Nâng cao năng lực ứng phó hình thức bạo lực gia đình mới trên không gian số

Sự kiện diễn ra đúng Ngày Quốc tế Xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái (25/11), cũng là thời điểm mở đầu Chiến dịch toàn cầu 16 ngày Hành động và Tháng Hành động quốc gia vì Bình đẳng giới tại Việt Nam.

Lễ phát động thu hút gần 100 đại biểu từ các bộ, ngành, tổ chức xã hội, các đối tác phát triển và cơ quan báo chí. Không chỉ khởi động một dự án mới, sự kiện còn cho thấy quyết tâm của Việt Nam trong xử lý những hình thức bạo lực ngày càng phức tạp, đặc biệt là bạo lực gia đình trong bối cảnh chuyển đổi số.

Bối cảnh mới: bạo lực gia đình lan sang môi trường số

Theo BVHTTDL, cùng với các hình thức bạo lực truyền thống, thời gian qua đã xuất hiện ngày càng nhiều hành vi bạo lực trên không gian mạng như quấy rối trực tuyến, giám sát kỹ thuật số, đe dọa qua nền tảng số hay chia sẻ hình ảnh nhạy cảm khi không có sự đồng ý...

Những hành vi này khiến người bị bạo lực có thể chịu tổn thương "kép": vừa trong đời sống thực, vừa trong môi trường trực tuyến, với hậu quả kéo dài và khó kiểm soát.

Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, nhấn mạnh: "Để ứng phó hiệu quả với bạo lực gia đình, chúng ta phải đồng thời giải quyết các hình thức bạo lực truyền thống và mới nổi. Chấm dứt bạo lực gia đình cần có một khung pháp lý tốt, đồng thời phải có sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị-xã hội, của mỗi gia đình, cộng đồng, đặc biệt là nam giới và trẻ em trai.

Nỗ lực ấy đòi hỏi đội ngũ cán bộ ở mọi lĩnh vực được trang bị đầy đủ kỹ năng và tự tin để hành động. Nỗ lực ấy đòi hỏi nam giới và trẻ em trai tham gia với vai trò là những người đồng hành vì tôn trọng, bình đẳng và trách nhiệm chung. Và hơn hết, nỗ lực ấy đòi hỏi chúng ta phải bắt kịp tốc độ đổi mới của thế giới, áp dụng công nghệ, chuyển đổi số và những mô hình hỗ trợ mới để bảo đảm rằng không người bị bạo lực nào bị bỏ lại phía sau".

Dự án này phù hợp với các ưu tiên trong Chương trình Quốc gia của UNFPA tại Việt Nam và đóng góp trực tiếp vào mục tiêu toàn cầu: xóa bỏ bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái. UNFPA sẽ tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn chính sách và các mô hình can thiệp dựa trên bằng chứng để Việt Nam: Nâng cấp hệ thống báo cáo, giám sát; Vận hành hiệu quả Tổng đài quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình; Nhân rộng các mô hình hỗ trợ thiết yếu trên toàn quốc; Tăng cường ứng phó với bạo lực gia đình, bạo lực giới trong kỷ nguyên số. Nó thể hiện cam kết chung của chúng ta trong việc xây dựng một Việt Nam là nơi mà mọi phụ nữ và trẻ em gái đều có thể sống an toàn, không bạo lực, dù ở nhà, ngoài cộng đồng hay trên không gian mạng.

Tăng năng lực, mở rộng dịch vụ, củng cố hệ thống, hướng đến tương lai an toàn hơn cho phụ nữ và trẻ em

Dự án do Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện (BVHTTDL) trực tiếp triển khai, tập trung vào 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Nâng cao năng lực cho đội ngũ cung cấp dịch vụ: từ cán bộ văn hóa cơ sở, nhân viên công tác xã hội đến cán bộ làm việc tại các cơ sở trợ giúp nạn nhân; Củng cố cơ chế phối hợp liên ngành giữa y tế – công an – tư pháp – lao động – hội phụ nữ, bảo đảm hỗ trợ người bị bạo lực theo quy trình thống nhất; Thúc đẩy các thực hành an toàn trên môi trường số, trang bị kỹ năng phòng ngừa bạo lực trực tuyến; Hoàn thiện hệ thống dữ liệu và cơ chế giám sát, góp phần xây dựng báo cáo quốc gia và chính sách dài hạn; Duy trì và mở rộng dịch vụ hỗ trợ thiết yếu, trong đó có Tổng đài điện thoại quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình.

Theo BVHTTDL, dự án còn hướng đến thể chế hóa các mô hình hiệu quả để nhân rộng trên cả nước, bảo đảm tính bền vững sau khi dự án kết thúc.

Phát biểu tại lễ khởi động, bà Trịnh Thị Thủy, Thứ trưởng BVHTTDL, khẳng định: "Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 và Nghị định 76/2023/NĐ-CP đã tạo nền tảng pháp lý quan trọng. Tuy nhiên, bối cảnh mới đòi hỏi phải đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng và tăng cường chất lượng dịch vụ hỗ trợ nạn nhân".

Thứ trưởng nhấn mạnh, sự đồng hành của UNFPA và KOICA sẽ giúp triển khai các hoạt động trọng tâm, góp phần bảo vệ phụ nữ – trẻ em và củng cố nền tảng gia đình Việt Nam.

Thứ trưởng yêu cầu Cục Văn hóa cơ sở, Gia đình và Thư viện chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để Ban quản lý dự án triển khai các hoạt động đúng mục tiêu kế hoạch đã đề ra, bảo đảm sử dụng hiệu quả các nguồn vốn viện trợ theo quy định của pháp luật, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả.

Việc khởi động dự án 2025–2026 không chỉ đánh dấu bước tiến quan trọng trong thực hiện Luật Phòng, chống bạo lực gia đình mà còn mở đường cho các giải pháp hiện đại, lấy công nghệ làm công cụ bảo vệ. Dự án kỳ vọng góp phần xây dựng môi trường an toàn hơn cho phụ nữ, trẻ em trong gia đình, cộng đồng và trên không gian mạng.