Sinh ra trong gia đình đông con nghèo khó, lại không được bình thường như mọi người, bà Hoa vốn đã chịu nhiều thiệt thòi. Đôi chân không đi lại được, bà phải dựa vào đôi tay để di chuyển và làm mọi việc. Khi bà còn nhỏ, cũng như các gia đình khác trong xã, cha mẹ bà làm nghề bánh đa. Dù tật nguyền nhưng muốn phụ giúp cha mẹ vất vả, bà Hoa hàng ngày vẫn thức dậy sớm để xay bột làm bánh. Dần dần, không muốn trở thành gánh nặng cho người thân, bà Hoa quyết định mưu sinh bằng nghề làm bánh đa cha ông truyền lại.
Thấm thoắt, đến nay đã hơn 40 năm, nghề làm bánh đa không chỉ giúp bà nuôi sống bản thân mà còn để bà khẳng định mình, vượt lên số phận. “Ngày xưa, gần như cả làng làm bánh, nhà nào cũng phơi bánh khắp sân nhưng vì làm bánh cực nhọc, thu nhập không cao nên người ta nghỉ dần. Hiện giờ, cả xã chỉ còn chục hộ làm nghề nữa thôi”, bà Hoa tâm sự.
Làm bánh đa có rất nhiều công đoạn, từ xay bột, đun nước dáo bột rồi tráng bánh, phơi khô và công đoạn cuối cùng là quạt bánh trên bếp than củi. Để kịp làm xong mẻ bánh để đi giao cho các nhà hàng, các quán bán lẻ vào 2-3h chiều thì hàng ngày người làm bánh phải dậy từ 2-3h sáng và làm liên tục không ngơi nghỉ. Công việc vốn vất vả đến mức nhiều người còn bỏ không làm nữa thì với người không lành lặn như bà Hoa, sự khó khăn càng tăng thêm bội phần.
Trong khoảng sân nhỏ, bà Hoa vừa trò chuyện vừa tranh thủ làm việc. Mỗi khi cần di chuyển từ chỗ này qua chỗ khác, bà lại dùng tay thay chân, trên khuôn mặt có chút nhăn nhó vì hơi gượng sức. Những giọt mồ hôi lăn dài trên má khi bà Hoa thoăn thoắt đôi tay quạt bánh trên chảo than hồng.
Chỉ về chiếc xe ba bánh dựng ở gần đó, bà Hoa nói “Trước đây, khi chưa có xe để đi lại, bánh làm ra chỉ bán cho những người trong thôn, xã lân cận vì họ tìm đến tận nhà lấy hàng. Ba năm nay, nhờ chiếc xe lăn được “mạnh thường quân” giúp đỡ, có phương tiện đi lại, tôi mới đưa bánh đi bán ở các xã xa hơn như Xuân An, Xuân Giang,…”.
Nghề làm bánh đa vốn đã cực lại còn phải phụ thuộc vào thời tiết. Vào mùa thu đông, thời tiết không thuận lợi để phơi bánh nên để đảm bảo nguồn bánh đa cung cấp cho khách hàng, mùa hè, bà Hoa thường cố làm thật nhiều rồi bọc gói cẩn thận. Khi trời không có nắng, bà lấy bánh khô ra, bán đến đâu thì quạt bánh đến đó. Nhưng bực nhất vẫn là những hôm thời tiết thất thường, “sáng nắng chiều mưa”, đang phơi bánh thì trời mưa, bánh không khô, bà Hoa đành phải đổ bột cho bò ăn.
“Lúc đó thì mất cả vốn luôn chứ làm gì có lãi. Mưa đã mệt mà nắng cũng nhọc lắm. Nghề này mệt nhất là khâu quạt bánh. Mùa hè nóng như đổ lửa, mồ hôi ròng ròng vẫn phải ngồi trước bếp than quạt cả trăm cái bánh”, bà Hoa chia sẻ.
Khi chúng tôi nhắc đến thu nhập, bà Hoa khẽ mỉm cười. Mỗi ngày làm bánh và đi bán bánh, bà Hoa chỉ lãi chừng 100-150 ngàn đồng, số tiền đó cũng chỉ đủ cho bà sống tằn tiện qua ngày. Thế nhưng, những đồng tiền phải đổi bằng những giọt mồ hôi nóng hổi đó chính là lòng tự trọng và cả niềm tự hào nho nhỏ của bà.
Không quản nắng mưa, hàng ngày bà Hoa vẫn cặm cụi ngồi quạt than và rong ruổi trên chiếc xe lăn, đi giao bánh khắp các vùng. Không chỉ góp phần giữ nghề truyền thống của quê hương Xuân Đan, những chiếc bánh đa còn giúp bà Hoa tự nuôi sống bản thân, để bà dù “tàn nhưng không phế”.
“Bây giờ tuổi càng ngày càng nhiều, sức khỏe ngày càng yếu đi. Không biết còn làm được bao lâu nữa, nhưng nếu vẫn còn ngồi quạt bánh được thì tôi vẫn sẽ làm những chiếc bánh đa thơm ngon đưa đến với khách hàng”, vừa xếp những gói bánh lên xe để chuẩn bị đi giao, bà Hoa vừa nói.