Mấy ngày gần đây, dư luận xôn xao về thông tin có một trường hợp một thai phụ ở Hà Nội bị vỡ tử cung khi mang thai lần thứ 4, khiến cả mẹ và con tử vong. Thai phụ này trước đó từng nhiều lần sinh mổ.
Cách không lâu, BV Đa khoa tỉnh Tuyên Quang cũng tiếp nhận cấp cứu cho thai phụ tên Lê Thị L. (24 tuổi, trú tại xã Sầm Dương, huyện Sơn Dương, Tuyên Quang) với chẩn đoán vỡ tử cung. Bệnh nhân được chuyển từ tuyến dưới lên trong tình trạng lơ mơ, mạch và huyết áp không đo được, da xanh niêm mạc nhợt...
Bệnh nhân L. được chẩn đoán vỡ tử cung thai 18 tuần do chửa góc sừng tử cung, mổ đẻ cũ 18 tháng và sốc mất máu nặng, tiên lượng tử vong cao. Khi kíp mổ đã khẩn trương phẫu thuật khâu cầm máu bảo tồn tử cung, hồi sức tích cực và truyền bổ sung 8 đơn vị máu để cứu sống bệnh nhân L.
Cùng các bệnh nhân trên, còn khá nhiều trường hợp thai phụ bị vỡ tử cung và hầu hết có tiền sử mổ lấy thai. Theo PGS.TS Vũ Bá Quyết, nguyên Giám đốc BV Phụ sản Trung ương, vỡ tử cung có thể xảy ra ở bất cứ thai phụ nào. Nguyên nhân chính dẫn đến vỡ tử cung ở thai phụ do bà bầu có sẹo mổ cũ ở tử cun do mổ lấy thai, trước đó nạo phá thai nhiều lần, sinh đa thai, có khối u tiền đạo…
Theo các chuyên gia y tế, sinh mổ là một cuộc đại phẫu tác động tới phần bụng dưới và tử cung của người mẹ để lấy em bé ra được dễ dàng. Vì thế, khoảng thời gian dành cho việc phục hồi vết mổ trong tử cung rất dài. Nếu mang thai lần sau quá sớm, thì vết mổ dễ bục ra.
Thông thường, phụ nữ sau khi sinh xong dù sinh thường hay sinh mổ cũng đều sẽ có thời gian hậu sản trong khoảng 6 tuần. Đây là khoảng thời gian để cơ thể người phụ nữ phục hồi, đặc biệt là “vùng nhạy cảm” trở lại bình thường như: Cổ tử cung, âm đạo bắt đầu co lại, buồng trứng bắt đầu hoạt động, vết thương ở tử cung hoặc tầng sinh môn cũng sẽ hồi phục… Nếu chị em quan hệ tình dục ngay sau thời gian này (sau 6 tuần) mà không dùng biện pháp tránh thai thì việc dính bầu có thể xảy ra.
Việc mang thai sớm khi mô sẹo chưa bền vững có khả năng khiến cho vết mổ bị bục ra hoặc trong quá trình chuyển dạ, các cơn gò chuyển dạ có thể gây vỡ tử cung, phải cắt hoàn toàn tử cung, thậm chí tử vong. Ngoài ra, sau sinh mổ nếu lỡ có thai sớm thì dù quyết định giữ thai hay bỏ thai thì bà bầu đều sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ. Nếu giữ thai, nhiều khả năng thai sẽ bám vào mô sẹo cũ gây ra tình trạng nhau cài răng lược, nhau tiền đạo, băng huyết… Nguy cơ bị sẩy thai cũng cao. Nếu bỏ thai, thai phụ cần phải kiểm tra thật kỹ vị trí thai, nếu thai bám vào mô sẹo cũ, việc bỏ thai có thể gây băng huyết ồ ạt và dẫn đến tử vong…
Vì thế, với những chị em sinh mổ, theo TS Vũ Bá Quyết, chỉ nên có thai lần 2 sau sinh mổ khoảng 2-3 năm, tốt nhất là 3 năm, để vết thương phục hồi hoàn toàn và không làm ảnh hưởng đến việc mang thai lần tiếp theo. Để tránh mang thai sớm sau sinh, đặc biệt là sinh mổ, vợ chồng nên sử dụng biện pháp tránh thai khi quan hệ tình dục.
Thực tế, hơn 90% thai phụ từng sinh mổ, sẽ phải mổ sinh trong những lần tiếp theo. Do đó, bà bầu sau sinh mổ cần thăm khám sức khỏe và siêu âm thai định kỳ, đặc biệt là gần đến ngày sinh cần được theo dõi sát sao sức khỏe. Bởi thông thường những trường hợp sinh mổ, sẽ được mổ sinh sớm hơn trong những lần mang thai tiếp. Ngoài ra, để an toàn cho cả mẹ và con, phụ nữ chỉ nên mang thai 1 hoặc tối đa 2 lần sau sinh mổ.