pnvnonline@phunuvietnam.vn
Mùng 4 Tết, người dân nô nức đi xem hội rước pháo khổng lồ làng Đồng Kỵ
01/02/2025 - 14:34
Người dân rước pháo khổng lồ ở làng Đồng Kỵ (TP Từ Sơn, Bắc Ninh).
Sáng sớm mùng 4 Tết (tức ngày 1/2/2025), hàng ngàn người dân đã có mặt tại làng Đồng Kỵ (phường Đồng Kỵ, TP Từ Sơn, Bắc Ninh) để xem hội rước pháo khổng lồ. Mỗi quả pháo nặng trung bình 1 tấn, bằng gỗ lim, có chiều dài khoảng 6m, đường kính 60cm, được hàng trăm người đàn ông trai tráng, lực lượng trong làng thay nhau khiêng trong sự hò reo của dân chúng.
Sáng sớm mùng 4 Tết Ất Tỵ (1/2/2025), người dân làng Đồng Kỵ, TP Từ Sơn, Bắc Ninh, mở hội rước pháo.
Mỗi quả pháo dài 6m hoặc 5,8m, được trang trí một đầu hình ngôi sao, một đầu hình trống đồng, nặng gần 1 tấn. Thân pháo được chạm khắc hình long - lân - quy - phụng.
Các "quan sai" sẽ lau chùi sạch sẽ trước giờ rước tại Nhà truyền thống phường Đồng Kỵ.
Đúng 9h, trong tiếng chiêng, trống, thanh la, 2 quả pháo được hàng trăm người đàn ông trai tráng, lực lưỡng rước quanh làng.
Dọc 2 bên đường từ Nhà truyền thống tới Đình Đồng Kỵ dài gần 1km tập trung hàng nghìn người dân xem rước pháo.
Hội rước pháo Đồng Kỵ gắn liền với sự tích về đức thánh Thiên Cương ra quân đánh giặc Xích Quỷ. Lễ hội diễn ra trong 4 ngày (từ mùng 4 đến hết mùng 7 tháng Giêng).
Theo dân gian truyền lại, thời vua Hùng có ông Cương Công, con trai ông Kinh Bắc quận vương, có công dẹp giặc Xích Quỷ, được vua phong là Thiên Cương. Trên đường dẹp giặc, Thiên Cương đã về Đồng Kỵ tuyển quân chọn tướng. Vào ngày mùng 4 tháng Giêng, ông ra lệnh xuất quân đánh giặc.
Thiên Cương chia quân làm 4 tốp và giao cho 4 tướng chỉ huy. Trong buổi xuất quân, mọi người tổ chức đốt pháo hò reo, tạo không khí náo nhiệt, hào hùng để động viên quân sĩ. Khi dẹp giặc xong, Thiên Cương trở về Đồng Kỵ mở hội ăn mừng.
Để nhớ ơn Thiên Cương, làng Đồng Kỵ thờ đức Thiên Cương làm thần hoàng làng tại đình và hằng năm mở hội thi đốt pháo, tái hiện ngày Thiên Cương ra lệnh xuất quân đánh giặc. Tuy nhiên, kể từ năm 1995, việc làm pháo, đốt pháo là vi phạm pháp luật nên người dân đã đổi sang rước pháo bằng gỗ.
Những người rước pháo từ 40-46 tuổi. Số lượng trai tráng tham gia rước vào khoảng 300 người. “Việc tuyển chọn, sàng lọc được tiến hàng rất kỹ lượng, phải đảm bảo yêu cầu là người có gốc tích lâu đời tại làng”, ông Vũ Văn Hội, Trưởng Ban Di tích phường Đồng Kỵ, chia sẻ.
Khoảng 11h, hai quả pháo được rước vào đình làng trong sự hò reo của nhiều người. Mỗi quả pháo được đàn ông trong làng thay nhau khiêng khoảng 1km từ Nhà văn hóa truyền thống đến sân đình của làng để làm lễ. Sau mỗi hồi trống, các thanh niên reo hò vang dội "mừng pháo nhất", "mừng pháo nhì" tượng trưng cho tiếng pháo.
Trai làng cởi trần bôi nước gừng làm ấm người, reo hò trước khi vào lễ rước Quan đám quanh sân đình. Đây là phần sôi động nhất lễ hội.
Sau lễ rước quả pháo quanh làng, đến lượt 4 ông Quan đám diễn trò, múa tại sân đình. Họ được các thanh niên cởi trần, mặc quần đùi đỏ tung hô và giữ chắc ở trên cao.
Làng Đồng Kỵ thường chọn 4 người bước sang tuổi 50 ở mỗi giáp, làm 4 vị tướng xuất quân đánh giặc (gọi là Quan đám đỏ). Mỗi vị tướng có trách nhiệm tổ chức quân cũng như làm ra những quả pháo từ nhỏ đến to, quả nhỏ (pháo tư) dài khoảng 5m, quả lớn nhất (pháo nhất) có thể đến 15m, pháo hình trụ tròn, đường kính có thể lên tới hơn 1m.
Quan đám trùm khăn đóng giả gái mua vui cho mọi người. Vị Quan đám được giữ đứng lâu nhất sẽ là người chiến thắng.
Trai tráng khỏe mạnh dùng tay giữ Quan đám đứng trên vai thật chắc, giữ càng lâu càng tốt.
Người khỏe nhất sẽ được phân công để Quan đám đứng lên vai trong suốt thời gian diễu hành quanh sân đình.
Ý kiến của bạn
(*) Nội dung bắt buộc cần có