Massage lưu dẫn hệ bạch huyết là gì? Lợi ích và cách thực hiện như thế nào?

Chất lỏng trong hệ bạch huyết giúp loại bỏ chất thải và độc tố khỏi các mô cơ thể. Một số tình trạng sức khỏe có thể khiến dịch bạch huyết tích tụ. Massage lưu dẫn hệ bạch huyết có thể mang lại lợi ích cho những người bị phù bạch huyết, đau cơ xơ hóa và một số tình trạng khác.

1. Massage lưu dẫn hệ bạch huyết là gì?

Massage lưu dẫn hệ bạch huyết hay còn gọi là dẫn lưu bạch huyết bằng tay là một hình thức massage nhẹ nhàng có tác dụng giảm sưng đau ở tay và chân do phù bạch huyết gây ra. Phù bạch huyết là tình trạng xảy ra khi các mô của bạn giữ lại chất lỏng còn sót lại sau khi hệ thống tim mạch đưa máu đến các mô và cơ quan của bạn. Phù bạch huyết thường ảnh hưởng đến những người đang hồi phục sau phẫu thuật ung thư vú.

Massage bạch huyết nhằm mục đích cải thiện dòng chảy của chất lỏng bạch huyết, giúp giảm sưng. Xoa bóp vùng không bị sưng tấy sẽ tạo khoảng trống cho chất lỏng chảy đến những vùng đó từ những vùng bị tắc nghẽn nhiều hơn.

2. Lợi ích của massage lưu dẫn hệ bạch huyết

Lợi ích chính của massage lưu dẫn hệ bạch huyết là giảm sưng tấy do phù bạch huyết. Mặc dù ít phổ biến hơn, xoa bóp dẫn lưu bạch huyết cũng có thể giúp điều trị cứng khớp, sưng tấy và một số tình trạng khác không liên quan đến phù bạch huyết.

2.1. Giúp giảm sưng phù bạch huyết

Phù bạch huyết thường gặp ở những người đang điều trị ung thư vú. Mặc dù hiếm gặp nhưng một số người cũng có thể sinh ra với rối loạn chức năng hệ bạch huyết và phát triển phù bạch huyết. Massage lưu dẫn hệ bạch huyết có thể giúp giảm sưng liên quan đến phù bạch huyết bằng cách di chuyển các chất lỏng bạch huyết từ vùng bị tắc nghẽn đến các vùng không bị ảnh hưởng.

2.2. Giảm cứng khớp

Mặc dù nghiên cứu còn hạn chế nhưng massage lưu dẫn hệ bạch huyết có thể giúp giảm cứng khớp, sưng tấy hoặc đau khớp liên quan đến các tình trạng như viêm khớp dạng thấp (RA). Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những người mắc bệnh RA thường không có hệ bạch huyết hoạt động bình thường, đó có thể là lý do tại sao xoa bóp dẫn lưu bạch huyết giúp cải thiện các triệu chứng RA.

Một đánh giá nhỏ năm 2015 cũng cho thấy những người bị đau cơ xơ hóa có chất lượng cuộc sống tốt hơn do giảm đau và lo lắng sau khi xoa bóp dẫn lưu bạch huyết. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để chứng minh massage lưu dẫn hệ bạch huyết là một phương pháp điều trị đau cơ xơ hóa hiệu quả.

2.3. Cải thiện lưu lượng máu

Những người bị suy tĩnh mạch mãn tính (CVI), tình trạng này diễn ra khi các tĩnh mạch ở chân bị tổn thương không di chuyển máu đến tim đúng cách cũng có thể được hưởng lợi từ liệu pháp massage lưu dẫn hệ bạch huyết. Theo một nghiên cứu nhỏ năm 2017, việc dẫn lưu bạch huyết bằng tay được thực hiện ở chân đã giúp cải thiện lưu lượng máu trong các tĩnh mạch sâu và tĩnh mạch gần bề mặt da. Nghiên cứu bổ sung cho thấy xoa bóp dẫn lưu bạch huyết giúp giảm sưng và đau liên quan đến suy tĩnh mạch mãn tính (CVI) do thiếu lưu lượng máu.

