Mức học phí đại học mới khiến nhiều phụ huynh "lo sốt vó"
Học phí đại học năm học 2025-2026 có mức tăng từ 8% đến gần 15%
Thời điểm tân sinh viên chính thức nhập học tại các trường đại học trên cả nước cũng là “mùa” học phí mới. Ở năm học này, mức tăng học phí dù không đột ngột nhưng cũng đủ gây lo lắng cho nhiều gia đình.
Học phí đại học công lập cao nhất là 3,11 triệu đồng/tháng/sinh viên
Ngay đầu năm học mới, Chính phủ đã ban hành Nghị định 238/2025/NĐ-CP quy định về chính sách học phí, miễn, giảm, hỗ trợ học phí, hỗ trợ chi phí học tập và giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo thay thế các quy định cũ. Theo đó, Nghị định này quy định mức học phí trần đối với cơ sở giáo dục đại học công lập chưa tự đảm bảo chi thường xuyên từ năm học 2025-2026 là từ 1,59 triệu đồng đến mức cao nhất là 3,11 triệu đồng/tháng/sinh viên. Với các trường tự chủ, mức học phí cao gấp 2-2,5 lần so với mức trần các trường chưa tự chủ. So với năm học trước, mức học phí này tăng từ 8% đến 15%.
Trúng tuyển vào Đại học Bách khoa Hà Nội, Nguyễn Thành Trung, sinh viên khoa Cơ điện tử, cho biết năm trước mức phí vào trường theo chương trình chuẩn là từ 24 triệu đến 30 triệu đồng/năm nhưng năm nay đã tăng lên 28 triệu-35 triệu đồng/năm. Nếu chia cho 10 tháng học thì mỗi tháng mức học phí tăng vài trăm nghìn đồng nhưng với những gia đình nông thôn thu nhập thấp như Thành Trung thì mức tăng này cũng thêm gánh nặng cho bố mẹ em. "Đó là chưa kể giá thuê phòng, chi phí sinh hoạt, điện nước, thực phẩm… mọi thứ đều tăng khiến bố mẹ em phải vất vả hơn để lo cho con ra Hà Nội học đại học", Thành Trung chia sẻ.
Theo đề án tuyển sinh năm 2025 của Đại học Bách khoa Hà Nội, học phí chương trình chuẩn tăng 4-5 triệu đồng so với năm học trước. Mức thu các chương trình chất lượng cao tăng từ mức 33-42 triệu đồng lên khoảng 35-45 triệu đồng mỗi năm, tăng 2-3 triệu đồng tùy ngành.
Mức tăng cao nhất phải kể đến khối y dược. Trường Đại học Dược Hà Nội tăng từ 2 triệu đến 5 triệu đồng so với năm học trước ở hệ đại trà. Trường Đại học Y Dược Thái Bình năm học 2025-2026 học phí là từ 42 triệu đến 55,5 triệu đồng, tăng 10,8-14,3 triệu đồng so với năm học 2024-2025. Học phí năm học 2025-2026 của trường Đại học Y Hà Nội là từ 16,9-62,2 triệu đồng/năm tùy theo ngành học. So với năm ngoái, mức học phí này tăng từ 1,9 triệu đến 7 triệu đồng.
Bốn năm học, học phí có ổn định?
Chị Mai Thu Hương có con trúng tuyển vào Học viện Tài chính cho biết, mức thu nhập của hai vợ chồng chị ở Hải Phòng là hơn 20 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, tiền học phí cho con lên Hà Nội học đã hết 5,5 triệu đồng/tháng theo chương trình liên kết của trường. Cộng các loại chi phí khác thì số tiền cho con đi học đại học đã chiếm già nửa lương của 2 vợ chồng nên chị khá lo lắng trước tình hình giá cả "leo thang". "Chưa kể, học phí từ năm học 2027-2028 trở đi, Chính phủ quy định mức trần học phí được điều chỉnh phù hợp với khả năng chi trả của người dân, điều kiện kinh tế - xã hội, thay vì quy định mức trần như hiện nay. Như vậy thì giá cả tăng, chỉ số tiêu dùng tăng cũng sẽ kéo theo học phí tăng. Chúng tôi chưa biết sẽ lo cho con ăn học được đến đâu khi gia đình tôi còn một cháu cũng sẽ vào đại học vào năm học 2027-2028", chị Hương lo lắng.
Thực tế, mức học phí nói trên mới chỉ quy định cho các trường công lập chưa thực hiện tự chủ tài chính. Theo quy định của Chính phủ, đối với trường đại học công lập tự đảm bảo chi thường xuyên, mức học phí được xác định tối đa bằng 2 lần mức trần trên, tương ứng với từng khối ngành và từng năm học. Đối với trường đại học tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư, mức học phí được xác định tối đa bằng 2,5 lần mức trần trên, tương ứng với từng khối ngành và từng năm học. Đối với chương trình đào tạo ở trường công đạt kiểm định chất lượng theo tiêu chuẩn do Bộ GD-ĐT quy định hoặc theo tiêu chuẩn quốc tế, tương đương thì căn cứ định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc định mức chi phí của từng ngành, nghề đào tạo do trường ban hành để tự quyết định mức thu học phí. Các trường phải thực hiện công khai với người học, xã hội.
Với những trường tốp đầu như Đại học Kinh tế quốc dân, Đại học Bách khoa Hà Nội, trường Đại học Ngoại thương… đều đang hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính. Do vậy, mức học phí đều phải cân đối giữa thu, chi và bắt buộc sẽ tăng học phí theo thực tế. Đây sẽ là gánh nặng không nhỏ với hàng triệu sinh viên khi chưa thể có nguồn thu nhập ổn định trong quá trình học đại học và cũng không thuộc đối tượng được vay vốn ưu đãi hay có suất học bổng trong các trường đại học.
