Đồng cảm với nỗi đau chiến tranh
Ngày 29/8, bà Jerilyn Brusseau đã nhận được Huân chương Hữu nghị của Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Đây là phần thưởng cao quý nhất của Việt Nam dành cho cá nhân hoặc tập thể người nước ngoài có những đóng góp to lớn trong xây dựng, củng cố và phát triển tình hữu nghị giữa Việt Nam và các nước trên thế giới.
Bà Nguyễn Phương Nga - Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam nhấn mạnh, trong suốt 20 năm qua, bà Brusseau đã nỗ lực đồng hành cùng Việt Nam trong việc giải quyết những tàn dư của chiến tranh, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của hàng nghìn người dân Việt Nam. Việt Nam đánh giá cao thành tựu của bà Brusseau trong việc xây dựng, củng cố niềm tin, tình hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Mỹ.
Cơ duyên khiến bà Brusseau thành lập nên Peace Trees Việt Nam chính là câu chuyện xuất phát từ chính cuộc đời bà. “Tháng 1/1969, gia đình tôi đối mặt với một trải nghiệm thay đổi hoàn toàn cuộc đời chúng tôi. Em trai tôi, một cựu phi công Mỹ, đã thiệt mạng khi tham chiến tại Việt Nam”, bà Brusseau xúc động kể lại, cho biết rằng gia đình bà rất đau khổ khi nghe tin người con trai, em trai thân yêu đã tử trận.
Với bà Brusseau, chiến tranh đồng nghĩa với nỗi đau, không chỉ của gia đình bà mà còn là nỗi đau của gia đình hàng chục nghìn người lính Mỹ thiệt mạng, hàng triệu gia đình Việt Nam có chồng, con hy sinh hay chết trong cuộc chiến khốc liệt.
Năm 1995, bà bắt đầu các chuyến thăm Việt Nam. Khi chứng kiến hậu quả thảm khốc của chiến tranh tại nơi đây, bà và gia đình đã quyết tâm làm một điều gì đó để có thể xoa dịu nỗi đau chiến tranh. Sau khi đích thân tới Quảng Trị, quan sát thấy người dân nơi đây đang phải đối mặt với nguy hiểm do bom mìn còn sót lại, bà Brusseau cam kết dành công sức khắc phục tàn dư chiến tranh. Bà cùng chồng là Danaan Parry và mẹ là bà Rae Cheney quyết định thành lập tổ chức Peace Trees Vietnam năm 1996.
Bà Brusseau nhớ lại một kỷ niệm mà bà không thể quên về một đứa trẻ khi đó mới 6 tuổi đã bị mất một cánh tay và một mắt trái, còn anh trai thì bị thiệt mạng ngay tại chỗ khi hai anh em đụng phải một quả mìn ở trong vườn nhà. “Chính cuộc gặp với cậu bé đó cùng gia đình cậu và nhận ra rằng bao nhiêu năm sau khi chiến tranh kết thúc, vẫn còn đó những mất mát xảy đến hàng tuần cho các gia đình ở Việt Nam, chúng tôi quyết định rằng chúng tôi phải cùng chung tay hành động để những tai nạn như vậy không còn xảy ra nữa. Chúng tôi sẽ làm tất cả những gì có thể để tài trợ cho việc dọn dẹp những mảnh bom mìn đó và đem lại sự an toàn cho trẻ em, để các em được lớn lên trong sự bình yên”, bà Brusseau nói.
Ngay trước khi đội tình nguyện viên quốc tế chuẩn bị sang Việt Nam để trồng 2.000 cây ở Quảng Trị tháng 11/1996, chồng bà đột ngột qua đời sau một cơn đau tim. Nỗi đau chồng chất nỗi đau nhưng bà hiểu rằng bà không được phép dừng bước mà phải tiếp tục thay chồng thực hiện sứ mạng còn dang dở.