Nghiên cứu cũng cho thấy các kỹ thuật lưu dẫn hệ bạch huyết thủ công có thể giúp giảm mỡ liên quan đến chứng phù mỡ và tăng lưu lượng máu đến các mô xung quanh. Phù mỡ là tình trạng mô liên kết gây ra sự tích tụ mỡ không đều ở các chi dưới – như chân, đùi và mông. Phụ nữ có nhiều khả năng bị phù mỡ hơn, có thể làm tổn thương các mạch bạch huyết ở phần dưới cơ thể và gây sưng tấy.

2.4. Có thể giảm Cellulite - rối loạn phân bố mỡ

Cellulite là tình trạng phân bố mỡ dưới da không đồng đều. Điều đó tạo thành những vết lồi lõm mất thẩm mỹ trên bề mặt da. Massage lưu dẫn hệ bạch huyết được coi như là một liệu pháp massage thẩm mỹ có tác dụng giảm cellulite và cải thiện trương lực cơ. Tuy nhiên, không có bằng chứng cụ thể nào chứng minh rằng massage hệ bạch huyết có thể làm giảm cellulite hoặc khiến bạn trông săn chắc hơn về lâu dài. Tác dụng này của phương pháp massage này được coi là tiềm năng chứ chưa thể khẳng định.

3. Cách thực hiện massage lưu dẫn hệ bạch huyết

Massage lưu dẫn hệ bạch huyết thường được thực hiện bởi các chuyên gia được đào tạo. Cách thực hiện như sau:

- Người được massage nằm ngửa và bắt đầu bài tập thở sâu. (Massage tại nhà có thể được thực hiện ở tư thế đứng.)

- Bắt đầu ở những khu vực không có hạch bạch huyết bị tắc hoặc phù bạch huyết, người thực hiện (chuyên gia) chạy chậm và nhẹ nhàng trên da để kéo căng bề mặt về phía các hạch bạch huyết.

- Kỹ thuật kéo giãn có thể bao gồm các chuyển động uốn cong, vuốt ve và áp lực nhịp nhàng.

- Sau khi hoàn thành việc lướt qua da, người thực hiện (chuyên gia) tạm dừng một thời gian ngắn để da trở lại hình dạng ban đầu.

- Người thực hiện (chuyên gia) sẽ lặp lại trình tự xoa bóp và tạm dừng tương tự ở các khu vực khác nhau để di chuyển bạch huyết qua mạng lưới bạch huyết và các hạch bạch huyết. Họ sẽ tìm đường đến những vùng bạch huyết bị tắc nghẽn nhiều nhất, như cánh tay và chân.

Phương pháp này đòi hỏi có kỹ năng và chuyên môn. Do đó, bạn vẫn có thể thực hiện tại nhà nhưng cần học hỏi và có kinh nghiệm.

4. Rủi ro của việc massage lưu dẫn hệ bạch huyết

Massage lưu dẫn hệ bạch huyết thường được coi là an toàn và ít rủi ro. Tuy nhiên, dẫn lưu bạch huyết không an toàn cho những người có tình trạng sức khỏe có thể di chuyển dịch bạch huyết trở lại tim hoặc thận, bao gồm:

- Người bị bệnh tim

- Mắc các vấn đề về gan hoặc thận

- Người gặp tình trạng cục máu đông

- Đột quỵ

- Những người bị nhiễm trùng

Massage lưu dẫn hệ bạch huyết thường không làm tổn thương hoặc để lại vết bầm tím trên da vì nó sử dụng áp lực cực nhẹ và không phải là massage mô sâu. Tuy nhiên, nếu bạn cảm thấy đau khi xoa bóp dẫn lưu bạch huyết, hãy trao đổi với chuyên gia của mình.