Lợi ích không ngờ của việc sớm cho trẻ tham gia phương tiện công cộng

Tâm lý chung của đa số các bậc cha mẹ là đảm bảo an toàn, tiện lợi tuyệt đối cho con. Vì lẽ đó, không ít cha mẹ luôn cho rằng việc đưa đón con và chỉ cho con đi bằng phương tiện cá nhân của gia đình là tốt nhất.

Tuy nhiên, đôi khi bố mẹ có thể cân nhắc cho con tập luyện và thậm chí thường xuyên di chuyển bằng các phương tiện công cộng bởi lẽ đây là một trong những cách tuyệt vời để giúp rèn luyện kỹ năng và nhiều phẩm chất thiết yếu cho con. Tất nhiên, việc này vẫn cần sự đồng hành và giám sát của cha mẹ vì vấn đề an toàn cho con.

Năng lực nhận thức và định hướng

Phương tiện giao thông công cộng hỗ trợ sự phát triển nhận thức của trẻ nhỏ bằng cách tạo cơ hội tương tác với môi trường xung quanh qua việc đi bộ, quẹt thẻ, lấy vé, lên xe hoặc nhìn ra ngoài cửa sổ. Nghiên cứu cho thấy trẻ em có thể chậm phát triển khả năng định hướng không gian nếu luôn được đưa đón bằng ô tô riêng.

Lý do là bởi khi luôn được đưa đón, trẻ khó phát triển khả năng tương tác với môi trường bên ngoài; đôi khi, trẻ cũng có thể tập trung vào các hoạt động khác như chơi điện thoại trong thời gian này, càng hạn chế khả năng định hướng trong tương lai.

Bruce Appleyard, phó giáo sư về quy hoạch và thiết kế đô thị tại Đại học Bang San Diego, viết trên một diễn đàn: "Giới hạn về khả năng di chuyển độc lập này làm giảm cơ hội có thể chất và sức khỏe tốt cho trẻ em. Nhưng nó cũng có thể có tác động đến các khía cạnh của sức khỏe tinh thần của các con bằng cách giảm khả năng trải nghiệm độc lập và tìm hiểu về thế giới xung quanh".

Nếu không có bất kỳ sự tương tác tích cực nào với môi trường đô thị xung quanh, hầu hết trẻ em không thể biết con đang ở đâu hoặc làm thế nào để đến được nơi cần đến. Đi phương tiện công cộng có thể cung cấp liều thuốc giải độc mạnh nhất cho vấn đề này, vì trẻ buộc phải đi bộ và nghiên cứu về cung đường, giúp tăng khả năng nhận thức không gian.

Sức khỏe

Các nhà nghiên cứu tại Đại học British Columbia phát hiện ra rằng những người sử dụng phương tiện giao thông công cộng có khả năng đáp ứng yêu cầu hoạt động thể chất hàng ngày của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) cao gấp 3 lần. Một phần là do hầu hết mọi người phải đi bộ tới bến đầu và từ bến cuối tới đích, đôi khi là chuyển bến giữa chặng.

Chưa kể, dữ liệu chỉ ra tai nạn ô tô là nguyên nhân hàng đầu gây ra cái chết không chủ ý ở trẻ em dưới 13 tuổi ở Hoa Kỳ. Mặt khác, phương tiện công cộng là phương tiện an toàn nhất theo thống kê. Hơn nữa, các nghiên cứu ở Anh cho thấy trẻ em có nguy cơ bị phơi nhiễm ô nhiễm không khí ở mức độ nguy hiểm trong ô tô riêng do tiếp xúc với không khí độc hại trong không gian hạn chế.

Kỹ năng xã hội

Phương tiện giao thông công cộng phù hợp với tất cả mọi người và là một cánh cửa dẫn tới tương tác với cộng đồng chung. Làm sao chúng ta có thể mong đợi nuôi dạy nên những đứa trẻ biết quan tâm, thân thiện, khoan dung và nhân hậu nếu các con không bao giờ được tiếp xúc với những người có cuộc sống khác với mình ở mọi tầng lớp xã hội?

Ở mọi lứa tuổi, phương thức di chuyển có tác động lớn đến nhận thức xã hội của chúng ta. Trẻ em đi xe buýt hoặc xe lửa biết thế giới xung quanh trông như thế nào, âm thanh và cảm giác ra sao, cho phép các con có cơ hội phát triển nhận thức xã hội sâu sắc hơn. Việc này cũng tạo điều kiện cho các con có nhiều tương tác nhỏ khác nhau - từ chào người lạ, gật đầu cảm ơn, xin lỗi trước khi vượt qua ai đó, lịch sự xin một chỗ trên xe buýt đông đúc hoặc giải quyết các trường hợp giao tiếp bất ngờ - tất cả đều là những kỹ năng cần có.

Tính tự lập

Từ những kỹ năng nhỏ như giao tiếp với người lạ, tự tìm cung đường, lên đúng xe hay tàu, mua vé,... trẻ có thể phát triển năng lực tự lập từ sớm, từ đó sẽ càng tự tin và cứng cỏi hơn sau này.

Nhiều người sẽ không bất ngờ khi một trong những yếu tố khiến trẻ em Nhật nổi tiếng là tự lập bởi lẽ các em được tiếp xúc với phương tiện công cộng từ rất sớm, ngay từ tiểu học hoặc đôi khi là còn nhỏ hơn. Thậm chí còn có một chương trình nổi tiếng tại Nhật tên Haijimete no Otsukai chuyên làm về chủ đề cho các con tự đi phương tiện công cộng từ sớm.

Người xem đi từ ngạc nhiên này tới ngạc nhiên khác khi các em bé Nhật tự tìm cách xử lý tình huống, tìm đúng chuyến tàu, lên tàu và tìm chỗ như người lớn. Tất nhiên, hoàn cảnh của mỗi quốc gia hay thành phố là khác nhau và không thể sao chép máy móc cách làm của người Nhật, nhưng đó cũng là minh chứng cho thấy việc cho con đi phương tiện công cộng từ sớm có lợi ích to lớn đến nhường nào.

Sự gắn bó trong gia đình

Một sự thật là khi bạn lái xe đưa con đi bất kỳ đâu, thì việc dành sự tập trung cho con là vô cùng khó khăn bởi bạn sẽ phải tập trung vào việc điều khiển phương tiện. Nếu như con trẻ có bất kỳ thắc mắc hay câu chuyện nào muốn kể, việc sẻ chia là không hề dễ dàng.

Ngược lại, nếu di chuyển bằng phương tiện công cộng, dù là xe bus hay tàu hỏa, bạn có sự tự do về tâm trí để dành cho con, hướng dẫn cho con nhiều kỹ năng quan trọng trong khắp chuyến đi, thậm chí là gợi mở và chia sẻ cho con kiến thức về thế giới xung quanh, cách tương tác với người lạ...