Mẹ bầu chọn mổ chủ động do sở thích cá nhân đối mặt với nguy cơ nào?

Ths.Bs Phạm Ngọc Hà - Bác sĩ Sản phụ khoa tại Bệnh viện Thanh Nhàn cho biết quyết định này có nguy cơ gây hại cho cả mẹ và bé. 

- Đối với người mẹ: 

+ Với phương pháp sinh mổ, sản phụ cần sử dụng thuốc gây tê và có thể cả thuốc gây mê, các loại thuốc này có thể gây nhiều tác dụng phụ như: giảm nguồn sữa mẹ, tụt huyết áp, giảm sự co thắt bình thường của tử cung, đau đầu vai gáy kéo dài… 

+ Ngoài ra sinh mổ có thể khiến mẹ bị mất máu nhiều hơn có thể phải truyền máu, nguy cơ nhiễm trùng cao hơn, nguy cơ tổn thương các cơ quan khác. Những mẹ đã sinh mổ được khuyến cáo lần mang thai tiếp theo là sau 24 tháng để giảm các nguy cơ do mang thai xuống mức thấp nhất. Nhưng nếu bạn có thai trước thời gian này thì cũng không nên bỏ thai, hãy gặp bác sĩ để được tư vấn và theo dõi, quá trình khám thai chuẩn theo dõi sát sao sẽ giảm thiểu các nguy cơ do mang thai sớm sau sinh mổ gây ra. 

- Đối với em bé: 

+ So với trẻ sinh thường, đầu tiên, trẻ sinh mổ dễ mắc các bệnh hô hấp như chậm tiêu dịch phổi, do lồng ngực của trẻ không được ép chặt để đẩy nước trong phổi ra hết giống như lúc chui qua đường âm đạo. 

+ Thứ hai, trẻ không có hệ vi sinh vật giống như những em bé được đẻ thường, trên thế giới đã có những bằng chứng là những nghiên cứu về vấn đề này trẻ sinh mổ có thể bị rối loạn đường ruột trong 6 tháng đầu sau sinh. Sau khi sinh mổ, thường là sữa mẹ về chậm hơn so với sinh thường, do đó bé không được nhận kháng thể tốt từ sữa mẹ ngay sau sinh. 

Có những trường hợp hi hữu nhưng vẫn có thể xảy ra, đó là trẻ sinh mổ bị nhiễm độc thuốc gây mê do thuốc dùng cho mẹ trong quá trình sinh. Trẻ sinh ra có thể ngủ luôn, không có phản xạ khóc và hô hấp bình thường, có thể dẫn đến nhiễm trùng hô hấp, suy hô hấp rất nguy hiểm,… 

Tuy là cha mẹ có quyền quyết định về phương pháp sinh mà bạn muốn, nhưng mẹ bầu cũng cần biết rằng sinh mổ là một phẫu thuật lớn, và các biến chứng rất hiếm gặp nhưng có thể rất nghiêm trọng. Vì vậy, quyết định này cần được đưa ra một cách sáng suốt. Nếu mẹ bầu nào đang xem xét sinh mổ chủ động vì lý do cá nhân, hãy thảo luận về các mối quan tâm của bạn với bác sĩ của mình để có quyết định tốt nhất cho mẹ và bé".

- Với người mẹ: Bác sĩ có thể tư vấn sinh mổ chủ động cho bạn trong các trường hợp sau: 

+ Gần đến ngày sinh nhưng thai chưa quay đầu xuống. 

+ Thai có kích thước lớn hoặc mang thai nhiều bé cùng lúc. 

+ Mẹ mắc bệnh nhiễm khuẩn đặc biệt đường sinh dục có thể lây nhiễm cho trẻ trong quá trình sinh thường. 

+ Mẹ mắc bệnh lý tim mạch đặc biệt thì sinh thường có thể gây nguy hiểm. 

+ Mẹ đã sinh mổ nhiều lần trước đây hoặc sức khỏe yếu khó sinh thường bình thường. 

+ Mẹ từng phẫu thuật tử cung trước đó. 

Ngoài sinh mổ chủ động, có những vấn đề phát sinh trong quá trình chuyển dạ, thì bác sĩ có thể chỉ định mổ lấy thai như: 

+ Thai có dấu hiệu suy thai như nhịp tim quá nhanh, quá chậm. 

+ Quá trình chuyển dạ cổ tử cung tiến triển chậm,hoặc ngừng không tiến triển thêm trong thời gian dài. 

+ Trẻ có kích thước quá lớn, mẹ gặp khó khăn hoặc không thể sinh thường. Các vấn đề liên quan tới phần phụ của thai như rau tiền đạo, bất thường đường âm đạo có thể dẫn tới các vấn đề nguy hiểm cho sản phụ nếu sinh thường. 

