Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm đưa rối nước đến Brazil

Ngày Việt Nam tại Brazil là sự kiện thuộc Chương trình Ngày Việt Nam ở nước ngoài 2024 với chủ đề "Hội tụ tinh hoa ngàn năm - Vươn mình trong kỷ nguyên mới" do Vụ Ngoại giao Văn hóa và UNESCO - Bộ Ngoại giao chủ trì. Mục tiêu của Chương trình là quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế; góp phần đưa quan hệ giữa Việt Nam với các nước đi vào chiều sâu, bền vững và tăng cường tình hữu nghị, sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau giữa nhân dân các nước với Việt Nam.

Theo đó, Ngày Việt Nam tại Brazil sẽ diễn ra ở thành phố Rio de Janeiro từ ngày 15 đến 17/11/2024 với nhiều hoạt động biểu diễn giới thiệu những nét tinh hoa văn hóa đặc sắc của Việt Nam như múa rối nước, múa lân sư rồng và trống hội… Đảm nhận phần biểu diễn múa rối nước là nghệ sĩ Phan Thanh Liêm - người sáng tạo ra sân khấu múa rối nước thu nhỏ.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm là đời thứ 7 trong một gia đình có truyền thống biểu diễn nghệ thuật múa rối nước. Cha của anh chính là nghệ nhân Phan Văn Ngải, tác giả của Nhà thủy đình lưu động đang được các nhà hát múa rối nước sử dụng và là "cha đẻ" của hình tượng chú Tễu đang trưng bày tại Bảo tàng Louvre (Pháp).

Trong thời gian tham gia hoạt động ở đoàn nghệ thuật múa rối nước của gia đình do người cha thành lập, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm nhận ra sự hạn chế của mô hình sân khấu múa rối nước lớn là cồng kềnh, khó di chuyển, không thích hợp với đoàn biểu diễn ít người. Bởi thế, anh mày mò sáng tạo ra mô hình sân khấu múa rối nước thu nhỏ và cho ra mắt vào năm 2000. Với sân khấu mini này, anh không chỉ tổ chức được "rạp hát tại gia" ngay tại nhà riêng mà còn dễ dàng đi phục vụ tới các em nhỏ ở vùng sâu vùng xa và liên tục ra nước ngoài, giới thiệu một nét độc đáo của văn hóa Việt với bạn bè quốc tế.

Suốt gần 1/4 thế kỷ qua, gần như năm nào Phan Thanh Liêm cũng có vài lần mang múa rối nước xuất ngoại, biểu diễn tại các sự kiện văn hóa ở nhiều nước trên thế giới như Ba Lan, Thái Lan, Đức, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Italia, Anh, Canada, Malaysia, Trung Quốc, Mỹ… Có những chuyến đi của anh kéo dài gần 1 năm do các tổ chức quốc tế "đặt hàng".

Lần đầu tiên đến với quê hương của Lễ hội Carnaval, nghệ sĩ Phan Thanh Liêm sẽ mang những tiết mục múa rối nước truyền thống, mang đậm dấu ấn văn hóa làng quê Việt như Chú Tễu, Múa rồng, Múa lân, Múa phượng, Đánh cá, Chọi trâu, Cày cấy… Để chuẩn bị cho sự kiện tại Brazil, anh đã chế tạo một sân khấu múa rối nước mini thuận tiện cho di chuyển và biểu diễn mà vẫn đảm bảo chất lượng nghệ thuật của các tiết mục. "Sân khấu này có đường kính 3,5 mét, có thể xếp gọn lại. Tổng số đạo cụ tôi mang đi chỉ 150kg", Phan Thanh Liêm cho biết.

Nghệ sĩ Phan Thanh Liêm chia sẻ, anh đã có nhiều dịp tiếp đón du khách Brazil đến nhà riêng của mình xem biểu diễn cũng như tìm hiểu về nghệ thuật múa rối nước. Dù vậy, anh vẫn không khỏi hồi hộp khi lần đầu tiên được mang múa rối nước đến Brazil, đặc biệt là khi Ngày Việt Nam tại Brazil được tổ chức ngay trước thềm Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) diễn ra tại thành phố Rio de Janeiro. Dịp này, sẽ có nhiều đại biểu cấp cao cũng như du khách sẽ đến tham quan, anh tin rằng đây là một cơ hội tốt quảng bá văn hóa Việt thông qua nghệ thuật múa rối nước.