ sơ cho cơ quan Công an điều tra, xử lý.

Để đảm bảo hoạt động kinh doanh xổ số hoạt động ổn định, đúng quy định pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người mua vé số và đảm bảo an ninh trật tự xã hội, Bộ Tài chính đề nghị các tổ chức, cá nhân hiện đang phân phối vé xổ số qua mạng internet chấm dứt ngay các hoạt động kinh doanh không đúng quy định của pháp luật.

Bộ Tài chính khuyến cáo khách hàng chỉ mua vé số từ Công ty hoặc từ các đại lý được phép kinh doanh và phải được lưu giữ vé số để được nhận thưởng khi trúng thưởng. Trong đó đối với vé xổ số truyền thống nên mua trực tiếp từ hệ thống đại lý xổ số. Trường hợp đối với vé xổ số điện toán, hiện nay chỉ có 2 kênh phân phối chính thức qua thiết bị đầu cuối tại các điểm bán hàng và qua điện thoại (SMS).

Bộ Tài chính lưu ý khách hàng không mua vé xổ số qua internet vì đây là hoạt động chưa được phép theo quy định của pháp luật kinh doanh xổ số, không đảm bảo quyền lợi của khách hàng. Đặc biệt, tuyệt đối không mua vé xổ số nước ngoài phát hành tại các trang web, ứng dụng vì có thể bị lợi dụng lừa đảo.

Cơ quan chức năng cũng khẳng định, kinh doanh xổ số là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để đảm bảo đáp ứng nhu cầu giải trí của một bộ phận người dân có thu nhập chính đáng và đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn xã hội. Chỉ có doanh nghiệp được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xổ số mới được phép tổ chức hoạt động kinh doanh xổ số

Bên cạnh đó việc phát hành xổ số từ nước ngoài cho các tổ chức, cá nhân trong nước là hành vi bị cấm. Mặt khác vé xổ số truyền thống của các Công ty xổ số kiến thiết tại các tỉnh, thành phố chỉ được phép phân phối thông qua các Công ty xổ số kiến thiết bán trực tiếp cho khách hàng hoặc phân phối qua hệ thống đại lý xổ số có ký kết hợp đồng đại lý với Công ty xổ số kiến thiết. Ngoài ra vé xổ số điện toán của Vietlott chỉ được phân phối thông qua thiết bị đầu cuối của các đại lý ký kết hợp đồng đại lý với Vietlott và điện thoại (SMS). Cho đến thời điểm hiện tại, pháp luật chưa có quy định cho phép bán vé số qua internet và việc “mua vé số hộ”.

Tranh luận việc tạm dừng bán vé số online

Việc tạm dừng bán vé số online được cộng đồng khách hàng của vé số - vốn vô cùng đông đảo trải khắp cả nước quan tâm và bàn tán mạnh mẽ trên các diễn đàn. Trên mạng xã hội, các diễn đàn xổ số có lượng người tham gia vô cùng lớn. Hàng loạt ý kiến đã được cộng đồng "Anh em chơi Vietlott" đưa ra. 

"Bộ Tài chính đưa ra cái này chính là để bảo vệ quyền lợi của khách hàng đó. Bây giờ mua online, nhỡ trúng rồi xảy ra tranh chấp, khách hàng sẽ là người bị ảnh hưởng đầu tiên, lúc đấy thì kêu ai", một thành viên đưa ra ý kiến.

"Hoạt động kinh doanh xổ số là theo thông tư 75 năm 2013 của Bộ Tài chính, thông tư này đã lâu rồi, cần bổ sung thêm, giờ là thời đại 4.0 rồi, tất cả mọi loại hàng hóa đều được bán online. Biết là xổ số là loại hình riêng biệt, nhưng nếu các bên bán có hình thức có thể xác nhận việc sở hữu hợp pháp của khách mua với tấm vé số đã mua thì việc mua bán online này vẫn có thể duy trì được. Người bán có thể mở rộng các kênh phân phối, còn người mua có quyền lựa chọn hình thức mua của họ. Khi xổ số được bán online, chính người mua lựa chọn hình thức này, họ thấy có thể đảm bảo được quyền lợi thì họ mới mua. Dù sao, việc tạm dừng để làm rõ, hoàn thiện hành lang pháp lý rồi nếu không vi phạm thì có thể cho bán trở lại", một ý kiến khác được đưa ra.

Xổ số Vietlott có 1 loại hình vé bán là Keno, người mua lựa chọn các cặp số và cứ sau 10 phút lại quay thưởng. Một khách hàng hay mua loại hình này cho biết: "Với Keno, rất nhiều người lựa chọn mua online, chỉ sau 10 phút là kết quả được đối chiếu ngay trên ứng dụng, biết được có trúng thưởng hay không. Việc ra cửa hàng bán vé số Vietlott để chơi trực tiếp không tiện lợi bằng. Với việc bán online tạm dừng, chắc chắn doanh số loại hình Keno này sẽ giảm". 

"Với vé kiến thiết, dừng bán online thì người mua sẽ chuyển sang mua trực tiếp từ những người bán xổ số dạo, những người bán dạo sẽ không phải cạnh tranh với công nghệ, mất khách vì công nghệ nữa, điều này cũng tốt. Những người bán dạo đều vất vả lắm, mưa sinh với tấm vé số" là ý kiến của một khách hàng thường xuyên mua vé xổ số TP Hồ Chí Minh.