Nghị quyết 72: Người dân được miễn phí khám chữa bệnh BHYT ở mức cơ bản từ năm 2030

Từ 2026, tăng dần tỷ lệ, mức chi từ Quỹ BHYT, giảm gánh nặng tài chính cho bệnh nhân

Ngày 9/9/2025, Tổng bí thư Tô Lâm đã thay mặt Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. 

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết: Nghị quyết xác định 05 quan điểm, 05 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, 06 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện. Trong đó, nghị quyết tập trung vào các quan điểm, mục tiêu cốt lõi, những nhiệm vụ, giải pháp mang tính "đổi mới", "đột phá" mà một trong số đó là chính sách "miễn viện phí" đang được đông đảo người dân quan tâm.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan: Miễn viện phí ở mức cơ bản cho toàn dân thông qua bảo hiểm y tế vào năm 2030 là chủ trương hết sức nhân văn, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, có ý nghĩa an sinh xã hội sâu sắc, hợp lòng dân, giúp phát hiện sớm bệnh tật, giảm chi phí y tế, thể hiện rõ quan điểm người dân là chủ thể trung tâm, được ưu tiên cao nhất trong xây dựng, thực hiện các chính sách tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

Bộ Y tế đang khẩn trương xây dựng Đề án triển khai. Chính sách này vẫn phải dựa trên nền tảng trụ cột là bảo hiểm y tế, đồng thời thực hiện có lộ trình. Nhà nước và quỹ sẽ chi trả các chi phí y tế cơ bản, thiết yếu, giảm tối đa gánh nặng tài chính cho người dân - trước hết là đối với đối tượng chính sách xã hội, người yếu thế, người có thu nhập thấp và một số đối tượng cần ưu tiên khác.

Phần dịch vụ y tế theo yêu cầu, vượt mức cơ bản thì người bệnh vẫn phải chi trả một phần để nâng cao ý thức sử dụng dịch vụ hợp lý, tiết kiệm chi phí. Chính sách miễn viện phí vì thế phải gắn chặt với bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân, mọi người đều tham gia bảo hiểm y tế để chia sẻ rủi ro, người có điều kiện lo cho người nghèo, người khỏe đỡ người yếu; cùng với hỗ trợ của ngân sách nhà nước để người bệnh không phải trả thêm chi phí khi không may mắc bệnh.

Về phạm vi quyền lợi, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 01 lần và lập sổ sức khỏe điện tử, quản lý bệnh tật theo vòng đời, từ bào thai đến khi già, việc này được triển khai ngay từ năm 2026. Đến năm 2030, người dân được miễn các chi phí khám bệnh, chữa bệnh ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.

Theo đó, từ năm 2026, từng bước thực hiện tăng tỷ lệ, mức thanh toán, chi cho phòng bệnh, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên theo lộ trình từ Quỹ Bảo hiểm y tế để giảm gánh nặng tài chính cho người bệnh, phù hợp với việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật từ năm 2027. 

Ngân sách nhà nước và Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả cho một số dịch vụ phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính, khám sức khỏe định kỳ và khám sàng lọc theo yêu cầu chuyên môn tại cấp khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, cơ bản theo lộ trình phù hợp nhằm ngăn ngừa bệnh tật, giảm tỷ lệ mắc và tử vong, tiết kiệm chi phí điều trị giai đoạn muộn, người dân.

Mục tiêu cuối cùng là bảo đảm mọi người dân - không phân biệt vùng miền, giàu nghèo - được tiếp cận các dịch vụ y tế thiết yếu, cơ bản mà không phải lo lắng về tài chính. Nghị quyết không đặt mục tiêu "miễn phí tuyệt đối", mà hướng đến giảm tối đa chi phí đồng chi trả của người dân, tăng độ bao phủ BHYT, giảm tử vong do phát hiện bệnh muộn và xây dựng hệ thống y tế công bằng, bình đẳng, hiệu quả, bền vững và không ai bị bỏ lại phía sau.

6 giải pháp sớm đưa Nghị quyết vào cuộc sống

Chia sẻ về cách thức ngành y tế sẽ tiếp cận, triển khai để những mục tiêu của Nghị quyết số 72-NQ/TW trở thành hiện thực trong đời sống, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết: Trước hết, toàn ngành y tế sẽ quán triệt, nhận thức đầy đủ về vai trò đặc biệt quan trọng của công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân; đổi mới mạnh mẽ tư duy quản trị ngành y tế, tạo môi trường quản trị minh bạch và trách nhiệm giải trình gắn với cải cách thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền triệt để.

Thứ hai, tập trung hoàn thiện thể chế, trọng tâm là xây dựng và trình Quốc hội ban hành Nghị quyết ngay trong kỳ họp tháng 10 tới để thể chế hóa một số chủ trương, chính sách của Nghị quyết số 72-NQ/TW, trong giai đoạn từ 2025-2030, tập trung hoàn thiện, trình ban hành các Luật: Phòng bệnh; Dân số; An toàn thực phẩm (sửa đổi); Thiết bị y tế; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá; đồng thời nghiên cứu, đề xuất xây dựng Luật Y, Dược cổ truyền; trình Chính phú các Nghị định để quy định chế độ, chính sách về đào tạo chuyên sâu đặc thù nhóm ngành sức khỏe, phụ cấp ưu đãi nghề cho cán bộ y tế; ban hành các Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức, nhân lực của Trạm y tế cấp xã, trung tâm y tế khu vực...

Thứ ba, trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động triển khai thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW làm cơ sở để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết bảo đảm đồng bộ, kịp thời, hiệu quả.

Thứ tư, ban hành Chương trình hành động của Bộ Y tế để triển khai thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW trong đó tập trung triển khai toàn diện các đề án quan trọng như: Xây dựng và triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia về chăm sóc sức khoẻ, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035, Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2026 - 2030, Đề án phát triển du lịch y tế giai đoạn 2026 - 2030; Đề án phát triển một số trung tâm y tế chuyên sâu, Đề án nâng cao năng lực hệ thống kiểm nghiệm, kiểm định thuộc lĩnh vực y tế, Đề án miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT theo lộ trình cho người dân; triển khai khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí cho người dân ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên ngay từ năm 2026 và phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong quá trình xây dựng và triển khai các đề án thuộc lĩnh vực phụ trách của bộ, ngành, địa phương.

Thứ năm, thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số toàn diện, triển khai vận hành bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế bảo đảm tiêu chuẩn kết nối, chia sẻ và liên thông đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo hiểm y tế để liên thông dữ liệu, tiết kiệm chi phí y tế và phục vụ quản lý dữ liệu sức khỏe người dân theo vòng đời.

Thứ sáu, tăng cường công tác truyền thông sâu rộng để toàn xã hội và người dân năm vững các chủ trương, chính sách, vận động Nhân dân chung tay cùng ngành y tế triển khai có hiệu quả Nghị quyết, nâng cao ý thức trong việc tự bảo vệ sức khỏe.