Luis Sepulveda - người viết ngụ ngôn hiện đại

Một giọng văn duyên dáng

Luis Sepulveda sinh năm 1949 tại Chile, sinh sống tại Tây Ban Nha từ những năm 90 của thế kỷ trước. Ông bắt đầu viết từ năm 17 tuổi, được bạn đọc quốc tế biết đến vào những năm 1980 với tiểu thuyết Lão già mê đọc truyện tình. Sau cuốn sách thành công với 18 triệu bản lưu hành khắp thế giới này, ông tiếp tục viết khoảng 20 tiểu thuyết, truyện lịch sử, truyện ngắn và sách thiếu nhi.

Các tác phẩm của Luis Sepulveda thường miêu tả về cuộc sống bình thường ở Mỹ Latinh với giọng văn duyên dáng, hài hước mà giản dị. Ông được độc giả yêu mến dành tặng biệt danh "người viết ngụ ngôn hiện đại". Với tác phẩm của mình, ông được trao nhiều giải thưởng văn học quốc tế như Premio Tigre Juan, Premio France Culture Etrangêre (1992), Premio Terra (1997), Bernard Award Versele label (1998), Premio Primavera de Novela (2009)...

Bên cạnh kho tàng văn học mà Luis Sepulveda đã để lại, ông cũng góp công lớn vào ngành điện ảnh dưới nhiều vai trò như biên kịch, đạo diễn, lồng tiếng và diễn viên. Sau khá nhiều thăng trầm trong cuộc đời, cùng với viết văn, ông trở thành nhà báo bảo vệ môi trường.

Dấu ấn Luis Sepulveda trong lòng độc giả Việt

Độc giả Việt yêu mến ông qua những tác phẩm đã được chuyển ngữ và phát hành tại Việt Nam như: Lão già mê đọc truyện tình, Chuyện con ốc sên muốn biết tại sao nó chậm chạp, Chuyện con mèo và con chuột bạn thân của nó, Chuyện con chó tên là trung thành, Hoa hồng sa mạc... và đặc biệt là Chuyện con mèo dạy hải âu bay.

Tác phẩm Chuyện con mèo dạy hải âu bay có lẽ là một trong những cuốn sách được thiếu nhi Việt Nam yêu thích nhất. Câu chuyện xoay quanh con mèo béo Zorba đã giữ lời hứa với con hải âu mẹ sắp chết mà nuôi nấng, bảo vệ và dạy bay cho con hải âu Lucky. Rồi một ngày, nghe theo tiếng gọi của bản năng, Lucky rời khỏi nơi Zorba sống, cất cánh bay xa, bởi nó không phải mèo... Cuốn sách mỏng nhưng chứa đựng những thông điệp đầy yêu thương không chỉ giữa những con vật khác loài mà là ẩn dụ về tình yêu thương giữa con người, về việc học cách chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt của mỗi người để có thể sẻ chia và thấu hiểu. Dù đối tượng hướng đến là trẻ em nhưng những bài học sâu sắc về cuộc sống đều được nhà văn Chile khéo léo lồng ghép vào từng diễn biến của mạch truyện. Ở đó, mỗi người lớn đều phải dừng lại từng khoảng nhỏ để cảm nhận và nhìn lại những giá trị đời thực mà bản thân nhiều khi vô tình quên lãng...

Với văn phong trong sáng, hài hước đầy tinh tế, Luis Sepulveda đã khiến những bài học lớn về cuộc sống trở nên giản dị, gần gũi với các em nhỏ. Tại cuộc thi Viết về cuốn sách yêu thích của em do báo Phụ nữ Thủ đô tổ chức năm 2019, chiếm phân nửa trong số các bài dự thi gửi đến là về cuốn sách này. Nhà thơ, tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thụy Anh cho biết, tác phẩm của Luis Sepulveda đã quen thuộc với các buổi đọc sách tại CLB Đọc sách cùng con mà chị thành lập từ hơn 10 năm nay. Nói về tác phẩm của Luis Sepulveda, nhà thơ Thụy Anh chia sẻ: "Những cốt truyện kỳ lạ diễn ra trên nền một thế giới lẽ ra thật bình thường, nhàm chán nếu không có những ý tưởng... bất thường của một nhà văn. Có thể nói, quyền năng của nhà văn chính là việc ông có thể ra tay sắp xếp lại thế giới, khiến những độc giả của ông nhìn cuộc sống xung quanh sinh động hơn, lấp lánh hơn, nhân hậu hơn, bớt định kiến đi và từ đó mà dũng cảm, trưởng thành hơn".

Bình luận viên Trương Anh Ngọc, một người có tiếng đọc nhiều và có những đánh giá, cảm nhận sâu sắc về văn học, cho biết, Chuyện con mèo dạy hải âu bay là cuốn sách mà anh rất thích. "Đấy không chỉ là một cuốn sách cho thiếu nhi. Đấy là cuốn sách đáng đọc cho mọi người và Sepulveda, trong cuộc đời viết văn của mình, đã cho ra đời nhiều cuốn sách tuyệt vời như thế, hầu hết đã được dịch ra tiếng Việt. Những cuốn sách ấy không dày nhưng dễ đọc, vui vẻ, hài hước mà sâu sắc, chính vì con người của nhà văn Chile này ngoài đời là thế, thâm thúy, sâu sắc nhưng vui tươi".

Luis Sepulveda từ biệt mọi người khi ông vẫn còn đầy nhiệt huyết với văn chương, nghệ thuật. Nhà thơ Thụy Anh cho rằng, sự ra đi của nhà văn là một mất mát lớn. "Một người kể chuyện, một người ở rất xa Việt Nam mà đã gần gũi đến thế với chúng tôi trong những năm qua! Xin nói lời tri ân với ông vì những cuốn sách tuyệt vời, những bài học vừa dễ hiểu vừa lạ lẫm, vừa táo bạo vừa nhân hậu mà ông đã để lại cho người đọc. Nghe tin ông qua đời vì đại dịch, tôi cảm thấy mất mát của thế giới rõ ràng và lớn đến thế!", chị chia sẻ.