Người từng gây xôn xao ở Trung Quốc khi tổ chức đám cưới đồng giới 5 năm trước

Khi dư luận chia thành hai phe

Đám cưới vào mùa xuân năm 2016 của Sun không giống như những gì mà nhiều người Trung Quốc từng chứng kiến: Hai người đàn ông sánh vai nhau trong bộ lễ phục màu tím, tuyên bố sẽ bên nhau trọn đời.

Ở Trung Quốc, nơi hôn nhân đồng giới chưa được công nhận, những bức ảnh cưới của Sun Wenlin và Hu Mingliang đã khiến dư luận chia thành hai phe: hoan hô và chế nhạo. Nhưng nó cũng đánh dấu bước khởi đầu cho chiến dịch vận động hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới ở nước này.

"Chúng tôi muốn một đám cưới có sự chứng kiến của tất cả các thành viên trong gia đình để công chúng biết rằng những người đồng tính cũng rất mong muốn kết hôn", Sun tuyên bố vào một buổi chiều tháng 2/2021.

Sun hồi tưởng về đám cưới của mình, đã được tổ chức chỉ 1 tháng sau khi một tòa án ở trung tâm tỉnh Hồ Nam từ chối cấp giấy chứng nhận kết hôn cho họ. Lý do tòa án này đưa ra là hôn nhân chỉ tồn tại giữa một người nam và một người nữ.

Sau đó, cặp đôi này đã đệ đơn kiện lên văn phòng dân sự địa phương vào năm 2015 và vụ việc trở thành vụ kiện hôn nhân đồng giới đầu tiên được một tòa án Trung Quốc thụ lý vào năm 2016. Vụ kiện thất bại nhưng Sun không từ bỏ. "Tôi muốn thay đổi chính sách và nhận thức về kết hôn đồng giới ở Trung Quốc", anh chia sẻ.

Nhiều người cho rằng, mong muốn của Sun là ảo tưởng bởi trên toàn cầu chỉ có 29 quốc gia hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới. Trung Quốc không hình sự hóa cộng đồng LGBT, không coi đồng tính là một căn bệnh tâm thần nhưng các tham chiếu đến tư tưởng này vẫn chưa bị xóa bỏ hoàn toàn. Không gian dành cho cộng đồng LGBT: câu lạc bộ, sự kiện dạ hội và triển lãm nghệ thuật tuy vẫn tồn tại nhưng hoạt động khá hạn chế.

Những bước tiến mới

Các nhà hoạt động vì quyền LGBT, trong đó có Sun vẫn tiếp tục đấu tranh. Cuối năm 2019, Sun đồng sáng lập một tổ chức phi lợi nhuận có tên "Mạng lưới vận động bình đẳng trong hôn nhân Trung Quốc". Năm đó, tổ chức này dẫn đầu chiến dịch vận động hành lang nhằm hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới khi cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc kêu gọi phản hồi của công chúng trước khi cập nhật Bộ luật dân sự của quốc gia này.

Sự ủng hộ mà Sun và nhóm của anh nhận được là rất lớn. Gần 90% trong số hơn 200.000 câu trả lời ủng hộ việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới, khiến vấn đề này trở thành một trong những yêu cầu phổ biến nhất được đề nghị đưa vào Bộ luật dân sự mới. Vào khoảnh khắc đó, Sun nói, anh nhận ra mình không còn cô đơn mà là một phần của đại gia đình hàng nghìn người cùng chung mục đích.

Đề xuất này đã không được đưa vào luật nhưng được xem là một chiến thắng, trở thành một cuộc đối thoại tầm quốc gia. Sun cho biết, cá nhân thấy vui khi lần đầu tiên nhiều người đứng lên đối chất với các nhà lập pháp và chia sẻ về tình yêu, cuộc sống, lẫn tình trạng bị phân biệt đối xử của họ.

Một số thành phố của Trung Quốc, bao gồm Bắc Kinh và Thượng Hải, đã công nhận hợp pháp quyền giám hộ lẫn nhau giữa những người cùng giới tính. Họ được hưởng các quyền lợi như các cặp vợ chồng đã kết hôn, bao gồm cả giấy ủy quyền và quyền thừa kế. Tuy nhiên, những sắp xếp này thường đi kèm với những điều kiện tiên quyết.

Peng Yanhui, người đồng sáng lập tổ chức phi lợi nhuận của Sun, cho biết: "So với giấy đăng ký kết hôn, việc giám hộ chỉ có thể bảo vệ một phần rất nhỏ quyền và lợi ích của chúng tôi, nhưng chúng tôi xem nó giống như một báu vật". Peng khẳng định, Sun và tổ chức phi lợi nhuận đã đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức của công chúng và các nhà hoạch định chính sách liên quan đến các vấn đề không chỉ liên quan đến hôn nhân mà còn cả sinh đẻ và nuôi dạy con cái.

Sun cảm thấy vui mừng vì những thay đổi về nhận thức mang tính tích cực của mọi người về cộng đồng LGBT. Anh lên kế hoạch tổ chức 100 đám cưới LGBT trong thời gian tới, biến sự kiện này thành biểu tượng của sự bình đẳng hôn nhân ở Trung Quốc. Cùng với thời gian, Sun tin rằng tư duy phản đối các mối quan hệ đồng giới sẽ thay đổi.

Anh nhớ lại mình đã lang thang trên đường phố cách đây 5 năm, hỏi mọi người về nhận thức của họ đối với các cặp đồng tính và nhận được những câu trả lời là "ghê tởm", "bệnh tâm thần". Còn bây giờ, Sun chắc chắn rằng câu trả lời sẽ "tích cực hơn" trong bối cảnh nhận thức dần thay đổi theo chiều hướng tích cực.