Ngân hàng CSXH: 17 năm làm điểm tựa vươn lên cho người nghèo

Nhìn vào cuốn Sổ vay vốn NHCSXH của bà Nguyễn Thị Kim, phường Đức Thuận, thị xã Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) chỉ trang cuối cùng còn trắng. Hơn 10 năm vay vốn chính sách, sổ vay đã kín đặc các chương trình từ hộ nghèo, hộ cận nghèo, giải quyết việc làm, NS&VSMTNT, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn. Riêng chương trình cho vay HSSV có tới 3 lần vay cho 3 con học đại học với số tiền lên tới trên 101 triệu đồng.

Hiện không còn là hộ nghèo, song nợ phải trả NHCSXH chương trình vay HSSV còn 78 triệu đồng, hộ nghèo còn 30 triệu đồng, cho thấy con đường thoát nghèo của gia đình bà những năm qua là cả quá trình chật vật. Bà Kim tâm sự: Đấy là còn có vốn vay nuôi con gà, con lợn có đồng ra đồng vào, còn không có nguồn vốn, ông bà cũng chẳng thể tưởng tượng nổi mình sẽ xoay sở thế nào để nuôi được 7 người con chỉ với 7 sào ruộng.

Bà Kim khẳng định, nếu không có nguồn vốn vay giúp sức, chỉ có cậu con trai đầu được đi học đại học, còn các con hết cấp 3 rồi nghỉ học, phụ giúp cha mẹ lo cuộc sống hàng ngày rồi đi lấy chồng.

“Qua cơn bĩ cực”, dù chưa tới hồi thái lai, song từ năm 2015 đến nay khi các con ra trường có việc làm, đã giúp bà trả nợ dần ngân hàng, nuôi cô con gái út đang học đại học và sửa sang căn nhà che mưa nắng lúc tuổi già. Con cái dần trưởng thành. Cuộc sống của gia đình ông bà cũng dần rời xa sự nghèo khó.

Vấn đề tạo nguồn vốn cho vay hộ nghèo và tín dụng chính sách giờ đã có sự tham gia tích cực của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp ủy thác vốn qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và đối tượng chính sách, hoặc cho vay theo dự án riêng của địa phương. Tính đến 30/9/2019, tổng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH đạt 14.618 tỷ đồng. Thậm chí, chính quyền cấp xã cũng quan tâm chuyển nguồn vốn ủy thác qua NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách trên địa bàn.

Gia đình chị Hán Thị Trung ở khu phố Mỹ Nghiệp, thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước (Ninh Thuận), là một minh chứng. Sau khi thoát nghèo năm 2010 nhờ nguồn vốn vay của NHCSXH phát triển cơ sở dệt thổ cẩm. Đến 2013 lại tiếp tục vay 70 triệu đồng từ nguồn vốn giải quyết việc làm do Sở Công Thương quản lý ủy thác qua NHCSXH để đầu tư máy móc dệt thay vì dệt thủ công, đầu năm 2018 tiếp tục vay 200 triệu đồng nguồn do UBND tỉnh quản lý ủy thác qua NHCSXH để mua máy dệt và mở rộng xưởng dệt thổ cẩm, tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động.

Những mô hình kinh tế năng động mà NHCSXH đang truyền dẫn, thắp lửa trong cộng đồng đã và đang góp phần đưa kết nối hộ nghèo và các đối tượng chính sách vào các chuỗi sản xuất lớn có giá trị gia tăng cao hơn. Đây cũng là hướng đi mà NHCSXH cùng các địa phương đang xây dựng để nâng cao giá trị gia tăng trong sản xuất từ nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội trong những năm tới.

Có thể thấy, 17 năm hoạt động, tín dụng chính sách xã hội phát triển theo cả chiều rộng và chiều sâu với hơn 20 chương trình đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên toàn quốc, trong đó tập trung ưu tiên cho vay khu vực đồng bào DTTS và miền núi, vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới. Chỉ tính riêng giai đoạn sau khi áp dụng chuẩn nghèo mới từ 2016 đến nay đã có gần 7,7 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH, với doanh số cho vay đạt 211.744 tỷ đồng; góp phần giúp trên 1 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho trên 745 nghìn lao động (trên 16 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài); gần 200 nghìn HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng trên 4,6 triệu công trình cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; trên 105 nghìn căn nhà ở cho hộ nghèo...

Tuy nhiên, định hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn tiến tới thâm nhập các chuỗi giá trị cũng đặt ra bài toán nâng cao bình quân mức vốn cho vay, để hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác không chỉ được vay đúng mà còn vay đủ để cùng NHCSXH kiến tạo cuộc sống mới cho chính mình một cách hiệu quả nhất, sớm hòa cùng công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.