Người hiến thận là Nina Martinez, 35 tuổi, ở Atlanta, Mỹ. Chị là bệnh nhân đã sống với HIV gần 35 năm kể từ khi nhiễm virus này lúc 6 tháng tuổi. Vốn là một nhân viên tư vấn sức khỏe cộng đồng, Nina rất quan tâm tới việc hiến tạng sống trước khi các ca ghép tạng cho người hiến HIV sang người nhiễm HIV được phép thực hiện.
"Một số người thường bàn tán, rằng những người nhiễm HIV là mang án tử, nhưng đối với tôi nó lại là chuyện bình thường bởi đây là bệnh chứ không phải tật xấu. Tuy có HIV nhưng tôi lại có sức khỏe. HIV không còn là rào cản pháp lý đối với việc hiến tạng nên tôi không bao giờ coi HIV là một rào cản. Tôi không muốn trở thành anh hùng của bất kỳ ai, mà chỉ muốn đi đầu trong việc hiến tạng của mình, ít ra là để cứu một ai đó thích hợp, nhất là những người có cùng cảnh ngộ”, Nina chia sẻ.
Vào tháng 7/2018, qua Facebook, biết một người bạn bị nhiễm HIV đang cần thận, Nina thấy đây là cơ hội để chị hiến thận, mong mang lại hy vọng sống cho bạn mình và chị đã liên lạc với ĐH Y khoa Johns Hopkins. 3 tháng sau Nina đã đến Baltimore để thực hiện một cuộc đánh giá đầy đủ về hiến thận. Quá trình đánh giá thực hiện nhiều phân tích để đảm bảo độ tin cậy, đặc biệt là khẳng định Nina có đủ sức khỏe để hiến tạng hay không, theo các quy định hiến thận sống do Bộ Y tế Mỹ đề ra. Đáng tiếc lần này, việc hiến tặng thận của Nina không thành vì người chờ hiến thận đã qua đời.
Sau đó, Nina Martinez vẫn quyết định hiến tạng và lần nay chị đã thực hiện được ước mơ của mình, hiến thận cho một người ẩn danh. Trong quá trình đánh giá, nhóm phẫu thuật xác nhận, thận của Nina hoàn toàn khỏe mạnh có chứa lượng virus không đáng kể, đáp ứng các tiêu chí theo quy định.
“Tôi muốn tạo ra sự thay đổi cuộc đời cho một ai đó và mong muốn giảm sự kỳ thị đối với người nhiễm HIV”, Nina chia sẻ sau ca cho và ghép thận thành công.
Vào ngày 25/3/2019, Nina đã đến ĐH Y khoa Johns Hopkins ở thành phố Baltimore, bang Maryland để phẫu thuật. GS Dorry Segev, người thực hiện ca phẫu thuật cho Nina cho biết, đây là ca phẫu thuật lịch sử trong nền y học hiện đại. Còn bác sĩ Christine Durand, ở Đại học Johns Hokins cho biết, sức khỏe của người được ghép thận chuyển biến tích cực. Hiện các bác sĩ tiếp tục theo dõi sức khỏe của bệnh nhân và có phác đồ trị liệu hậu phẫu lâu dài.
“Trước đây, giới y học lo ngại việc ghép thận sẽ khiến những người nhiễm HIV hiến thận bị tổn hại do HIV cũng như dùng các loại thuốc ức chế virus gây ra. Nhưng nay, nhờ thành tựu y học cho ra đời những loại thuốc có thể khống chế HIV hiệu quả và an toàn nên căn bệnh này đã được chế ngự, nó còn cho phép người nhiễm cơ hội hiến tạng để cứu người khác”, GS Dorry Segev cho biết.
Mở ra hy vọng cho người nhiễm HIV đang chờ nhận tạng
Kết quả nghiên cứu của Đại học Johns Hopkins ở hơn 40.000 người nhiễm HIV khi dùng các loại thuốc kháng virus mới cho thấy, nó không chỉ an toàn cho thận mà còn cho phép những người nhiễm HIV có cơ hội để hiến thận.
Theo thống kê, tại Mỹ hiện có hàng nghìn người tử vong trong khi chờ đợi ghép tạng, khoảng 500 đến 600 bệnh nhân HIV có thể hiến trạng mỗi năm.
Năm 2016, lần đầu tiên Đại học Johns Hokins được cấp phép tiến hành cấy ghép tạng cho người nhiễm HIV, do GS Dorry Segev thực hiện. Người hiến thận là một đàn ông 60 tuổi người Canada và người nhận là một bệnh nhân nam 58 tuổi có quan hệ tình dục đồng giới. Ca ghép tạng thành công trên là kết quả của Đạo luật Chính sách đồng đều về ghép tạng cho bênh nhân nhiễm HIV (HOPE ACT) được Tổng thống Mỹ Barack Obama ký ban hành hồi năm 2013, mở đường cho việc cấy ghép tạng giữa những người bị nhiễm loại virus gây suy giảm hệ miễn dịch.
Trước đó, luật pháp Mỹ không thừa nhận việc cấy ghép nội tạng giữa các bệnh nhân nhiễm HIV. Do đó, những bệnh nhân HIV chỉ được nhận từ những người hiến tặng nội tạng không bị nhiễm HIV. Tuy nhiên, do lượng người hiến tạng ít nên rất nhiều bệnh nhân nhiễm HIV đã tử vong trước khi họ được phẫu thuật ghép tạng.
Tại Mỹ hiện có khoảng 113.000 người đang chờ ghép tạng. Khoảng 20 người Mỹ chờ cấy ghép tạng chết mỗi ngày, trong đó số người chờ ghép thận nhiều nhất. Những người nhiễm HIV tình nguyện trở thành người hiến tặng có thể có cứu sống hàng ngàn người nhiễm HIV và cải thiện tuổi thọ cũng như chất lượng cuộc sống ở nhóm bệnh nhân này. Thành công ca phẫu thuật trên là cột mốc đánh dấu cho những tiến tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực y học của nhân loại năm đầu thế kỷ 21.