Cây hòa bình đơm trái ngọt
Kể từ đó đến nay, bà Brusseau cùng các cộng sự đã dành rất nhiều tâm huyết và nỗ lực cho công tác khắc phục hậu quả bom mìn thông qua việc thành lập và hỗ trợ kỹ thuật cho các đội rà phá bom mìn; giáo dục, truyền thông nâng cao nhận thức về tai nạn bom mìn; hỗ trợ nạn nhân bom mìn.
Nhờ kinh nghiệm và quan hệ tốt với các cựu chiến binh Mỹ cũng như quan hệ chặt chẽ với các đối tác Việt Nam, bà đã vận động được tài trợ từ Bộ Quốc phòng Mỹ, các quỹ, các cựu chiến binh Mỹ tham chiến tại Việt Nam, gia đình các cựu chiến binh Mỹ và các cá nhân khác để xây dựng và triển khai các dự án tại Việt Nam.
Những năm gần đây, Peace Trees luôn tích cực tổ chức các đoàn của Mỹ sang thăm Quảng Trị để thúc đẩy hữu nghị và hợp tác như đoàn ngoại giao nhân dân gồm các cựu chiến binh Mỹ thuộc nhiều thế hệ đến gặp các cựu chiến binh Việt Nam tại Khe Sanh, nhiều đoàn cựu chiến binh Mỹ cùng bạn bè, gia đình đến thăm Quảng Trị và tham gia trồng rừng trên những vùng đất bị ô nhiễm bom mìn đã được làm sạch...
Trong 20 năm qua, thông qua các dự án và chương trình nhân đạo, Peace Trees đã góp phần giảm bớt những nguy cơ liên quan tới tai nạn bom mìn, tạo ra những vùng đất an toàn cho người dân địa phương sinh sống và canh tác tại Quảng Bình, Quảng Trị. Họ đã rà qua 480 héc-ta, phá hủy hơn 112.000 vật liệu nổ, trồng cây xanh trên các mảnh đất từng tổn thương bởi chiến tranh.
Ngoài ra, Peace Trees còn tham gia vào các hoạt động phát triển cộng đồng, hỗ trợ y tế, phát triển kinh tế, xây giếng nước sạch, các công trình cho người dân. Tổ chức này cũng hỗ trợ hơn 2.000 suất học bổng cho các em học sinh bị tai nạn bom mìn để các em tiếp tục đến trường.
Riêng năm 2018, Peace Trees đã quyên góp được mức ngân sách hỗ trợ cho Việt Nam lên tới 2 triệu USD thông qua hoạt động rà phá bom mìn nhân đạo, giúp đỡ nạn nhân bom mìn vươn lên trong cuộc sống, góp phần xây dựng tương lai an toàn, tốt đẹp hơn cho trẻ em Việt Nam…
Peace Trees còn hoàn thành Dự án Làng Hữu nghị Cây Hòa bình với 100 ngôi nhà cùng nhà mẫu giáo và Nhà sinh hoạt Cộng đồng dành tặng các gia đình là nạn nhân bom mìn và hộ nghèo tại Đông Hà.
Peace Trees cũng đã tài trợ xây dựng nhiều nhà mẫu giáo ở khu vực dân tộc thiểu số. Nhiều khu vực được Peace Trees hỗ trợ bữa ăn nhằm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng. Những lớp học mang tên Cây Hòa bình được xây dựng lên ở những nơi cuộc sống còn nhiều khó khăn thiếu thốn, giữa những khô cằn đã làm ấm sáng lên những góc rừng, những bản làng xa xôi. Tiếng trẻ thơ nô đùa với những nụ cười trên môi cùng những tình nguyện viên từ nước Mỹ xa xôi vốn một thời thù địch đã trở nên gần gũi và thân thiện trong mắt của các em, gieo vào các em niềm tin về một thế giới hòa bình, không phân biệt, không thù hận.
Hợp tác với Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Quảng Trị, Peace Trees đã xây được hàng chục thư viện, chủ yếu là ở khu vực dân tộc thiểu số vừa là nơi đọc sách của người dân mà còn là điểm hội họp của Hội phụ nữ các thôn, bản hay nơi tạm trú của chị em là nạn nhân của bạo hành gia đình.