Ngoài những trường hợp trên, phương pháp sinh mổ dần được nhiều mẹ bầu lựa chọn do không mất sức, không gây đau đớn nhiều như sinh thường. Trong suốt quá trình ca mổ đẻ diễn ra, mẹ vẫn hoàn toàn tỉnh táo để cảm nhận, trải nghiệm thời khắc sinh con và bế con sau sinh. Thời gian của ca sinh mổ cũng thường ngắn hơn so với sinh thường, có thể chủ động thời gian cho cả mẹ và gia đình. Một số gia đình còn chọn giờ sinh mổ để mong em bé sau này có tương lai xán lạn… 

- Đối với em bé: Sinh mổ là lựa chọn an toàn hơn cho bé trong các trường hợp nếu chọn sinh thường thì bé có thể gia tăng tỷ lệ gặp các vấn đề bất lợi như: thai to, cân nặng trên 4kg, ngôi thai không thuận, thai có vấn đề đặc biệt như chậm tăng trưởng trong tử cung, hoặc bất thường về phần phụ của thai (dây rốn, rau, ối,...),… Nếu gặp các vấn đề khó khăn phát sinh trong quá trình sinh thường thì sinh mổ lấy thai sẽ giúp bác sĩ xử trí nhanh hơn để gia tăng tính an toàn cho mẹ và bé.

ThS.BS. Tạ Việt Cường - Phó giám đốc Trung tâm khám, điều trị và chăm sóc sức khỏe sinh sản, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội - cho biết: "Đẻ thường hay đẻ mổ đều đau nhưng ở các giai đoạn khác nhau. Với những mẹ đẻ thường lần đầu quá trình từ lúc bắt đầu có dấu hiệu chuyển dạ, cổ tử cung mở dần cho đến lúc em bé ra ngoài đều phải chịu những cơn gò tử cung. 

Cơn đau tăng dần, mức độ đau tùy từng sản phụ cơn đau là do thai dưới tác dụng của cơn co nong mở cổ tử cung. Ở bệnh viện chuyên khoa, có sự trợ giúp của phương pháp giảm đau trong đẻ như tê ngoài màng cứng giúp người phụ nữ dễ dàng hơn trong cuộc chuyển dạ. Tuy nhiên, khi cổ tử cung mở hết, đầu lọt vào tiểu khung, sản phụ sẽ phải rặn để em bé dần dần ra ngoài qua đường âm đạo. 

Quá trình này rất vất vả, đau, khó khăn vì đầu em bé thì vốn to hơn kích thước ban đầu của âm đạo rất nhiều (đầu em bé đường kính khoảng 9-9,5cm, đường kính âm đạo phụ nữ chưa sinh khoảng 2-3cm) thành âm đạo sẽ bị nong giãn từ bên trong từng cm để đưa em bé ra ngoài. Đây là hành trình gian nan, khó khăn dù có sự trợ giúp của y tế thì thời điểm này sản phụ hoàn toàn xác định là phải dựa vào bản thân mình". 

- Khi đẻ thường, vùng kín bị ảnh hưởng nhiều hơn. Sau cuộc đẻ, toàn bộ ống sinh sản của sản phụ bị giãn ra (cổ tử cung - âm đạo). Và càng sinh nhiều lần thì việc sinh em bé ra ngoài càng dễ dàng nhưng cũng đồng nghĩa là âm đạo sẽ không còn chặt chẽ, khít như những phụ nữ sinh mổ, hay khi chưa sinh con.

- Với đẻ mổ, sẽ rạch một đường khoảng 10cm trên thành bụng vào tử cung để đưa em bé ra ngoài. Sau khi liền lại vị trí này có để lại sẹo, sẹo bên ngoài thành bụng, sẹo bên trong tử cung, một số trường hợp sẽ bị một số vấn đề như khuyết sẹo mổ đẻ cũ, thai làm tổ vào vết mổ cũ... 

- Tuy nhiên, chọn đẻ mổ thì sản phụ sẽ không phải trải qua quá trình chờ sinh, rặn đẻ vất vả, mà sẽ vất vả sau khi mổ. Ở đây, cần nhìn một cách toàn cảnh, theo cả hai hướng, dù là đẻ theo phương pháp nào cũng có ưu/ nhược điểm của nó. Thế nên các mẹ nên tìm hiểu thật kỹ trước khi đưa ra quyết định cho việc sinh mổ hay sinh thường. Để mà nói phương pháp nào tốt thì không có cách nào tốt hơn hẳn, chỉ có cách phù hợp nhất với hoàn cảnh, tình trạng, điều kiện, mong muốn sản phụ mà thôi, và mục tiêu là một cuộc đẻ an toàn mới là mục tiêu hàng đầu. Đẻ thường hay mổ thì đều gây ra những tổn thương nhất định cho người mẹ.